HR, 22-04-2014, nr. 12/04847

1. Het Gerechtshof te Leeuwarden heeft bij arrest van 16 oktober 2012 de verdachte wegens “de eendaadse samenloop van medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder A, B en C van de Opiumwet gegeven verbod” veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 36 maanden, waarvan zes maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaren, en tot een geldboete van € 20.000,-, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door 135 dagen hechtenis. Voorts heeft het hof de teruggave aan verdachte gelast van de in beslag genomen, nog niet teruggegeven, voorwerpen, één en ander op de wijze als in het arrest vermeld.

2. Deze zaak hangt samen met de zaken tegen [medeverdachte 1] (12/04917), [medeverdachte 2] (12/05071) en [medeverdachte 3] (12/05149), waarin ik vandaag eveneens concludeer.

3. Door de verdachte is beroep in cassatie ingesteld en namens de verdachte heeft mr. G. Spong, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur drie middelen van cassatie voorgesteld.

4. Het eerste middel behelst de klacht dat het hof het verweer dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard wegens het doorzenden van vragen van de verdediging aan een te horen getuige heeft verworpen op gronden die deze verwerping niet kunnen dragen.

5. Het hof heeft het in het middel bedoelde verweer bij tussenarrest van 3 februari 2012 als volgt samengevat en ter zake overwogen:

De raadsman van verdachte heeft aangevoerd dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de vervolging van de verdachte. De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting van het hof verklaard dat zij het emailbericht van de raadsman met daarin de punten waarover officier van justitie Baan als getuige dient te worden gehoord heeft doorgestuurd aan deze getuige. Hierdoor kan de getuige niet meer onbevangen verklaren.

Door dit handelen van de advocaat-generaal zijn doelbewust en met grove veronachtzaming de belangen van verdachte geschonden en daarmee het recht op een eerlijke behandeling van verdachtes zaak.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

Van niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie is slechts sprake indien gebleken is van ernstige inbreuken op de beginselen van een behoorlijke procesorde waarbij doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekortgedaan.

Het hof is met de raadsman van oordeel dat de advocaat-generaal onzorgvuldig heeft gehandeld door het doorsturen van het emailbericht van de raadsman aan de officier van justitie die nog als getuige moet worden gehoord. Wat de consequenties van dit onzorgvuldige handelen van de advocaat-generaal zijn, kan het hof echter op dit moment nog niet vaststellen. Pas nadat de betreffende officier van justitie terzake door het hof als getuige is gehoord, kan worden vastgesteld of haar getuigenverklaring is beïnvloed doordat zij vooraf op de hoogte was van de punten waarop zij zou worden bevraagd.

Op dit moment kan derhalve niet gezegd worden dat sprake is van een ernstige inbreuk op de beginselen van een behoorlijke procesorde waarbij doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekortgedaan. Nu het verweer ontijdig is gedaan, verwerpt het hof dit verweer.”

Ter terechtzitting van 2 oktober 2012 is de desbetreffende getuige, M.H. Baan, gehoord. Uit het proces-verbaal van de terechtzitting van genoemde zitting blijkt dat het hof vervolgens als volgt heeft beslist op het verweer:

“Het hof verwerpt het door de raadsman gevoerde verweer. De advocaat-generaal heeft verklaard waarom zij het e-mailbericht heeft doorgestuurd naar de getuige. Het betrof een ietwat naïeve actie van de advocaat-generaal om de collega officier van justitie in te lichten over het onderwerp van het getuigenverhoor. Het hof blijft bij het oordeel dat sprake is geweest van onzorgvuldig handelen van de zijde van de advocaat-generaal. Er is echter geen sprake van een ernstige inbreuk op de beginselen van de behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan. Het hof volstaat met de constatering dat de advocaat-generaal onzorgvuldig heeft gehandeld. Het openbaar ministerie is ontvankelijk in de vervolging.”

Bij de beoordeling van dit middel kan vooropgesteld worden dat het hof het verweer strekkende tot niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie in zijn vervolging met toepassing van de juiste maatstaf heeft verworpen.1.

