243 Vaststellingsovereenkomst met finale kwijting

Het is gebruikelijk dat bij een overeenkomst, waarin de beëindiging van een rechtsrelatie tussen partijen wordt geregeld, een finale kwijting wordt overeengekomen teneinde een algehele regeling te treffen en toekomstige geschillen te voorkomen.1 Partijen voegen dan aan die overeenkomst een kwijting toe: partijen verlenen elkaar (in dezelfde akte) over en weer kwijting. Een finale kwijtingsovereenkomst strekt ertoe de wederzijdse rechten en verplichtingen nauwkeurig vast te leggen en beoogt een nieuwe rechtstoestand in het leven te roepen. Wanneer de kwijting onderdeel uitmaakt van een tussen partijen overeengekomen vaststellingsovereenkomst, geven partijen aan dat zij over en weer geen aanspraken meer jegens elkaar hebben; dat zij niets meer van elkaar te vorderen hebben.2 Partijen kunnen een vaststellingsovereenkomst hebben gesloten waar zij de rechtsgevolgen regelen die bestaan op grond van de op dat moment onzekere rechtstoestand.

Vordert eiser een geldbedrag van verweerder, dan kan verweerder zich erop beroepen dat een vaststellingsovereenkomst eraan in de weg staat dat eiser de gestelde prestatie van verweerder kan vorderen. Verweerder doet een beroep op het feit dat de vordering van eiser is tenietgegaan door de vaststellingsovereenkomst. Eiser betwist dat zijn vordering deel uitmaakt van de kwijtingsovereenkomst.

Wordt in een finaal kwijtingsbeding overeengekomen dat de finale kwijting tot gevolg heeft dat partijen zich onthouden van het instellen van enige procedure jegens elkaar uit hoofde van de beëindiging van hun rechtsverhouding, dan heeft dit beding betrekking op de tussen partijen bestaande geschilpunten. Eiser zal in dat geval uitdrukkelijk dienen te stellen dat de omstreden vordering niet een geschilpunt betreft waarover ten tijde van het sluiten van de vaststellingsovereenkomst een geschilpunt tussen partijen bestond. Voldoet eiser niet aan deze bijzondere stelplicht, dan zal de rechter ingeval verweerder ter zake verweer voert, al om deze reden de vordering afwijzen.

Hebben partijen niet een dergelijke clausule in hun overeenkomst opgenomen, dan moet de rechter, voor de beoordeling van het geschil de vraag beantwoorden of de regeling die partijen hebben getroffen ook ziet op de omstreden vordering van eiser. De vraag is of door het gebruik van de woorden ‘finale kwijting’ in de overeenkomst ook het door eiser gevorderde bedrag is verdisconteerd (d.w.z. in de afweging betrokken). De betekenis van de kwijtingsverklaring moet door uitleg worden vastgesteld.