Informatiebeschikking: stand van zaken

Informatiebeschikking: stand van zaken

Diana Jansen

ab419c44-bfb5-4626-9db5-8edcb8cb8677

Advocaat belastingrecht verbonden aan Tax Studio te Amsterdam, docent en auteur op het gebied van formeel belastingrecht.

Wanneer een belastingplichtige niet voldoet aan zijn inlichtingenverplichting of administratieplicht, kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen. Pas als deze beschikking onherroepelijk is, komt de sanctie omkering en verzwaring van de bewijslast in beeld.

Sinds invoering van de informatiebeschikking op 1 juli 2011 kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen als de belastingplichtige bepaalde in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) genoemde inlichtingen- en administratieverplichtingen niet naleeft. De informatiebeschikking kan de inspecteur ook nog in bezwaarfase nemen.

In dit thema krijgt u antwoord op de volgende vragen:

Voor welke verplichtingen kan een informatiebeschikking worden genomen?

Kan de inspecteur een tweede informatiebeschikking nemen?

Tot wanneer kan een informatiebeschikking worden genomen?

Welke formele vereisten worden aan een informatiebeschikking gesteld?

Wanneer wordt er een herstelmogelijkheid gegeven?

Moet de informatiebeschikking worden gezien als een dwangmaatregel?

Is na het onherroepelijk worden van de informatiebeschikking de bewijssanctie een gegeven?

Kan de belastingplichtige strafrechtelijk worden vervolgd als er een procedure over de informatiebeschikking loopt?

Omkering en verzwaring bewijslast

Als de inspecteur beschikt over een onherroepelijke informatiebeschikking, kan hij zich beroepen op omkering en verzwaring van de bewijslast. In een procedure over de belastingaanslag kan de belastingplichtige de bewijssanctie (opnieuw) betwisten. De rechtmatigheid van de informatiebeschikking kan niet meer aan de orde worden gesteld. De omkering en verzwaring van de bewijslast is niet aan de orde als de onbeantwoord gebleven vragen niet van belang zijn voor de geschilpunten. Na vernietiging van een informatiebeschikking kan de bewijslast worden omgekeerd als in de procedure over de belastingaanslag blijkt dat de vereiste aangifte niet is gedaan.

Procedure over de informatiebeschikking

De wet biedt de belastingplichtige de mogelijkheid om tegen de informatiebeschikking bezwaar te maken en daarna beroep in te stellen bij de belastingrechter. De belastingrechter toetst de rechtmatigheid van de informatiebeschikking. Concludeert de belastingrechter dat de informatiebeschikking in stand blijft, dan biedt de rechter belanghebbende een herstelmogelijkheid. Een herstelmogelijkheid wordt niet geboden als de administratieplicht is geschonden en ook niet als sprake is van misbruik van recht. Dat laatste doet zich niet snel voor. Ook de informatiebeschikking zelf moet een herstelmogelijkheid bieden.

Opschorting aanslagtermijnen

De aanslagtermijnen worden opgeschort totdat de informatiebeschikking onherroepelijk is geworden of is vernietigd. Legt de inspecteur vóór het onherroepelijk worden van de informatiebeschikking een belastingaanslag op dan vervalt de informatiebeschikking en eindigt op dat moment de termijnverlenging.

Eisen informatiebeschikking

De informatiebeschikking moet een aantal essentiële gegevens bevatten, zoals de tenaamstelling. Verder kan de informatiebeschikking betrekking hebben op meerdere jaren en belastingmiddelen.

Documenten bij dit thema

Artikel 52a Algemene wet inzake rijksbelastingen

Artikel 47 Algemene wet inzake rijksbelastingen

Artikel 52 Algemene wet inzake rijksbelastingen

Artikel 25 Algemene wet inzake rijksbelastingen

Artikel 27e Algemene wet inzake rijksbelastingen

HR 21 april 2023, nrs. 20/04297 tot en met 20/04299 en 20/04302, ECLI:NL:HR:2023:543, V-N 2023/19.14, NJB 2023/1336, V-N Vandaag 2023/884

HR 2 oktober 2015, nr. 14/02811, ECLI:NL:HR:2015:2903, BNB 2016/3, VN 2015/50.5, FED 2015/95

HR 18 december 2015, nr. 15/00453, ECLI:NL:HR:2015:473BNB 2016/49, V-N 2016/2.7

Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 12 juni 2018, nr. 20-003157-16, ECLI:NL:GHSHE:2018:2472, V-N Vandaag 2018/1234, NJFS 2018/186, JONDR 2018/710

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 24 april 2019, nr. 18/00513, ECLI:NL:GHARL:2019:3623, V-N 2019/34.1.3, V-N Vandaag 2019/985

Rechtbank Zeeland-West-Brabant 9 mei 2019, nr. 17/5678, ECLI:NL:RBZWB:2019:2189, Belastingadvies 2019/15-16.1, V-N Vandaag 2019/1205

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 16 juli 2019, nr. 18/00453, ECLI:NL:GHARL:2019:5829, V-N 2019/40.13, V-N Vandaag 2019/1869

Recht op privacy van de belastingplichtige: een lege huls!, mr. A.J.C. Perdaems en mr. A.H.G.M. Blomen, WFR 2022/195

Wat doet art. 52 AWR in 52a AWR? Dr. E. Poelmann, Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht, aflevering 6, TFB 2018/33

Informatiebeschikking aan waarde ingeboet na uitspraak Hoge Raad, TaxLive, 22 februari 2017

De informatiebeschikking: een verrijking van de fiscale rechtsbescherming? mr. dr. J.A. Smit, FED 2017/16

Hoe staat het met de informatiebeschikking? mr. drs. F.J.P.M. Haas en mr. D.N.N. Jansen, Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht (TFB), 2016/8

Recente ontwikkelingen rondom de informatiebeschikking, mr. A.J. Luimes, WFR 2016/24

Fiscale Encyclopedie Vakstudie, Algemeen deel, Commentaar bij artikel 52a AWR

Cursus Belastingrecht, FBR.3.7.0 Administratie en bewaarplicht

Cursus Belastingrecht, FBR.6.7.9 Omkering van de bewijslast