Uit het proces-verbaal van de zitting in hoger beroep van 20 januari 2012 volgt dat de advocaat-generaal het doorzenden van het emailbericht beschouwde als “transparant” en “noodzakelijk handelen” omdat de zaak al wat ouder was, de officier van justitie meer zaken onder handen heeft gehad en aan de hand van het emailbericht kon weten waarover het getuigenverhoor ging en stukken kon meenemen. Het hof heeft de doorzending beschouwd als onzorgvuldig en een “ietwat naïeve reactie” van de advocaat-generaal teneinde de officier van justitie te informeren over het onderwerp van het getuigenverhoor. Het hof heeft het doorzenden van het emailbericht aan de getuige als onzorgvuldig aan kunnen merken. De vraagstelling van de raadsman kan de getuige inzicht geven in de strategie van de verdediging en invloed hebben op de onbevangenheid waarmee de getuige het getuigenverhoor tegemoet treedt. Doorzending van de vraagstelling aan de getuige is om die reden bepaald onwenselijk. Dat neemt niet weg dat de uitleg van de advocaat-generaal niet wijst op handelen waarmee doelbewust een getuige wordt getracht te beïnvloeden.

Het hof heeft blijkens het tussenarrest de eventuele beïnvloeding van de getuige door haar kennis van de inhoud van de vraagstelling van de verdediging in zijn beslissing op het door de raadsman gevoerde verweer willen betrekken. In de uiteindelijke beslissing op het verweer, zoals neergelegd in het proces-verbaal van de terechtzitting van 2 oktober 2012, gaat het hof niet uitdrukkelijk in op de vraag of van beïnvloeding sprake is geweest. Wel oordeelde het hof dat geen sprake is geweest van een ernstige inbreuk op de beginselen van de behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan. In die laatste vaststelling ligt besloten het oordeel dat die contacten niet strekten tot beïnvloeding door de advocaat-generaal van de getuige en dat van zodanige beïnvloeding ook geen sprake is geweest.2.Dat oordeel is tegen de achtergrond van de hiervoor weergegeven uitlatingen van de advocaat-generaal en van de verklaring van de getuige ter zitting van 2 oktober 2012 niet onbegrijpelijk. De getuige verklaarde onder meer:

“Ik kan mij niet herinneren wat er stond in het e-mailbericht dat ik van de advocaat-generaal heb gekregen. (…)

Ik weet niet meer wat mijn reactie was na het kennisnemen van de e-mail, omdat ik mij de inhoud niet meer voor de geest kan halen.”

Het oordeel van het hof dat het beroep op niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie wordt verworpen omdat geen sprake is van een ernstige inbreuk op de beginselen van de behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan, acht ik gelet op het voorafgaande niet onbegrijpelijk.

Het middel is tevergeefs voorgesteld.

Het tweede middel bevat de klacht dat het hof het verweer strekkende tot niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie dan wel tot bewijsuitsluiting ten onrechte, althans ontoereikend gemotiveerd, heeft verworpen.

Het hof heeft het in het middel bedoelde verweer als volgt samengevat en gemotiveerd verworpen3.:

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft primair verzocht het openbaar ministerie niet-ontvankelijk te verklaren omdat er sprake is van onrechtmatige opsporing. De doorzoeking van de [A] heeft plaatsgevonden op grond van de controlebevoegdheid van artikel 1:26 Algemene Douanewet, terwijl er in feite sprake was van een redelijk vermoeden van schuld als bedoeld in artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering, zodat de doorzoeking slechts had mogen plaatsvinden met de toepasselijke strafvorderlijke waarborgen. Door niet op te treden op basis van de in artikel 9 van de Opiumwet bedoelde bevoegdheid, maar op grond van artikel 1:26 Algemene Douanewet is er sprake van misbruik van een controlebevoegdheid. Deze gang van zaken levert een vormverzuim op als bedoeld in artikel 359a van het Wetboek van Strafvordering, welk verzuim niet meer kan worden hersteld, nu de onrechtmatige doorzoeking op de [A] heeft geleid tot de latere, voor het

bewijs cruciale vondst van de hasjiesj in het zeilschip [B]. De voorkennis of wetenschap die de verbalisanten hadden over de mogelijkheid dat dergelijke schepen verdovende middelen zouden kunnen bevatten was een cruciale factor om de verdenking op de [B] te vestigen en tot nadere controle over te gaan. Ook bij de controle op de [B] zijn de strafprocessuele waarborgen niet in acht genomen.

