Wanneer een belastingplichtige niet voldoet aan zijn inlichtingenverplichting of administratieplicht, kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen. Pas als deze beschikking onherroepelijk is, komt de sanctie omkering en verzwaring van de bewijslast in beeld.
Sinds invoering van de informatiebeschikking op 1 juli 2011 kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen als de belastingplichtige bepaalde in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) genoemde inlichtingen- en administratieverplichtingen niet naleeft. De informatiebeschikking kan de inspecteur ook nog in bezwaarfase nemen.
In dit thema krijgt u antwoord op de volgende vragen:
⁃
Voor welke verplichtingen kan een informatiebeschikking worden genomen?
⁃
Kan de inspecteur een tweede informatiebeschikking nemen?
⁃
Tot wanneer kan een informatiebeschikking worden genomen?
⁃
Welke formele vereisten worden aan een informatiebeschikking gesteld?
⁃
Wanneer wordt er een herstelmogelijkheid gegeven?
⁃
Moet de informatiebeschikking worden gezien als een dwangmaatregel?
⁃
Is na het onherroepelijk worden van de informatiebeschikking de bewijssanctie een gegeven?
⁃
Kan de belastingplichtige strafrechtelijk worden vervolgd als er een procedure over de informatiebeschikking loopt?
Omkering en verzwaring bewijslast
Als de inspecteur beschikt over een onherroepelijke informatiebeschikking, kan hij zich beroepen op omkering en verzwaring van de bewijslast. In een procedure over de belastingaanslag kan de belastingplichtige de bewijssanctie (opnieuw) betwisten. De rechtmatigheid van de informatiebeschikking kan niet meer aan de orde worden gesteld. De omkering en verzwaring van de bewijslast is niet aan de orde als de onbeantwoord gebleven vragen niet van belang zijn voor de geschilpunten. Na vernietiging van een informatiebeschikking kan de bewijslast worden omgekeerd als in de procedure over de belastingaanslag blijkt dat de vereiste aangifte niet is gedaan.
Procedure over de informatiebeschikking
De wet biedt de belastingplichtige de mogelijkheid om tegen de informatiebeschikking bezwaar te maken en daarna beroep in te stellen bij de belastingrechter. De belastingrechter toetst de rechtmatigheid van de informatiebeschikking. Concludeert de belastingrechter dat de informatiebeschikking in stand blijft, dan biedt de rechter belanghebbende een herstelmogelijkheid. Een herstelmogelijkheid wordt niet geboden als de administratieplicht is geschonden en ook niet als sprake is van misbruik van recht. Dat laatste doet zich niet snel voor. Ook de informatiebeschikking zelf moet een herstelmogelijkheid bieden.
Opschorting aanslagtermijnen
De aanslagtermijnen worden opgeschort totdat de informatiebeschikking onherroepelijk is geworden of is vernietigd. Legt de inspecteur vóór het onherroepelijk worden van de informatiebeschikking een belastingaanslag op dan vervalt de informatiebeschikking en eindigt op dat moment de termijnverlenging.
Eisen informatiebeschikking
De informatiebeschikking moet een aantal essentiële gegevens bevatten, zoals de tenaamstelling. Verder kan de informatiebeschikking betrekking hebben op meerdere jaren en belastingmiddelen.
Diana Jansen
Advocaat belastingrecht verbonden aan Tax Studio te Amsterdam, docent en auteur op het gebied van formeel belastingrecht.
Meer over Diana Jansen
Wanneer een belastingplichtige niet voldoet aan zijn inlichtingenverplichting of administratieplicht, kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen. Pas als deze beschikking onherroepelijk is, komt de sanctie omkering en verzwaring van de bewijslast in beeld.
Sinds invoering van de informatiebeschikking op 1 juli 2011 kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen als de belastingplichtige bepaalde in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) genoemde inlichtingen- en administratieverplichtingen niet naleeft. De informatiebeschikking kan de inspecteur ook nog in bezwaarfase nemen.
In dit thema krijgt u antwoord op de volgende vragen:
Voor welke verplichtingen kan een informatiebeschikking worden genomen?
Kan de inspecteur een tweede informatiebeschikking nemen?
Tot wanneer kan een informatiebeschikking worden genomen?
Welke formele vereisten worden aan een informatiebeschikking gesteld?
Wanneer wordt er een herstelmogelijkheid gegeven?
