Bevrijdende verweren (BPP nr. XXII) 2023/303:303 Wie draagt de bewijslast van de stelling dat de debiteur al of niet stuitingsbrieven heeft ontvangen?

Bevrijdende verweren (BPP nr. XXII) 2023/303

303 Wie draagt de bewijslast van de stelling dat de debiteur al of niet stuitingsbrieven heeft ontvangen?

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Welke partij moet bewijzen of de debiteur de stuitingsbrieven heeft ontvangen? Moet de reactie van de schuldenaar (‘Een stuitingsbrief heb ik nooit of te laat ontvangen’) gekwalificeerd worden als een grondslagverweer of een bevrijdend verweer? De vraag werd beantwoord in het arrest Visser/IDM.

IDM vorderde van Visser nakoming van een contractuele verbintenis: terugbetaling van een geleende geldsom. Visser voerde aan dat sprake was van verjaring. IDM deed een beroep op het feit dat zij verschillende stuitingsbrieven had verstuurd. Visser stelde daartegenover dat stuitingsbrieven van IDM hem niet hadden bereikt.

De Hoge Raad oordeelt als volgt:

“De afzender van een aangetekende brief dient, wanneer de geadresseerde stelt dat de brief hem niet (tijdig) heeft bereikt, te bewijzen dat hij de brief aangetekend en naar het juiste adres heeft verzonden, en hij dient bovendien de (tijdige) correcte aanbieding aan de geadresseerde aannemelijk te maken.”1

Wanneer heeft een (stuitings)verklaring de wederpartij2 bereikt om werking te hebben (art. 3:37 lid 3 BW)?

Art. 3:37 lid 3 BW

Met betrekking tot een schriftelijke verklaring geldt als uitgangspunt dat deze de geadresseerde heeft bereikt als zij door hem is ontvangen.3 De wetgever legt het bewijsrisico in beginsel bij de partij die zich op de werking van haar verklaring beroept; een en ander vloeit voort uit de keuze voor de ontvangsttheorie:4 “Bij betwisting van de ontvangst van een verklaring brengt een redelijke, op de behoeften van de praktijk afgestemde uitleg mee dat de afzender in beginsel feiten of omstandigheden dient te stellen en zo nodig te bewijzen waaruit volgt dat de verklaring door hem is verzonden naar een adres waarvan hij redelijkerwijs mocht aannemen dat de geadresseerde daar door hem kon worden bereikt en dat de verklaring daar is aangekomen.”5 Bij een aangetekende brief kan dat zonder problemen worden bewezen.6 Is een brief niet aangetekend verzonden, dan zal bij gemotiveerde betwisting van de ontvangst van brieven de afzender concrete feiten en omstandigheden moeten aanvoeren en ligt het op de weg van de verzender om een specifiek bewijsaanbod te doen dat de geadresseerde de brief heeft ontvangen, althans met de inhoud daarvan bekend is geraakt. Betwisting van ontvangst van een (stuitings)brief kan op grond van door eiser te stellen feiten als niet geloofwaardig beoordeeld worden. In verstekzaken mag bij aantoonbare verzending ervan worden uitgegaan dat de brief op de tweede reguliere bezorgdag door de schuldenaar is ontvangen.7

De communicatiemiddelen e-mail, WhatsApp-bericht of sms zijn geen akten, maar kunnen wel worden gebruikt als bewijsmiddel in de zin van art. 152 Rv; een ontvangstbevestiging is in dit geval aan te raden.8 Betoogt de geadresseerde dat hem niet is toe te rekenen dat hij van de verklaring geen kennis heeft kunnen nemen, dan is dat verweer te beschouwen als een bevrijdend verweer.9 Er wordt dan aangeknoopt bij een in de wet geregeld geval (art. 6:74 lid 1 jo. 6:75 BW). art. 3:37 BW is van regelend recht; partijen kunnen daarvan in een overeenkomst afwijken en hun eigen regeling hiervoor in de plaats stellen (bijvoorbeeld met een zogenaamde ‘notices clause’).10

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.