Door de opeenstapeling van geschonden vormvoorschriften heeft er in het geheel geen eerlijk proces plaatsgevonden. Er is sprake van een ernstige schending van een zo fundamenteel beginsel van een behoorlijke procesorde, dat daarmee het wettelijk systeem in zijn kern wordt geraakt. De raadsman verzoekt derhalve primair om niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie en subsidiair om bewijsuitsluiting.

(…)

Beoordeling van de verweren

Voor niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie als sanctie is slechts plaats, indien sprake is van "ernstige inbreuken op beginselen van de behoorlijke procesorde waardoor 'doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan". Met andere woorden, er dient sprake te zijn van een grove mate van verwijtbaarheid aan het openbaar ministerie.

Dit betekent dat een onrechtmatigheid dient te worden vastgesteld, dat de belangen van de verdachte in deze zaak dienen te zijn getroffen en dat zulks is vastgesteld en dat doelbewust of met grove verwaarlozing van die belangen aan een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan.

Ingevolge het arrest van de Hoge Raad 1 juni 1999, NJ 1999, 567 ("Karman") kan bij hoge uitzondering, ook indien geen verwijtbaarheid bestaat en verdachte niet daadwerkelijk in zijn belangen is getroffen, plaats zijn voor niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie. Daarvan is sprake, indien ernstige schending is vastgesteld van een zo fundamenteel beginsel van een behoorlijke procesorde, dat daarmee het wettelijk systeem in zijn kern wordt geraakt. Dat hiervan alleen bij hoge uitzondering sprake is en deze (extra) grond voor niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie terughoudend dient te worden toegepast volgt uit opvolgende rechtspraak, ondermeer in Hoge Raad 3 juli 2001, NJ 2002, 8 en Hoge Raad 14 januari 2003, NJ 2003, 288.

De uitspraak van het Europees Hof voor de rechten van de mens (EHRM) in de zaak Kahn vs het Verenigd Koninkrijk (12 mei 2000) geeft aan dat aan de eis van eerlijkheid van de strafprocedure is voldaan wanneer de strafprocedure 'as a whole' (in zijn geheel) eerlijk is. Het is derhalve niet zozeer van belang of een verdachte in een belang is geschaad, maar of met de overtreden norm de eerlijkheid van het proces van verdachte is aangetast, waarmee de Schutznorm wordt gerelativeerd.

Om te beoordelen of de verdachte in zijn belangen is geschaad of dat er sprake is van een overtreden norm die de eerlijkheid van het proces in zijn geheel aantast, stelt het hof allereerst de gang van zaken met betrekking tot de controle van de [A] vast.

In het proces-verbaal van bevindingen van verbalisanten [verbalisant 1], [verbalisant 2] en [verbalisant 3], allen werkzaam bij de Belastingdienst/Douane West (opgenomen als bijlage AH-002 bij het onderzoek KWZ met dossiernummer FIOD-ECD 45596), verklaren zij, zakelijk weergegeven:

Op 7 augustus 2009 omstreeks 19.25 uur bevonden wij ons aan boord van het Kustwachtvaartuig Visarend. Telefonisch werden wij op de hoogte gesteld van het feit dat een KNRM-vaartuig het motorschip "[A]" op sleeptouw had in verband met motorproblemen. Tevens is aan ons medegedeeld dat er voor het motorschip "[A]" een aandachtsvestiging was opgemaakt. Deze aandachtsvestiging was afkomstig van de Douane Informatie Afdeling te Rotterdam. Gezien de inhoudelijke tekst van deze aandachtsvestiging heb ik, eerste verbalisant, aan de medewerker van de Handhavingsdesk gevraagd of hij telefonisch contact wilde opnemen met de KLPD IPOL. Wij hebben ons begeven in de richting van de laatst bekende geografische positie van het motorschip "[A]", na ongeveer 6 zeemijlen kregen wij de sleep visueel en hebben de beide vaartuigen geïdentificeerd.