Moet de informatiebeschikking worden gezien als een dwangmaatregel?
Is na het onherroepelijk worden van de informatiebeschikking de bewijssanctie een gegeven?
Kan de belastingplichtige strafrechtelijk worden vervolgd als er een procedure over de informatiebeschikking loopt?
Omkering en verzwaring bewijslast
Als de inspecteur beschikt over een onherroepelijke informatiebeschikking, kan hij zich beroepen op omkering en verzwaring van de bewijslast. In een procedure over de belastingaanslag kan de belastingplichtige de bewijssanctie (opnieuw) betwisten. De rechtmatigheid van de informatiebeschikking kan niet meer aan de orde worden gesteld. De omkering en verzwaring van de bewijslast is niet aan de orde als de onbeantwoord gebleven vragen niet van belang zijn voor de geschilpunten. Na vernietiging van een informatiebeschikking kan de bewijslast worden omgekeerd als in de procedure over de belastingaanslag blijkt dat de vereiste aangifte niet is gedaan.
Procedure over de informatiebeschikking
De wet biedt de belastingplichtige de mogelijkheid om tegen de informatiebeschikking bezwaar te maken en daarna beroep in te stellen bij de belastingrechter. De belastingrechter toetst de rechtmatigheid van de informatiebeschikking. Concludeert de belastingrechter dat de informatiebeschikking in stand blijft, dan biedt de rechter belanghebbende een herstelmogelijkheid. Een herstelmogelijkheid wordt niet geboden als de administratieplicht is geschonden en ook niet als sprake is van misbruik van recht. Dat laatste doet zich niet snel voor. Ook de informatiebeschikking zelf moet een herstelmogelijkheid bieden.
Opschorting aanslagtermijnen
De aanslagtermijnen worden opgeschort totdat de informatiebeschikking onherroepelijk is geworden of is vernietigd. Legt de inspecteur vóór het onherroepelijk worden van de informatiebeschikking een belastingaanslag op dan vervalt de informatiebeschikking en eindigt op dat moment de termijnverlenging.
Eisen informatiebeschikking
De informatiebeschikking moet een aantal essentiële gegevens bevatten, zoals de tenaamstelling. Verder kan de informatiebeschikking betrekking hebben op meerdere jaren en belastingmiddelen.
Documenten bij dit thema
Wetgeving
Artikel 52a Algemene wet inzake rijksbelastingen
Artikel 47 Algemene wet inzake rijksbelastingen
Artikel 52 Algemene wet inzake rijksbelastingen
Artikel 25 Algemene wet inzake rijksbelastingen
Artikel 27e Algemene wet inzake rijksbelastingen
Standaardarrest
HR 13 oktober 2023, nr. 21/05244, ECLI:NL:HR:2023:1336, BNB 2023/152, V-N 2023/47.17, FED 2024/2, NJB 2023/2473, V-N Vandaag 2023/2412, TaxVisions, editie 20 oktober 2023
HR 21 april 2023, nrs. 20/04297 tot en met 20/04299 en 20/04302, ECLI:NL:HR:2023:543, V-N 2023/19.14, NJB 2023/1336, V-N Vandaag 2023/884
HR 14 oktober 2022, nr. 21/01277, ECLI:NL:HR:2022:1439, BNB 2023/8, FED 2022/121, V-N 2022/45.24, V-N Vandaag 2022/2502, TaxVisions, editie 21 oktober 2022
HR 27 mei 2022, nr. 20/01587, ECLI:NL:HR:2022:767, V-N 2022/24.12, TaxVisions, editie 3 juni 2022
HR 28 januari 2022, nr. 21/00145, ECLI:NL:HR:2022:84, BNB 2022/55, V-N 2022/7.15, FED 2021/114, V-N Vandaag 2021/1321, TaxVisions, editie 4 februari 2022
HR 4 juni 2021, nr. 19/02699, ECLI:NL:HR:2021:819, BNB 2021/121, V-N 2021/25.7, FED 2021/114, V-N Vandaag 2021/1321
