Bevrijdende verweren (BPP nr. XXII) 2023/200e:200e Na de mondelinge behandeling (bij elk van genoemde scenario’s): mondeling uitspraak en onmiddellijkheidsbeginsel

Bevrijdende verweren (BPP nr. XXII) 2023/200e

200e Na de mondelinge behandeling (bij elk van genoemde scenario’s): mondeling uitspraak en onmiddellijkheidsbeginsel

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

De rechter kan, indien alle partijen op de mondelinge behandeling zijn verschenen, tijdens of na de mondelinge behandeling ter zitting mondeling uitspraak (inclusief de belangrijkste gronden) doen (art. 30p Rv);1 de uitspraak wordt neergelegd in een proces-verbaal (art. 30p lid 3 en 4 Rv).2 Aan het einde van de mondelinge behandeling zal alle benodigde informatie voor de rechter beschikbaar moeten zijn.3 Ook ingeval van een relatief eenvoudige procedure waarbij verweerder een bevrijdend verweer voert, kan de rechter een mondelinge uitspraak doen.

Mondeling vonnis

Partijen hoeven niet in te stemmen met het doen van een mondelinge einduitspraak. De verwachting is dat de rechter in het merendeel van de zaken (met name eenvoudige, overzichtelijke zaken)4 meteen uitspraak zal doen. Ahsmann, Teuben & Jansen, en Heemskerk opperen hiertegen bezwaren.5 Een voordeel van direct mondelinge uitspraak kan zijn dat meteen afspraken kunnen worden gemaakt over een betalingsregeling of nakoming van bijzondere verplichtingen bij een huurovereenkomst etc.6

Onmiddellijkheidsbeginsel

Bij de beslissing van de rechter omtrent het gevorderde en het bevrijdend verweer geldt na de mondelinge behandeling nog het volgende.7 De rechter ten overstaan van wie de mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden, moet ook de rechter zijn die de uitspraak doet (het onmiddellijkheidsbeginsel).8 Zo wordt gewaarborgd dat het verhandelde ter zitting (inclusief de behandeling van het bevrijdend verweer en het verweer zijdens eiser) daadwerkelijk wordt meegewogen bij de totstandkoming van de beslissing.9

Uitgangspunt is dat het recht van partijen hun standpunt mondeling ten overstaan van de rechter uiteen te zetten een fundamenteel beginsel van behoorlijk procesrecht is en dat in beginsel de rechter die de zitting heeft gedaan ook de rechter is die het vonnis wijst, opdat het ter zitting behandelde, ook voor zover dat niet in een proces-verbaal is vastgelegd, daadwerkelijk wordt meegewogen bij de totstandkoming van de beslissing.10 Bij een rechterswisseling en defungering gelden specifieke regels omtrent een meervoudig te beslissen zaak en een enkelvoudige mondelinge behandeling. Partijen dienen voorafgaand aan een rechterswisseling of defungeren een schriftelijke mededeling ter zake te ontvangen. Het gaat om een beslissing die mede wordt genomen op de grondslag van een voorafgaande mondelinge behandeling. De verplichting van gerechten om aan partijen mededeling te doen van een rechterswisseling geldt niet als een raadsheer-commissaris na een getuigenverhoor wordt vervangen. De regeling van art. 155 Rv is niet zo fundamenteel dat het rechtsmiddelenverbod kan worden doorbroken.11

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.