Omstreeks 19.50 uur werden wij teruggebeld door de Handhavingsdeskmedewerker van de Kustwacht, welke aan ons mededeelde dat de KLPD IPOL en de Nationale Recherche beiden opsporingstechnisch geen belangstelling hadden voor het motorschip "[A]".

Vervolgens hebben wij besloten om op grond van artikel 1:26 van de Algemene Douanewet een controle in te stellen, zodra het schip afgemeerd zou liggen in Den Helder. Om onze voorgenomen Douane controle zo volledig mogelijk te kunnen uitvoeren hebben wij verzocht om een speurhond aanwezig te hebben op de steiger in Den Helder. Omstreeks 21.00 uur werd ik in kennis gesteld dat er een Douane speurhond en een duikteam beschikbaar waren voor de visitatie van het motorschip "[A]". Tevens was de Koninklijke Marechaussee gevraagd om bijstand te verlenen.

Omstreeks 22.45 uur meerde het motorschip "[A]" af aan steiger 6 in de Marinehaven van Den Helder. Gezamenlijk met de Koninklijke Marechaussee zijn wij omstreeks 23.00 uur aan boord gestapt van het motorschip "[A]". Er bleken zich drie bemanningsleden aan boord te bevinden. Hierop heb ik, eerste verbalisant, mij kenbaar gemaakt en gevraagd wie de schipper was. De schipper maakte zich kenbaar als zijnde [betrokkene 1] waarop ik mij heb gelegitimeerd aan de schipper als zijnde douaneambtenaar door het tonen van mijn legitimatiebewijs en heb aangegeven een Douane controle te willen instellen, waarbij ik tevens heb vermeld dat er ook een speurhond en een duikteam zullen worden ingezet. Vervolgens zijn wij overgegaan tot visitatie van de "[A]". De navolgende bemanningsleden bevonden zich aan boord volgens opgave van de medewerkers van de Koninklijke Marechaussee:

Bemanningslid 1 (Schipper)

Naam: [betrokkene 1]

Voornamen: [voornamen]

Bemanningslid 2 (Machinist)

Naam: [betrokkene 2]

Voornaam: [voornaam]

Bemanningslid 3

Naam: [betrokkene 3]

Voornaam: [voornaam]

Tijdens de visitatie zagen wij een zestal groen/gele opslagtanks op het voordek staan, bij opening hiervan roken wij een diesellucht en zagen dat de tanks grotendeels leeg waren. Tevens zagen wij aan de stuurboordszijde op het voordek een gebruikt uitziende hijskraan staan waarvan opviel dat de aanwezige hydraulische slangen waarschijnlijk recentelijk waren vervangen aangezien deze er nieuw uitzagen. Bij opening van de voorpiek zagen wij een grote hoeveelheid lege groene jerrycans waarvan ons onduidelijk was wat de voormalige inhoud was geweest. Vervolgens hebben wij het voormalige visruim geopend en roken wij onmiddellijk een zoete, kruidige geur. Ook zagen wij dat er aan de binnenzijde van de opening naar het visruim zich een bruin, kruidig geurend poeder bevond. Wat wij zagen en wat ons opviel was dat deze ruimte in vergelijking met de ruimtes die reeds gevisiteerd waren erg schoon en opgeruimd was. Hierna hebben wij de binnenverblijven, brug, machinekamer en overige ruimtes grondig gevisiteerd. In het slaapverblijf hebben wij diverse sporttassen gevisiteerd. In deze tassen zagen we hoofdzakelijk gedragen vuile kleding. Tijdens de visitatie is het duikteam van de Koninklijke Marine gearriveerd en deze hebben de onderzijde van het schip onderzocht, dit heeft geen resultaat opgeleverd. Nadat wij klaar waren met de visitatie heeft de Douane speurhonden geleider samen met zijn speurhond een controle op het motorschip "[A]" uitgevoerd. Deze controle heeft geen resultaat opgeleverd.