HR 4 juni 2021, nr. 19/03029, ECLI:NL:HR:2021:822, BNB 2021/122, V-N 2021/26.20, FED 2021/115, V-N Vandaag 2021/1324
HR 17 april 2020, nr. 19/02021, ECLI:NL:HR:2020:696, BNB 2020/94, V-N 2020/19.18, FED 2020/138, V-N Vandaag 2020/996
HR 15 november 2019, nr. 19/002257, ECLI:NL:HR:2019:1785, BNB 2020/30, V-N 2019/55.21, FED 2020/50, V-N Vandaag 2019/2545, TaxVisions, editie 22 november 2019
HR 10 februari 2017, nr. 16/02729, ECLI:NL:HR:2017:130, BNB 2017/92, V-N 2017/9.5, FED 2017/66, V-N Vandaag 2017/304, TaxVisions, editie 17 februari 2017
HR 11 december 2015, nr. 15/02637, ECLI:NL:HR:2015:3489, BNB 2016/46, V-N 2015/65.9, V-N Vandaag 2015/2600, TaxVisions, editie 18 december 2015
HR 2 oktober 2015, nr. 14/02335, ECLI:NL:HR:2015:2795, BNB 2016/2, V-N 2015/50.4, FED 2015/94, V-N Vandaag 2015/2107
HR 2 oktober 2015, nr. 14/06080, ECLI:NL:HR:2015:2895, BNB 2016/4, V-N 2015/50.6, FED 2015/96, V-N Vandaag 2015/2109
HR 2 oktober 2015, nr. 14/02811, ECLI:NL:HR:2015:2903, BNB 2016/3, VN 2015/50.5, FED 2015/95
HR 8 augustus 2014, nr. 13/00933, ECLI:NL:HR:2014:2144, BNB 2014/206, V-N 2014/41.5, V-N Vandaag 2014/1601
Belangrijkste uitspraken
HR 27 februari 2015, nr. 14/03215, ECLI:NL:HR:2015:473, BNB 2015/81, V-N 2015/13.4, FED 2015/32, V-N Vandaag 2015/413
HR 18 december 2015, nr. 15/00453, ECLI:NL:HR:2015:473, BNB 2016/49, V-N 2016/2.7
HR 18 december 2015, nr. 14/04143, ECLI:NL:HR:2015:3602, BNB 2016/47, V-N 2016/2.5, V-N Vandaag 2015/2649, NJB 2016/160
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 12 juni 2018, nr. 20-003157-16, ECLI:NL:GHSHE:2018:2472, V-N Vandaag 2018/1234, NJFS 2018/186, JONDR 2018/710
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 24 april 2019, nr. 18/00513, ECLI:NL:GHARL:2019:3623, V-N 2019/34.1.3, V-N Vandaag 2019/985
Rechtbank Zeeland-West-Brabant 9 mei 2019, nr. 17/5678, ECLI:NL:RBZWB:2019:2189, Belastingadvies 2019/15-16.1, V-N Vandaag 2019/1205
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 16 juli 2019, nr. 18/00453, ECLI:NL:GHARL:2019:5829, V-N 2019/40.13, V-N Vandaag 2019/1869
Literatuur
Recht op privacy van de belastingplichtige: een lege huls!, mr. A.J.C. Perdaems en mr. A.H.G.M. Blomen, WFR 2022/195
Wat doet art. 52 AWR in 52a AWR? Dr. E. Poelmann, Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht, aflevering 6, TFB 2018/33
Informatiebeschikking aan waarde ingeboet na uitspraak Hoge Raad, TaxLive, 22 februari 2017
De informatiebeschikking: een verrijking van de fiscale rechtsbescherming? mr. dr. J.A. Smit, FED 2017/16
Hoe staat het met de informatiebeschikking? mr. drs. F.J.P.M. Haas en mr. D.N.N. Jansen, Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht (TFB), 2016/8
Recente ontwikkelingen rondom de informatiebeschikking, mr. A.J. Luimes, WFR 2016/24
Naslag
Fiscale Encyclopedie Vakstudie, Algemeen deel, Commentaar bij artikel 52a AWR
Cursus Belastingrecht, Misbruik: Internationaal Belastingrecht, Europees Belastingrecht en Formeel Belastingrecht, prof. mr. F.P.G. Pötgens
Cursus Belastingrecht, FBR.3.7.0 Administratie en bewaarplicht
Cursus Belastingrecht, FBR.6.7.9 Omkering van de bewijslast
Verwante onderwerpen
Thema: Informatieverplichting
Thema: Bezwaar: het gesloten stelsel van rechtsbescherming
Thema: Beroep: rechtsbescherming door de belastingrechter