Naar aanleiding van de visitatie van het schip "[A] ", heb ik eerste verbalisant omstreeks 10.30 uur op zaterdag 8 augustus 2009 telefonisch contact opgenomen met [verbalisant 4], zijnde teamleider Douane Noord en coördinator van de actie "gatenkaas". Deze actie "Gatenkaas" richtte zich hoofdzakelijk op het controleren van binnenkomende vaartuigen en was georganiseerd door Douane Noord. Het Kustwachtvaartuig Visarend maakte ook deel uit van deze actie. Tijdens dit gesprek deelde ik, eerste verbalisant mede dat rekening houdende met de signalering en de geur die we geroken hadden aan boord van de "[A] " er een redelijk vermoeden aanwezig was dat er zich verdovende middelen aan boord hadden bevonden en dat deze mogelijk op andere wijze aan land zouden kunnen worden gebracht.

Naar het oordeel van het hof kan uit het proces-verbaal van bevindingen niet worden afgeleid dat bij de betreffende opsporingsambtenaren sprake was van een redelijk vermoeden van schuld in de zin van artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. De omstandigheid dat eerder sprake is geweest van een aandachtsvestiging op de [A], leidt er niet toe dat, toen het KLPD en de Nationale recherche opsporingstechnisch geen belangstelling meer bleken te hebben voor dit schip, geen gebruik gemaakt kon worden van de controlebevoegdheid ingevolge artikel 1:26 van de Douanewet. Dat sprake zou zijn geweest van een redelijk vermoeden van schuld kan ook niet worden afgeleid uit de inzet van een speurhond en van een duikteam. Deze inzet vond blijkens het proces-verbaal plaats in het kader van de uitoefening van de bevoegdheid tot controle. Dat dergelijke controlemiddelen niet vaak worden ingezet, rechtvaardigt nog niet de conclusie dat er dus sprake moet zijn geweest van een redelijk vermoeden van schuld. Evenmin kan uit de verklaringen die de betrokken opsporingsambtenaren bij de rechter-commissaris hebben afgelegd worden afgeleid dat sprake was van een redelijk vermoeden van schuld in de zin van artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. Uit deze verklaringen, gelezen in samenhang met het proces-verbaal van bevindingen, begrijpt het hof dat weliswaar sprake was van bepaalde aanwijzingen die mede hebben geleid tot het uitvoeren van een controle, maar niet dat er concrete aanwijzingen waren voor het plegen van een strafbaar feit. Het hof acht niet gebleken dat de betrokken opsporingsambtenaren op enigerlei wijze misbruik hebben gemaakt van hun controlebevoegdheden.

Vervolgens stelt het hof de gang van zaken met betrekking tot de controle van de [B] vast.

In het proces-verbaal van bevindingen van verbalisanten [verbalisant 5] en [verbalisant 6], beiden werkzaam bij de Belastingdienst/Douane Noord (opgenomen als bijlage AH-001 bij het onderzoek KWZ met dossiernummer FIOD-ECD 45596), verklaren zij, zakelijk weergegeven:

Op 8 augustus 2009 deden wij, verbalisanten, dienst op het sluizencomplex te Kornwerderzand, gemeente Wûnseradiel. Aldaar waren wij, verbalisanten, ondermeer belast met de controle van de binnenkomende scheepvaart vanaf de Waddenzee. Om 10.00 uur kregen wij bericht van collega [verbalisant 4], teamleider Douane Noord, dat de collega's van het douanevaartuig Visarend de kotter [A] in de haven van Den Helder hadden gecontroleerd en dat zij het vermoeden hadden dat deze kotter gebruikt was voor het vervoer van verdovende middelen. Het vermoeden van de collega 's van de Visarend was, dat de lading van de [A] overgezet kon zijn op andere schepen en dat wij extra alert moesten zijn op de binnenkomst van dergelijke schepen.

Omstreeks 12.40 uur zag ik, eerste verbalisant, een motorzeiljacht, genaamd [B], afgemeerd liggen, komende vanaf de Waddenzee en geschut worden richting IJssel me er in de kleine sluis van het sluizencomplex te Kornwerderzand. Hierop ben ik, eerste verbalisant, naar het betreffende jacht toegegaan en heb daar één van de opvarenden aangesproken. Deze opvarende bleek later te zijn genaamd: [medeverdachte 1]. Ik, eerste verbalisant, heb deze persoon gevraagd waar hij met zijn schip vandaan kwam. Hierop antwoordde de man dat zij met het schip vanaf Vlieland kwamen en dat zij daar een paar dagen, wegens de grote drukte in de haven, onder het eiland voor anker hadden gelegen. Ik, eerste verbalisant, vroeg deze man of het motorzeiljacht zijn eigendom was. De man antwoordde hierop dat het een huurjacht was.

Ik, eerste verbalisant, heb aan de man gevraagd of er ook een huurcontract aan boord was. Hierop werd door de man geantwoord dat het huurcontract niet aan boord was maar dat zij het contract in de auto hadden laten liggen. Hierop heb ik, eerste verbalisant, de controle voorlopig beëindigd en mijn bevindingen doorgesproken met de tweede verbalisant.

Deze bevindingen waren:

De diepgang van het motorzeiljacht, de baardgroei van enkele dagen van de opvarenden, de vervuilde kleding die door de opvarenden werd gedragen en het schuwe gedrag van de opvarenden.

Hierop ben ik, tweede verbalisant, naar het betreffende jacht gegaan om met de opvarenden te gaan praten en om te kijken naar de diepgang van het motorzeiljacht. Tevens viel het mij, tweede verbalisant, ook op dat het motorzeiljacht dieper als gebruikelijk is bij vergelijkbare jachten in het water lag. Na overleg met eerste verbalisant werd het ons duidelijk dat een nader onderzoek van het motorzeiljacht en haar bemanning wenselijk was.

Ik, tweede verbalisant, heb de opvarenden medegedeeld dat wij voor een nadere controle aan boord wilden komen en dat zij het motorzeiljacht na de schutting naar de kade achter de grote sluis van het sluizencomplex moesten varen. Hieraan werd door de bemanning gevolg gegeven.

Om 13.00 uur zijn wij, verbalisanten, aan boord van het jacht gegaan. Ik, tweede verbalisant, heb aan de opvarenden gevraagd of zij zich konden legitimeren. Aan de hand van een overlegd paspoort hebben wij de identiteit van één persoon aan boord vastgesteld als zijnde: [medeverdachte 3]. De tweede opvarende kon geen identiteitsbewijs overleggen maar verklaarde te zijn genaamd: [medeverdachte 1]. Op de vraag van eerste verbalisant aan [medeverdachte 1]

of hij het jacht mocht controleren werd door hem bevestigend geantwoord. Bij controle van een slaapcabine aan stuurboordzijde aan de achterkant van het jacht zag ik pakketten liggen.

Deze pakketten met hun vorm, grootte en verpakking deden mij met mijn ervaring vermoeden dat het hier waarschijnlijk ging om pakketten met verdovende middelen.

Uit het voorgaande blijkt naar het oordeel van het hof dat bij de douaneambtenaren op het moment dat zij de [B] zagen geen verdenking in strafvorderlijke zin bestond. Zij hebben op grond van de door hen genoemde omstandigheden een controle uitgevoerd. Pas toen tijdens de controle bleek dat er daadwerkelijk verdovende middelen aan boord van de [B] waren, is er een redelijk vermoeden van schuld aan overtreding van de Opiumwet ontstaan.

Niet valt in te zien waarom de douaneambtenaren (zowel op de [A] als op de [B]) niet mochten controleren op grond van artikel 1: 26 Algemene Douanewet. Die controles hebben niet geleid tot inbreuk op aan verdachte toekomende rechten. Evenmin is sprake van ernstige inbreuken op beginselen van de behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan. Er zijn geen fundamentele beginselen van behoorlijke procesorde geschonden waardoor het wettelijk systeem in zijn kern wordt geraakt. Niet is gebleken dat anderszins sprake is van een situatie waarin niet langer van een eerlijk proces jegens verdachte kan worden gesproken.

Voor zover de raadsman klaagt dat bij de controle van de [A] en later de controle van de [B] de strafvorderlijke voorschriften niet in acht zouden zijn genomen, overweegt het hof dat - zo dit het geval zou zijn - verdachte door een dergelijk verzuim niet is geschonden in de belangen welke de overtreden norm - te weten de belangen van de opvarenden van de [A] respectievelijk de [B] - beoogt te beschermen. Er is derhalve geen sprake van ernstige inbreuken op beginselen van de behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekort gedaan.

Nu het hof de stelling van de raadsman dat sprake is van een ernstige schending van een fundamenteel beginsel van een behoorlijke procesorde, die het wettelijk systeem in de kern raakt, heeft verworpen, behoeven de overige door de raadsman hieromtrent aangevoerde verweren geen bespreking meer.

Het openbaar ministerie is ontvankelijk in de vervolging. Het hof ziet gelet op het voorgaande evenmin aanleiding om tot bewijsuitsluiting te komen.”

Ik ben [medeverdachte 3], lk ben geboren op [geboortedatum] 1981. Ik woon in [woonplaats]. Mijn beroep is timmerman.

Ik beroep me op mijn verschoningsrecht. Het klopt dat ik verklaringen heb afgelegd bij de politie en de rechtbank.

De voorzitter houdt de getuige de verklaringen voor die hij bij de politie en bij de rechtbank heeft afgelegd en vraagt aan de getuige welke verklaring klopt.

De voorzitter heeft nadat voornoemde getuige zijn verklaring heeft afgelegd aan de raadsheren, de advocaat-generaal en de verdachte de gelegenheid gegeven tot het stellen van vragen aan de getuige en aan de verdediging de gelegenheid om die getuige te ondervragen en naar aanleiding daarvan tegen de verklaring van die getuige in te brengen wat tot verdachtes verdediging kan dienen.”

Ten laste van de verdachte is bewezen verklaard dat:

“hij in de periode van maart 2008 tot en met 8 augustus 2009, te of bij IJmuiden, in de gemeente Velsen, en/of te of bij Kornwerderzand, althans in de gemeente Wûnseradiel, en/of elders in (de territoriale wateren van) Nederland, en/of buiten (de territoriale wateren van) Nederland, tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland heeft gebracht en vervoerd en aanwezig heeft gehad, een grote hoeveelheid (te weten ongeveer 10.000 kilo) van een gebruikelijk vast mengsel van hennephars en plantaardige elementen van hennep (hasjiesj) waaraan geen andere substanties zijn toegevoegd, zijnde hasjiesj een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst II, immers heeft verdachte tezamen en in vereniging met zijn mededaders opzettelijk

- een schip, te weten de "[A]" aangekocht en gefinancierd en

- een bemanning voor de "[A]" geregeld en

- het afleveren en laden van hasjiesj voor de kust van Marokko aan boord van het schip ("[A]") geregeld en

- het laten overzetten van een grote hoeveelheid hasjiesj op het vaartuig "[B]" en het vaartuig "[C]" en op een ander vaartuig en vervolgens het laten varen naar Kornwerderzand en/of een of meerdere andere kustplaats(en)/havenplaats(en) in Nederland georganiseerd en

- met een schip (genaamd "[A]") pakketten hasjiesj opgehaald vanuit Marokko en vervolgens met dat schip ("[A]") (door)gevaren naar de Noordzee, en vervolgens aldaar meerdere vaartuigen ontmoet voor het overladen van die pakketten hasjiesj van dat schip ("[A]") naar die andere vaartuigen, te weten

- een vaartuig genaamd "[B]" en

- een vaartuig genaamd "[C]" en

- een ander vaartuig en vervolgens

die grote hoeveelheid hasjiesj op die andere vaartuigen overgezet (en aldus verdeeld over die andere vaartuigen) en vervolgens met die andere vaartuigen gevaren naar Kornwerderzand en/of een of meerdere ander(e) (kust/haven)plaats(en) in Nederland en aldus die hasjiesj binnen het grondgebied van Nederland gebracht en vervoerd en aanwezig gehad.”

Deze bewezenverklaring steunt onder meer op het volgende bewijsmiddel:

“8. Een in de wettelijke vorm door daartoe bevoegde opsporingsambtenaren opgemaakt proces-verbaal, d.d. 13 augustus 2009 (bijlage V02-04 van het onder 1. genoemde dossier) voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

Ik ben door [medeverdachte 1] benaderd voor deze klus. Ik denk dat dit begin juli 2009 was. Eind juli ben ik met [medeverdachte 1] naar Amsterdam gegaan om iemand te spreken, waarschijnlijk in verband met die klus. [medeverdachte 1] heeft mij in de auto verteld dat we hasj gingen ophalen door middel van een zeilboot. De eerstvolgende keer dat [medeverdachte 1] en ik elkaar zagen hebben we de zeilboot gehuurd. [medeverdachte 1] heeft hiervoor € 1.000,- borg heeft betaald. [medeverdachte 1] en ik waren bij het huren van de boot met z'n tweeën. Ik denk dat er nog iemand bij liep. Ik weet niet hoe deze man heet. Voor het huren van de zeilboot, genaamd de [B], hadden [medeverdachte 1] en ik al boodschappen gedaan. Na het huren van de zeilboot hebben we de boodschappen naar de zeilboot gebracht. We zijn die maandag ook uitgevaren. Ik heb geen contact gehad met personen van andere jachten. [medeverdachte 1] vertelt mij dat we in de nacht van donderdag op vrijdagnacht midden op zee moesten zijn om de hasj over te nemen. Donderdag voeren we naar een bepaald punt, coördinaten. [medeverdachte 1] had de coördinaten en ik heb deze ingevoerd op de Navman. Toen we op de juiste coördinaten waren kwam er een schip op ons af. Vervolgens kwam er een rubberboot aan varen met die ellende aan boord. Ik heb dit vervolgens aan boord geladen. Volgens mij heb ik van [medeverdachte 1] te horen gekregen welk bedrag ik kreeg, voor het ophalen en invoeren van hasj. Ik zou € 10.000 krijgen.”

De bij de politie afgelegde verklaring van de getuige [medeverdachte 3] van 13 augustus 2009 kon door het hof tot het bewijs worden gebezigd, nu, anders dan de steller van het middel betoogt, de betrokkenheid van de verdachte bij de bewezen verklaarde feiten in voldoende mate steun vindt in andere bewijsmiddelen.17.Daarbij merk ik op dat de verklaring van de getuige [medeverdachte 3] in hoger beroep niet door de verdediging is betwist en dat deze getuige, anders dan de steller van het middel opmerkt, in zijn tot het bewijs gebezigde verklaring niet verklaart over de betrokkenheid van de verdachte, ook niet ten aanzien van het regelen van de getuige als bemanningslid van het moederschip. Daaruit blijkt veeleer dat [medeverdachte 1] [medeverdachte 3] heeft benaderd en dat [medeverdachte 3] niet zozeer van doen heeft gehad met het moederschip, maar juist met de zeilboot [B], waarvan hij tevens bemanningslid was.

Het middel faalt.

De middelen falen. In elk geval het eerste en het derde middel kunnen worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende overweging. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De procureur-generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG