HR, 25-05-2007, nr. C06/037HR

HR, 25-05-2007, nr. C06/037HR

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Conclusie 25‑05‑2007

Mr. E.M. Wesseling-van Gent

Partij(en)

Conclusie inzake:

[Eiser]

tegen

De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Anova Food B.V.

Het gaat in deze zaak om de vraag of het scheidsgerecht het beginsel van hoor en wederhoor heeft geschonden doordat het zijn oordeel in overwegende mate op de verklaring van de door de ene partij voorgedragen getuige heeft gebaseerd, terwijl het de andere partij niet in de gelegenheid heeft gesteld zich over deze getuigenverklaring uit te laten noch haar gelegenheid heeft geboden voor een contra-enquête.

1. Feiten en procesverloop1.

1.1

Eiser tot cassatie, hierna [eiser], was enig aandeelhouder van [A] Beheer B.V., hierna [A] Beheer, die alle aandelen houdt in Novavis B.V., hierna Novavis2..

1.2

Op 12 november 1997 hebben [eiser] en verweerster in cassatie, Anova, een intentieverklaring getekend met betrekking tot de levering van de aandelen in [A] Beheer. Deze intentieverklaring behelst onder meer een door [eiser] afgegeven balansgarantie.

1.3

Conform deze intentieverklaring heeft [eiser] op 14 januari 1998 alle aandelen in [A] Beheer geleverd aan Anova.

1.4

n de leveringsakte van 14 januari 1998 is vastgelegd dat [eiser] (onder meer) garandeert dat hem geen andere verplichtingen of claims ten laste van de vennootschap bekend zijn dan die welke uit de jaarrekening blijken alsook dat sinds de balansdatum geen wezenlijke veranderingen in de cijfers en andere gegevens, weergegeven in de jaarrekening, zijn ontstaan en dat geen pensioentoezeggingen zijn gedaan.

1.5

Vóór de overdracht van de aandelen heeft Novavis jegens enige medewerkers pensioentoezeggingen gedaan op basis van het ‘final pay’ systeem.

1.6

In de overnamebalans is geen backservice verplichting opgenomen.

1.7

Op 31 december 1998 heeft verzekeringsmaatschappij Aegon in het kader van een verzekeringscontract tussen haar en Novavis, melding gemaakt van een backservice verplichting ten bedrage van ƒ 129.199,14. Tussen partijen is een verschil van mening ontstaan over de vraag voor wiens rekening dit bedrag moet komen.

1.8

Bij memorie van eis van 11 oktober 2001 heeft Anova het tussen partijen gerezen geschil voorgelegd aan het Nederlands Arbitrage Instituut en — zakelijk weergegeven — gevorderd [eiser] te veroordelen tot betaling van een bedrag van ƒ 137.219,09.

Aan deze vordering heeft Anova ten grondslag gelegd dat zij schade heeft geleden als gevolg van het feit dat [eiser] wist dan wel behoorde te weten dat Novavis voorafgaande aan de aandelenoverdracht aan enige werknemers een pensioentoezegging had gedaan, dat hiervan geen melding is gemaakt in de overnamebalans en dat [eiser] haar hiervan ook op geen enkele andere wijze in kennis heeft gesteld.

1.9

Bij memorie van antwoord in conventie tevens eis in reconventie heeft [eiser] in conventie de vordering betwist en in reconventie — zakelijk weergegeven — betaling gevorderd van een bedrag van ƒ 25.000,--, zijnde het bedrag dat in de intentieverklaring was opgenomen als voorziening voor onvoorzien achterstallig onderhoud, welk bedrag per 31 december 2000 is opengevallen nu het niet voor onvoorzien achterstalling onderhoud is aangewend.

1.10

Anova heeft de reconventionele vordering betwist.

Na een mondelinge behandeling in aanwezigheid van partijen en hun advocaten, en een in aansluiting op deze mondelinge behandeling gehouden getuigenverhoor, waarbij [getuige 1] met toestemming van partijen als getuige is gehoord, hebben arbiters, rechtdoende als goede mannen naar billijkheid, bij vonnis van 30 september 2002 de conventionele vordering afgewezen en de reconventionele vordering toegewezen.

1.11

Anova heeft [eiser] bij inleidende dagvaarding van 24 december 2002 gedagvaard voor de rechtbank te Amsterdam en — zakelijk weergegeven — gevorderd het tussen partijen gewezen arbitraal vonnis te vernietigen en [eiser] bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, alsnog te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 62.267,31 (ƒ 137.219, 09), met rente en kosten.

1.12

Anova heeft aan haar eis ten grondslag gelegd dat het scheidsgerecht zich niet aan zijn opdracht heeft gehouden, dat het vonnis niet behoorlijk is gemotiveerd en dat het beginsel van hoor en wederhoor is geschonden. Daartoe heeft zij onder meer aangevoerd dat arbiters hun beslissing mede hebben gebaseerd op de verklaring van [getuige 1], die zonder vooraankondiging door [eiser] ter zitting is meegebracht en vervolgens als getuige is gehoord, en dat arbiters Anova geen gelegenheid hebben geboden voor een contra-enquête.

1.13

[Eiser] heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

Na conclusie van re- en dupliek en na een akte houdende uitlating productie van Anova, heeft de rechtbank bij vonnis van 28 juli 2004 — zakelijk weergegeven — het scheidsrechterlijke vonnis vernietigd voorzover arbiters de vordering van Anova hebben afgewezen en Anova voor het overige niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering.

1.14

[Eiser] is van dit vonnis in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof te Amsterdam, onder aanvoering van twee grieven en met conclusie dat het hof het vonnis waarvan beroep zal vernietigen en Anova alsnog — uitvoerbaar bij voorraad — niet-ontvankelijk zal verklaren in haar vordering.

Anova heeft de grieven bestreden en geconcludeerd tot bekrachtiging van het bestreden vonnis.

1.15

Bij arrest van 29 september 2005 heeft het hof het vonnis van de rechtbank bekrachtigd.

1.16

[Eiser] heeft tegen het arrest van het hof tijdig3. beroep in cassatie ingesteld.

Tegen Anova is verstek verleend.

[Eiser] heeft zijn standpunt schriftelijk toegelicht.

2. Bespreking van het cassatiemiddel

2.1

Het middel, dat zes onderdelen (klachten) bevat, richt zich tegen het oordeel van het hof dat arbiters het recht op hoor en wederhoor hebben geschonden door de gang van zaken met betrekking tot het horen van de door [eiser]— onaangekondigd — meegebrachte getuige en het niet in staat stellen van Anova om zich over de verklaring van deze getuige uit te laten en harerzijds getuigen voor te brengen.

Alvorens op het middel in te gaan, geef ik een overzicht van de rechtspraak en de literatuur over de reikwijdte van de in acht te nemen voorschriften voor het getuigenverhoor in arbitrageprocedures in het licht van het beginsel van hoor en wederhoor.

2.2

Art. 1065 lid 1 Rv. geeft een limitatieve opsomming van de gronden waarop een vordering tot vernietiging van een scheidsrechterlijk vonnis bij de overheidsrechter kan worden ingediend4.. De wetgever heeft de mogelijkheid van vernietiging zo beperkt mogelijk willen houden5., aldus de Hoge Raad in zijn arrest van 30 december 1977, NJ 1978, 449 (De Ploeg/Kruse) m.nt. PZ.

2.3

Een scheidsrechterlijke uitspraak staat ingevolge art. 1065 lid 1 onder e Rv. onder meer bloot aan vernietiging indien het vonnis of de wijze waarop dit tot stand is gekomen, strijdig is met de openbare orde of goede zeden. Schending van het beginsel van hoor en wederhoor valt onder grond e van artikel 1065: strijd met de openbare orde6..

Hoewel de Hoge Raad herhaaldelijk tot uitdrukking heeft gebracht dat de burgerlijke rechter een beroep op de vernietigingsgronden van art. 1065 lid 1 Rv. niet al te snel zal mogen honoreren en zich dienaangaande terughoudend zal moeten opstellen7. en de overheidsrechter een arbitraal vonnis bovendien niet inhoudelijk mag toetsen8., zal bij schending van het fundamentele beginsel van hoor en wederhoor m.i. in bijna alle gevallen vernietiging van het arbitrale vonnis dienen te volgen9.. Vernietiging zal slechts dan niet behoeven te worden toegepast indien een partij afstand heeft gedaan van de in het beginsel besloten liggende bescherming10. dan wel indien de partij daarbij geen belang heeft omdat zij bijvoorbeeld door de schending geen nadeel heeft ondervonden11. of boven ieder twijfel verheven is dat de arbiters niet tot een (wezenlijk) andere uitspraak zouden zijn gekomen12..

2.4

Het beginsel van hoor en wederhoor heeft diverse aspecten, die vervolgens weer diverse uitwerkingen kennen. Het voor deze zaak van belang zijnde aspect is de gelijkheid van de rechtssubjecten en het evenwicht tussen hen, zoals ook gegarandeerd door art. 1 Gw en het recht op fair trial dat wordt gewaarborgd door art. 6 EVRM13.. De gelijkheid van partijen impliceert de gelijkheid in het aanwenden van middelen in de procedure, de equality of arms14..

2.5

Het fundamentele beginsel van hoor en wederhoor geldt ook in arbitrageprocedures. Partijen die hun geschil voorleggen aan een scheidsgerecht hebben recht op een eerlijke en behoorlijke procedure15.. Art. 1039 Rv. is in het leven geroepen om ook in de arbitrale procedure een behoorlijke rechtsgang te waarborgen16.. In het nader rapport werd door de minister onder meer opgemerkt:

‘(…) dat de waarborgen voor de justitiabelen in het onderhavige wetsontwerp worden verbeterd in vergelijking met de bestaande wettelijke voorziening. Het beginsel van fair trial en dat van onpartijdigheid van de (particuliere) rechter zijn in het wetsontwerp duidelijker dan voorheen verankerd. Ook is voorzien in een ruime mate van controle door de gewone rechter op de arbitrage. Ten aanzien van het hier gestelde mag de ondergetekende de aandacht vestigen op de artikelen (…) 1039 (…) van het wetsontwerp.17.

2.6

Het aspect van de gelijke behandeling wordt uitdrukkelijk genoemd in art. 1039 lid 1 Rv., dat bepaalt dat de partijen op voet van gelijkheid worden behandeld en dat het scheidsgerecht iedere partij de gelegenheid geeft voor haar rechten op te komen en haar stellingen voor te dragen.

De bepaling is tijdens de parlementaire behandeling betiteld als:

‘een regel van fundamenteel procesrecht: de partijen dienen op voet van gelijkheid te worden behandeld en hebben het recht om te worden gehoord.18.

2.7

De wetgever heeft ten aanzien van art. 1039 lid 1 Rv. uitdrukkelijk aangeknoopt bij art 15 UNCITRAL Arbitration Rules, waarin (voor zover relevant) is bepaald: ‘(…) provided that the parties are treated with equality and that at any stage of the proceedings each party is given a full opportunity of presenting his case.’19.. Art. 18 van de UNCITRAL Model Law, dat vrijwel gelijkluidend is aan deze bepaling (The parties shall be treated with equality and each party shall be given a full opportunity of presenting his case), kan worden aangemerkt als de kernbepaling van de UNCITRAL Model Law20..

2.8

Art. 1039 lid 1 Rv. is van openbare orde en dient mitsdien ambtshalve te worden toegepast21.. Voorts kan worden gewezen op het NAI-reglement, dat van toepassing is nu partijen NAI-arbitrage zijn overeengekomen22.. Art. 23 lid 1 van dit reglement is vrijwel gelijkluidend aan art. 1039 lid 1 Rv. en luidt als volgt:

‘Het scheidsgerecht ziet er op toe, dat partijen op voet van gelijkheid worden behandeld. Het geeft iedere partij de gelegenheid voor haar rechten op te komen en haar stellingen voor te dragen..’

Fung Fen Chung bestempelt art. 1039 lid 1 Rv. dan ook terecht als de centrale bepaling binnen het arbitragerecht die alle stadia van de arbitrale procedure beheerst23..

2.9

Art. 1039 lid 5 Rv. bepaalt dat voorzover partijen niets anders overeenkomen, het scheidsgerecht vrij is ten aanzien van het bewijsrecht. Het oorspronkelijke wetsvoorstel voorzag niet in deze bepaling24.. In het nader rapport was door de minister al het volgende opgemerkt:

‘Naar algemeen aanvaarde rechtsopvattingen is het bewijsrecht zoals geregeld in B.W. en Rv. niet van toepassing bij arbitrage. Dit brengt mee dat de vrijheid te dezen van arbiters zo mogelijk nog groter is dan die van de gewone rechter, hetgeen betekent dat de arbiters ten aanzien van de toelaatbaarheid van bewijsmiddelen en de waardering van het bewijs naar eigen goeddunken kunnen oordelen voorzover partijen niet in de overeenkomst tot arbitrage (bewijsovereenkomsten) die[n]aangaande regelen hebben gesteld.25..’

2.10

Dit betekent evenwel niet dat het scheidsgerecht een schier onbegrensde vrijheid heeft om te beoordelen of bewijsmiddelen toelaatbaar zijn en om te bepalen hoe het aangedragen bewijs moet worden gewaardeerd. Deze vrijheid wordt ingeperkt door de fundamentele beginselen van procesrecht, waaronder het beginsel van hoor en wederhoor; ook de bewijsregels die de arbiters hanteren moeten aan dit beginsel voldoen26.. De bewijslevering door getuigen is derhalve eveneens onderworpen aan het beginsel van hoor en wederhoor.

2.11

Zoals gezegd kent elk aspect van het beginsel van hoor en wederhoor diverse uitwerkingen. Een uitwerking van de equality of arms is dat de wederpartij van degene die getuigen heeft doen horen, het recht heeft om tegenbewijs te leveren door op zijn beurt andere getuigen te horen over hetzelfde bewijsthema, welk recht is neergelegd in art. 168 Rv.27..

De contra-enquête is een vervolg op de enquête. Enquête en contra-enquête vormen, ter beantwoording van de vraag of het bewijs is geleverd, één ondeelbaar geheel28..

2.12

Art. 168 Rv. is voor toepassing in de arbitrageprocedure uitgesloten.

Nu het echter een uitwerking vormt van (een aspect van) het beginsel van hoor en wederhoor, komt partijen in de arbitrageprocedure m.i. het recht toe om — vergelijkbaar met art. 168 Rv. — in het arbitraal geding getuigen in een contra-enquête te doen horen29..

Zeker indien, zoals in de onderhavige zaak, een van beide partijen min of meer door het verhoor van een (partijdige) getuige wordt overvallen, rust op het scheidsgerecht op grond van het gelijkheidsbeginsel de verplichting zorgvuldig na te gaan of er behoefte bestaat aan een contra-enquête.

2.13

Een ander aspect van het beginsel van hoor en wederhoor is het verdedigingselement en het daaruit voortvloeiende recht voor een partij om in de gelegenheid te worden gesteld zich nog over een voor hem essentieel onderdeel van het geschil uit te laten, indien die partij op grond van het verloop van het geding in redelijkheid mocht verwachten dat hij daartoe nog de kans zou krijgen.

In zijn beschikking van 6 maart 1992, NJ 1993, 79m. nt. HJS heeft de Hoge Raad de rechter verplicht een partij daartoe de gelegenheid te verschaffen. Weliswaar had deze zaak betrekking op een nadere mondelinge behandeling met betrekking tot een nog onvoldoende toegelicht onderdeel van de stellingen (dat de betreffende partij redelijkerwijs verwachtte nog nader te kunnen uitdiepen), maar deze lijn kan m.i. worden doorgetrokken in het geval van getuigenverhoor. Het verdedigingsbeginsel brengt dan mee dat in geval een partij er redelijkerwijs van uit mag gaan dat hij nog in de gelegenheid zal worden gesteld om zich uit te laten over de verklaring van een door de wederpartij meegebrachte getuige, de rechter die partij alvorens eindvonnis te wijzen daadwerkelijk in de gelegenheid moet stellen om haar zienswijze naar voren te brengen.

2.14

Aan deze invulling van het verdedigingsbeginsel is m.i. temeer behoefte indien, zoals in het onderhavige geval, hoger beroep is uitgesloten30. en er geen probandum is geformuleerd zodat geen deugdelijke voorbereiding heeft kunnen plaatsvinden. De omstandigheid dat de wederpartij bij het getuigenverhoor aanwezig is geweest en bij die gelegenheid vragen heeft kunnen stellen, doet hieraan niet af.

2.15

Het cassatiemiddel is gericht tegen de rechtsoverwegingen 4.8 en 4.9 van het bestreden arrest, waarin het hof als volgt heeft geoordeeld:

‘4.8

[Getuige 1] was geen van partijen onafhankelijke getuige, maar een door [eiser] meegebrachte getuige die werkzaamheden voor [eiser] verrichtte. Anova is, zo volgt uit 4.6 en 4.7, door het verhoor van [getuige 1] als getuige overvallen. Uit het arbitrale vonnis blijkt niet dat [eiser] een bewijsaanbod heeft gedaan en evenmin dat arbiters een bewijsopdracht hebben geformuleerd. Uit de overweging: ‘De ter zitting nog bestaande onduidelijkheid omtrent alle relevante feiten’ die voor de arbiters aanleiding vormde om [getuige 1] als getuige te horen, kan gezien de vage omschrijving niet worden afgeleid dat het voor Anova duidelijk was of moest zijn waartoe het getuigenverhoor diende en welke waarde arbiters aan de verklaring van [getuige 1] zouden toekennen. Dat [getuige 1], hetgeen Anova betwist, met instemming van Anova tijdens de zitting als getuige is gehoord en Anova tijdens de zitting niet heeft verzocht haar in de gelegenheid te stellen getuigen te doen horen, neemt niet weg dat arbiters onder de hiervoor genoemde omstandigheden en gezien het belang dat zij blijkens het arbitrale vonnis aan de verklaring van [getuige 1] hebben toegekend, Anova in de gelegenheid hadden moeten stellen zelf ook getuigen te doen horen en zich over de verklaring van [getuige 1] uit te laten. Dat Anova tijdens de zitting vragen aan [getuige 1] heeft kunnen stellen, maakt dat niet anders. Het stellen van vragen aan een getuige van de wederpartij kan niet op een lijn worden gesteld met het doen horen van getuigen en het zich uitlaten over de door een getuige van de wederpartij afgelegde verklaring.

4.9

Op grond van het vorenstaande is het hof van oordeel dat arbiters het recht op hoor en wederhoor hebben geschonden en dat de rechtbank op goede grond het arbitrale vonnis heeft vernietigd. Dit betekent dat de eerste grief faalt..’

2.16

Het hof heeft zijn oordeel in rechtsoverweging 4.9 aldus gebaseerd op de in de daaraan voorafgaande rechtsoverweging 4.8 opgesomde omstandigheden, die in onderling verband beschouwd er op neerkomen dat Anova, zonder op de hoogte te zijn van een bewijsaanbod of een probandum, ter zitting is overvallen door het horen van een partijdige getuige over wat later bleek, een voor de beoordeling van het geschil cruciaal punt, en dat de arbiters zich goeddeels hebben laten leiden door de verklaring van deze getuige.

Ik wijs er daarnaast op dat tegen de uitspraak van het scheidsgerecht geen hoger beroep open stond en dat partijen geen (van het NAI-reglement) afwijkende afspraken hebben gemaakt over het bewijsrecht in het algemeen of bewijs door het horen van getuigen in het bijzonder.

2.17

Bij de beoordeling van de onder 4.8 opgesomde omstandigheden heeft het hof zich m.i. laten leiden door de uit het gelijkheidsbeginsel en het verdedigingsbeginsel — zoals hiervoor omschreven — voortvloeiende verplichtingen voor arbiters. Het oordeel van het hof dat het scheidsgerecht geen vonnis had mogen wijzen zonder Anova eerst gelegenheid te bieden voor een contra-enquête of Anova in staat te stellen zich nog over de getuigenverklaring uit te laten en dat het scheidsgerecht, door dit na te laten, inbreuk heeft gemaakt op het beginsel van hoor en wederhoor, geeft dan ook blijkens het voorgaande geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is overigens naar de eis der wet met redenen omkleed.

Hierop stuit het middel af.

2.18

Ik ga nog kort in op onderdeel 3 over tegenbewijs.

Tussen het begrip ‘tegenbewijs’ door getuigen in een contra-enquête als bedoeld in art. 168 Rv. en het ‘tegenbewijs’ waarop art. 151 lid 1 Rv. betrekking heeft, bestaat een wezenlijk verschil. Het tegenbewijs in de zin van art. 168 Rv. ziet slechts op het bewijsthema waarop de oorspronkelijke enquête betrekking had en heeft dus slechts die feiten tot onderwerp die zijn vermeld in het probandum van het tussenvonnis waarbij het (getuigen)bewijs is gelast. Het in de contra-enquête te leveren tegenbewijs strekt er toe het bewijs te ontkrachten dat in enquête is geleverd op het ten bewijze opgedragen punt31..

2.19

Het tegenbewijs uit hoofde van art. 151 lid 2 Rv. heeft daarentegen een zelfstandig karakter en staat geheel los van het tegenbewijs van art. 168 Rv. Het tegenbewijs van art. 151 lid 2 Rv. leidt tot bewijslevering tegen feiten die al vast staan en moet dan ook worden aangeboden32.. De rechter is niet verplicht een partij ambtshalve tot het (in art. 151 lid 2 Rv. bedoelde) tegenbewijs toe te laten33..

2.20

Nu het hier het ‘tegenbewijs’ betreft tegen getuigenbewijs, behoefde dit dus niet te worden aangeboden. Onderdeel 3 faalt mitsdien eveneens.

3. Conclusie

De conclusie strekt tot verwerping.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG

Uitspraak 25‑05‑2007

Inhoudsindicatie

Arbitragerecht. Vernietiging van een arbitraal vonnis wegens schending van het in art. 1039 lid 1 Rv. neergelegde fundamentele recht van hoor en wederhoor op de voet van art. 1065 lid 1, onder e, Rv. door het horen van een niet-aangekondigde getuige ter zitting van het scheidsgerecht en door de wederpartij geen gelegenheid te bieden tot reactie noch tot contra-enquête.

25 mei 2007

Eerste Kamer

Nr. C06/037HR

RM/MK

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

in de zaak van:

[Eiser],

wonende te [woonplaats],

EISER tot cassatie,

advocaat: mr. E. Grabandt,

t e g e n

ANOVA FOOD B.V.,

gevestigd te 's-Hertogenbosch,

VERWEERSTER in cassatie,

niet verschenen.

1. Het geding in feitelijke instanties

Verweerster in cassatie - verder te noemen: Anova - heeft bij exploot van 24 december 2002 eiser tot cassatie - verder te noemen: [eiser] - gedagvaard voor de rechtbank Amsterdam en gevorderd het tussen haar en [eiser] op 30 september 2002 gewezen arbitraal vonnis te vernietigen en [eiser] alsnog te veroordelen tot betaling van een bedrag € 62.267,31, te vermeerderen met rente en kosten.

[Eiser] heeft de vordering bestreden.

De rechtbank heeft bij vonnis van 28 juli 2004 het arbitrale vonnis vernietigd voorzover de arbiters de vordering van Anova hebben afgewezen en Anova voor het overige niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering.

Tegen dit vonnis heeft [eiser] hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof te Amsterdam.

Bij arrest van 29 september 2005 heeft het hof het vonnis van de rechtbank bekrachtigd.

Het arrest van het hof is aan dit arrest gehecht.

2. Het geding in cassatie

Tegen het arrest van het hof heeft [eiser] beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Tegen de niet verschenen Anova is verstek verleend.

De zaak is voor [eiser] toegelicht door zijn advocaat.

De conclusie van de Advocaat-Generaal E.M. Wesseling-van Gent strekt tot verwerping van het beroep.

3. Beoordeling van het middel

3.1 Wat betreft de feiten en het verloop van de procedure verwijst de Hoge Raad naar de punten 1.1-1.16 van de conclusie van de Advocaat-Generaal en naar het hiervoor onder 1 overwogene.

3.2 Kort samengevat gaat het, voorzover in cassatie van belang, om het volgende.

(i) Het geschil tussen partijen betreft een door [eiser] afgegeven balansgarantie met het oog op de verkoop van de aandelen in Novavis B.V. (hierna: Novavis) aan Anova. In de overnamebalans is geen backserviceverplichting opgenomen in verband met pensioentoezeggingen die Novavis, op basis van het "final pay" systeem, vóór de overdracht van de aandelen jegens enige medewerkers heeft gedaan.

(ii) Anova heeft het tussen partijen hieromtrent gerezen geschil voorgelegd aan het Nederlands Arbitrage Instituut en - zakelijk weergegeven - gevorderd [eiser] te veroordelen tot betaling van een bedrag van ƒ 137.219,09. Aan deze vordering heeft Anova ten grondslag gelegd dat zij schade heeft geleden als gevolg van het feit dat [eiser] wist dan wel behoorde te weten dat Novavis voorafgaande aan de aandelenoverdracht aan enige werknemers een pensioentoezegging had gedaan, dat hiervan geen melding is gemaakt in de overnamebalans en dat [eiser] haar hiervan ook op geen enkele andere wijze in kennis heeft gesteld.

(iii) Na een mondelinge behandeling in aanwezigheid van partijen en hun advocaten, en een in aansluiting op deze mondelinge behandeling gehouden getuigenverhoor waarbij [getuige 1] met toestemming van partijen als getuige is gehoord, hebben de arbiters, rechtdoende als goede mannen naar billijkheid, bij vonnis van 30 september 2002 de vordering van Anova afgewezen.

(iv) De arbiters hebben in hun vonnis overwogen dat de "ter zitting nog bestaande onduidelijkheid omtrent alle relevante feiten" aanleiding heeft gegeven tot het getuigenverhoor. De arbiters concludeerden uit "hetgeen is komen vast te staan door de verklaring van de getuige [getuige 1], in verband met de door partijen overgelegde stukken" onder meer dat "vóór de bijeenkomst van partijen ten huize van [eiser], toen de definitieve koopprijs van de aandelen tussen partijen werd vastgesteld, Anova wist van het bestaan van een backserviceverplichting in het boekjaar 1998 en dat Anova van deze wetenschap in 1999 geen onderhandelingspunt heeft gemaakt toen de definitieve koopprijs van de aandelen aan de orde was." Deze constatering heeft (mede) geleid tot afwijzing van de vordering van Anova.

3.3 De rechtbank heeft op vordering van Anova het arbitraal vonnis vernietigd voorzover de vordering van Anova daarin is afgewezen. Het hof heeft het vonnis van de rechtbank bekrachtigd. Het hof heeft daartoe onder meer het volgende overwogen:

"4.8 [Getuige 1] was geen van partijen onafhankelijke getuige, maar een door [eiser] meegebrachte getuige die werkzaamheden voor [eiser] verrichtte. Anova is, zo volgt uit 4.6 en 4.7, door het verhoor van [getuige 1] als getuige overvallen. Uit het arbitrale vonnis blijkt niet dat [eiser] een bewijsaanbod heeft gedaan en evenmin dat arbiters een bewijsopdracht hebben geformuleerd. Uit de overweging: "De ter zitting nog bestaande onduidelijkheid omtrent alle relevante feiten" die voor de arbiters aanleiding vormde om [getuige 1] als getuige te horen, kan gezien de vage omschrijving niet worden afgeleid dat het voor Anova duidelijk was of moest zijn waartoe het getuigenverhoor diende en welke waarde arbiters aan de verklaring van [getuige 1] zouden toekennen. Dat [getuige 1], hetgeen Anova betwist, met instemming van Anova tijdens de zitting als getuige is gehoord en Anova tijdens de zitting niet heeft verzocht haar in de gelegenheid te stellen getuigen te doen horen, neemt niet weg dat arbiters onder de hiervoor genoemde omstandigheden en gezien het belang dat zij blijkens het arbitrale vonnis aan de verklaring van [getuige 1] hebben toegekend, Anova in de gelegenheid hadden moeten stellen zelf ook getuigen te doen horen en zich over de verklaring van [getuige 1] uit te laten. Dat Anova tijdens de zitting vragen aan [getuige 1] heeft kunnen stellen, maakt dat niet anders. Het stellen van vragen aan een getuige van de wederpartij kan niet op één lijn worden gesteld met het doen horen van getuigen en het zich uitlaten over de door een getuige van de wederpartij afgelegde verklaring.

4.9 Op grond van het vorenstaande is het hof van oordeel dat arbiters het recht op hoor en wederhoor hebben geschonden en dat de rechtbank op goede grond het arbitrale vonnis heeft vernietigd. Dit betekent dat de eerste grief faalt."

3.4 Het middel keert zich hiertegen met de klacht, kort samengevat, dat het oordeel van het hof dat de arbiters het recht op hoor en wederhoor hebben geschonden en dat de rechtbank op goede grond het arbitraal vonnis vernietigd heeft, rechtens onjuist is, althans onbegrijpelijk en niet toereikend gemotiveerd. Geklaagd wordt in de eerste plaats dat van schending van het recht op hoor en wederhoor geen sprake is geweest en dat het hof heeft miskend dat bij het onderzoek of het scheidsgerecht de procedureregels heeft nageleefd terughoudendheid moet worden betracht met het oog op het feit dat een vernietigingsprocedure niet mag worden gebruikt als een verkapt hoger beroep en dat het algemeen belang bij een effectief functionerende arbitrale rechtspleging meebrengt dat de burgerlijke rechter slechts in sprekende gevallen dient in te grijpen in arbitrale beslissingen. Voorts heeft het hof miskend dat art. 1065 lid 1, onder e, Rv., strekkende tot vernietiging van het arbitrale vonnis in een geval dat sprake is van strijd met een goede procesorde, eveneens met terughoudendheid moet worden toegepast, aldus het middel.

3.5 Bij de beoordeling van het middel, dat terecht tot uitgangspunt neemt dat schending van het in art. 1039 lid 1 Rv. neergelegde recht van hoor en wederhoor op de voet van art. 1065 lid 1, onder e, Rv. kan leiden tot vernietiging van het arbitrale vonnis wegens strijd met de openbare orde of de goede zeden, wordt het volgende vooropgesteld. Het is juist dat niet iedere schending van een in de arbitrageprocedure geldende procedureregel tot vernietiging van het arbitrale vonnis behoeft te leiden en dat zelfs indien schending van procedureregels ertoe leidt dat sprake is van strijd met de beginselen van een goede procesorde, art. 1065 lid 1, onder e, Rv. naar zijn aard met terughoudendheid moet worden toegepast (vgl. HR 17-1-2003, nr. C01/301, NJ 2004, 384). Voor een terughoudende toepassing van deze bepaling is echter geen plaats wanneer moet worden geoordeeld dat bij de totstandkoming van het arbitrale vonnis is gehandeld in strijd met het fundamentele recht van hoor en wederhoor. Dat recht is immers in een arbitrale procedure niet van minder betekenis dan in een procedure voor de overheidsrechter.

3.6 Voorzover het middel is gebaseerd op andere rechtsopvattingen dan hiervoor als juist zijn aanvaard, faalt het. Het middel wordt ook voor het overige tevergeefs voorgesteld. Het oordeel van het hof komt naar de kern genomen hierop neer dat de arbiters in verschillende opzichten het recht van hoor en wederhoor hebben geschonden. Dat is in de eerste plaats het geval geweest doordat zij zonder dat een bewijsaanbod was gedaan of een bewijsopdracht was geformuleerd dan wel op andere wijze duidelijk was gemaakt waartoe het getuigenverhoor diende, de door [eiser] ter zitting meegebrachte getuige [getuige 1], die niet onafhankelijk was en werkzaamheden voor [eiser] verrichtte, als getuige hebben gehoord, waardoor Anova werd overvallen. Voorts is volgens het hof Anova weliswaar ter zitting aanwezig geweest waar zij heeft ingestemd met het verhoor, en heeft zij tijdens dat verhoor vragen kunnen stellen, maar dat neemt niet weg dat Anova in de gelegenheid had moeten worden gesteld om, geïnformeerd omtrent het doel waartoe het getuigenverhoor diende, zich uit te laten over de afgelegde verklaring en te verzoeken ook harerzijds (op een later tijdstip) getuigen te doen horen omtrent de volgens de arbiters nog niet opgehelderde en door hen relevant geachte feiten. Deze oordelen geven geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting omtrent hetgeen uit het recht van hoor en wederhoor voortvloeit. Zij zijn ook niet onbegrijpelijk, en toereikend gemotiveerd, zeker nu uit de door de arbiters weergegeven verklaring van de getuige blijkt dat diens wetenschap gedeeltelijk berustte op hetgeen de administrateur van Novavis aan de getuige had gezegd, zodat het voor de hand lag dat Anova die administrateur in contra-enquête zou hebben laten horen, waartoe haar echter niet de gelegenheid is geboden. Een bewijsaanbod behoefde Anova hiertoe niet te doen.

3.7 Op het voorgaande stuit het middel in zijn geheel af. Anders dan in de onderdelen nog wordt aangevoerd, is daarbij niet van belang dat de arbiters ingevolge art. 1039 lid 5 Rv. niet gebonden zijn aan de wettelijke bewijsregels, en dat het op zichzelf niet ontoelaatbaar is ter zitting meegebrachte getuigen te horen, ook zonder dat in een tussenvonnis een bewijsopdracht is geformuleerd. Dit neemt immers niet weg dat de arbiters dienen te voorkomen dat zich een schending van het recht van hoor en wederhoor voordoet, zoals in dit geval door het hof - in cassatie tevergeefs bestreden - is aangenomen.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

verwerpt het beroep;

veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van Anova begroot op nihil.

Dit arrest is gewezen door de vice-president D.H. Beukenhorst als voorzitter en de raadsheren E.J. Numann, A. Hammerstein, F.B. Bakels en C.A. Streefkerk, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer E.J. Numann op 25 mei 2007.

Beroepschrift 28‑12‑2005

Heden, de [achtentwintigste] december tweeduizendvijf, ten verzoeke van [requirant], wonende te [woonplaats], Gemeente [gemeente], voor deze cassatieprocedure woonplaats kiezende te 's‑Gravenhage aan de Parkstraat 107 ten kantore van de advocaat bij de Hoge Raad der Nederlanden mr E. Grabandt, die door mijn rekwirant is aangewezen om hem in deze cassatieprocedure te vertegenwoordigen;

Heb ik,

[Martinus Josephus Maria Vorstenbosch, gerechtsdeurwaarder met vestigingsplaats 's‑Hertogenbosch en aldaar kantoorhoudende aan de Van der Does de Willeboissingel 41/42]

AANGEZEGD AAN

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ANOVA FOOD B.V., gevestigd te 's‑Hertogenbosch aan de Hambakenwetering 15, aldaar mijn exploot doende, sprekende met en afschrift dezes latende aan

[De heer [naam 1], aldaar aanwezig,]

Dat mijn rekwirant beroep in cassatie instelt tegen het op 29 september 2005 door het Gerechtshof te Amsterdam, eerste meervoudige burgerlijke kamer, onder rolnummer 2023/04 gewezen arrest tussen mijn rekwirant als appellant en de gerekwireerde als geïntimeerde;

Vervolgens heb ik, deurwaarder, de gerekwireerde voornoemd

GEDAGVAARD

om op vrijdag de zevenentwintigste januari tweeduizendzes, des voormiddags te 10.00 uur, vertegenwoordigd door een advocaat bij de Hoge Raad der Nederlanden, te verschijnen ter terechtzitting van de Hoge Raad der Nederlanden, welke terechtzitting zal worden gehouden in het gebouw van de Hoge Raad aan de Kazernestraat 52 te 's‑Gravenhage;

Zulks teneinde tegen het aangevallen arrest te horen aanvoeren het navolgende

Middel van cassatie

Schending van het recht en/of verzuim van op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen, doordat het Hof heeft overwogen en beslist als is vervat in het bestreden arrest, zulks ten onrechte om één of meer van de navolgende, zo nodig in onderlinge samenhang te lezen redenen:

Inleiding

Het gaat in de onderhavige zaak kort gezegd om het volgende. Rekwirant, hierna te noemen: [requirant], heeft op 14 januari 1998 aan gerekwireerde, hierna te noemen: Anova, aandelen geleverd van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [A] Beheer B.V. met als dochtervennootschap Novavis B.V. Voorafgaand aan de levering is door partijen in een intentieverklaring van 12 november 1997 een balansgarantie overeengekomen. In de akte van levering heeft [requirant] gegarandeerd dat hem geen andere verplichtingen of claims ten laste van de vennootschap bekend zijn dan die uit de jaarrekeningen blijken en dat sinds de balansdatum geen wezenlijke verandering in de cijfers en andere gegevens, weergegeven in de jaarrekeningen, zijn ontstaan en dat geen pensioentoezeggingen zijn gedaan.

Vóór de overdracht van de aandelen zijn evenwel door Novavis B.V. jegens enige medewerkers pensioentoezeggingen gedaan op basis van het ‘final pay’-systeem. In de overnamebalans was echter geen ‘backservice’-verplichting opgenomen.

In de akte van levering is een arbitrageclausule opgenomen.

Anova heeft bij memorie van eis van 11 oktober 2001 een arbitrageprocedure aanhangig gemaakt. Anova heeft in deze procedure gevorderd een schadevergoeding van ƒ 129.199,14, te weten het bedrag dat door Aegon-verzekeringen per 31 december 1998 is opgegeven als commerciële backservice bij een verzekeringscontract tussen Aegon en Novavis B.V., alsmede wettelijke rente en incassokosten en voorts veroordeling van [requirant] in de kosten van arbitrage. [requirant] heeft in reconventie gevorderd betaling van ƒ 25.000,-. te vermeerderen met wettelijke rente, alsmede dat Anova in de kosten van arbitrage zou worden veroordeeld.

Vervolgens heeft op 12 juni 2002 zitting plaatsgevonden. Aldaar waren naast de raadslieden van partijen, [requirant], [naam 2] — zijnde de directeur van Anova — en tevens [getuige 1] aanwezig. [getuige 1] zou zonder aankondiging of overleg met Anova naar de zitting zijn gekomen. Bij aanvang van de zitting zou Anova bezwaar hebben gemaakt tegen de aanwezigheid van [getuige 1]. Vervolgens hebben arbiters na overleg met partijen beslist dat [getuige 1] de zitting niet zou mogen bijwonen, maar dat hij eventueel als getuige zou kunnen worden gehoord als daartoe voldoende aanleiding zou blijken te bestaan (vgl. 's Hofs arrest r.o. 4.6).

Blijkens het arbitraal vonnis van 30 september 2002 heeft de ter zitting nog bestaande onduidelijkheid omtrent alle relevante feiten arbiters aanleiding gegeven om [getuige 1] als getuige te doen horen (vgl. 's Hofs arrest r.o. 4.7). In cassatie moet er van worden uitgegaan dat [getuige 1] met instemming van Anova in de arbitrageprocedure is gehoord.1. Mede op basis van de getuigenverklaring van [getuige 1] hebben arbiters bij vonnis van 30 september 2002 de vordering van Anova afgewezen en die van [requirant] toegewezen. Tegen het arbitraal vonnis stond, nu hierin bij akte van levering niet was voorzien, geen arbitraal hoger beroep open.

Anova heeft vervolgens in rechte gevorderd vernietiging van het arbitraal vonnis van 30 september 2002, onder meer wegens strijdigheid met de openbare orde en goede zeden omdat fundamentele beginselen van procesrecht, zoals het beginsel van hoor en wederhoor, zouden zijn geschonden (artikel 1065 lid 1 sub e Rv). [requirant] heeft de vordering bestreden. De Rechtbank te Amsterdam heeft bij vonnis van 28 juli 2004 het arbitraal vonnis op voornoemde grond vernietigd. [requirant] is onder aanvoering van twee grieven tegen dit vonnis in hoger beroep gekomen. Anova heeft vervolgens het hoger beroep bestreden, waarna het Hof op 29 september 2005 arrest heeft gewezen. Het Hof heeft het beroep van [requirant] verworpen en het vonnis van de Rechtbank bekrachtigd. [requirant] is verder in de kosten van het hoger beroep veroordeeld.

Klachten

Rechtens onjuist, althans onbegrijpelijk en niet naar de eisen der wet met redenen omkleed, is 's Hofs oordeel in r.o. 4.9, dat het op grond van zijn eerdere overwegingen, in het bijzonder op grond van de r.o. 4.3 tot en met 4.8. tot het oordeel komt dat arbiters het recht op hoor en wederhoor hebben geschonden en dat de Rechtbank op goede grond het arbitraal vonnis heeft vernietigd.

1

Het Hof heeft in r.o. 4.8 ten onrechte, althans onbegrijpelijkerwijs, in de beoordeling van de vraag of sprake is van schending van het beginsel van hoor en wederhoor de omstandigheid betrokken dat [requirant] in de arbitrageprocedure kennelijk geen bewijsaanbod heeft gedaan en dat arbiters evenmin een bewijsopdracht hebben geformuleerd, zodat het voor Anova onduidelijk was of moest zijn waartoe het getuigenverhoor diende en welke waarde arbiters aan de getuigenverklaring zouden toekennen. Het Hof heeft door deze omstandigheid in zijn oordeel te betrekken blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting, nu artikel 1039 Rv er niet aan in de weg staat dat arbiters ambtshalve, dus zonder een daaraan ten grondslag liggend bewijsaanbod, overgaan tot het horen van getuigen. Althans is dit oordeel rechtens onjuist dan wel onbegrijpelijk, nu het meebrengen van [getuige 1] naar de zitting kon worden gezien als een verzoek aan de zijde van [requirant] tot het horen van [getuige 1] als getuige. Voorts heeft het Hof miskend dat arbiters ingevolge artikel 1039 lid 5 Rv in beginsel niet gebonden zijn aan de wettelijke bewijsregels, zodat ook het feit dat arbiters geen bewijsopdracht hebben gegeven niet aan de toelaatbaarheid van de oproeping van [getuige 1] als getuige in de weg staat, althans behoefde te staan. Voor zover het Hof een en ander niet heeft miskend, is zijn oordeel, zonder nadere motivering die ontbreekt, onbegrijpelijk.

2

Tevens, dan wel althans, heeft het Hof blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting, althans zijn oordeel niet naar de eisen der wet met redenen omkleed, door verder in r.o. 4.8 als volgt te oordelen: ‘Dat [getuige 1] hetgeen Anova betwist, met instemming van Anova tijdens de arbitrageprocedure is gehoord2. en Anova tijdens de zitting niet heeft verzocht haar in de gelegenheid te stellen getuigen te doen horen, neemt niet weg dat arbiters onder de, genoemde omstandigheden3. en gezien het belang dat zij aan de verklaring van [getuige 1] hebben toegekend, Anova in de gelegenheid hadden moeten stellen zelf ook getuigen te doen horen en zich over de verklaring van [getuige 1] uit te laten’. Blijkens voornoemde overweging is het Hof er ten onrechte vanuit gegaan dat arbiters verplicht zijn een partij, die geen tegenbewijs heeft aangeboden, ambtshalve in de gelegenheid te stellen om (tegen)bewijs te leveren door middel van het horen van getuigen. Een dergelijke opvatting vindt geen steun in het recht. Voor zover het Hof er niet van is uitgegaan dat arbiters gehouden waren Anova ambtshalve tot bewijslevering toe te laten, is zijn oordeel, zonder nadere motivering die ontbreekt, onbegrijpelijk.

3

Voor zover het Hof van oordeel Is dat arbiters het beginsel van hoor en wederhoor hebben geschonden doordat zij Anova niet (ambtshalve) in de gelegenheid hebben gesteld (tegen)bewijs te leveren en zich over de verklaring van [getuige 1] uit te laten, is zijn oordeel eveneens rechtens onjuist, althans zonder nadere motivering die ontbreekt onbegrijpelijk. Als uitgangspunt heeft immers te gelden dat de eisen van een behoorlijke procesorde, waaronder in het bijzonder het beginsel van hoor en wederhoor, meebrengen dat de rechter c.q. het scheidsgerecht slechts mag beslissen aan de hand van stukken tot kennisneming waarvan en uitlating waarover aan partijen voldoende gelegenheid is gegeven. Hieraan is in het onderhavige geval voldaan, nu Anova geen tegenbewijs heeft aangeboden en zij voorts voldoende kans heeft gehad haar standpunt in de arbitrageprocedure toe te lichten. Daarenboven waren beide partijen bij het getuigenverhoor aanwezig en hebben zij elk aan de getuige vragen kunnen stellen. Evenmin waren arbiters op basis van het beginsel van hoor en wederhoor verplicht Anova in de gelegenheid te stellen zich (nader) uit te laten over de verklaring van [getuige 1], nu deze mogelijkheid ook niet aan [requirant] is verschaft. Partijen hebben zich derhalve in gelijke mate kunnen uitlaten over de getuigenverklaring van [getuige 1].

4

In aansluiting op het vorenstaande is eveneens onjuist, althans onbegrijpelijk, 's Hofs oordeel in r.o. 4.8 dat de omstandigheid dat Anova tijdens de zitting vragen aan de getuige [getuige 1] heeft kunnen stellen, zijn voorgaande oordeel niet anders maakt omdat het stellen van vragen aan een getuige van de wederpartij niet op één lijn zou kunnen worden gesteld met het doen horen van getuigen en het zich uitlaten over de door een getuige afgelegde verklaring van de wederpartij. Aldus miskent het Hof dat de bedoelde mogelijkheid van het stellen van vragen één en ander wél anders maakt, nu er geen rechtsregel is die meebrengt dat arbiters ambtshalve Anova In de gelegenheid hadden moeten stellen getuigen te doen horen of zich uit te laten over de afgelegde verklaring (ook al omdat [requirant] die gelegenheid tot uitlating ook niet had).

5

Voorts dan wel althans heeft het Hof in zijn arrest miskend dat de rechter bij zijn onderzoek of het scheidsgerecht de procedureregels heeft nageleefd terughoudendheid heeft te betrachten met het oog op het feit dat een vernietigingsprocedure niet mag worden gebruikt als een verkapt hoger beroep en dat het algemeen belang bij een effectief functionerende arbitrale rechtspleging meebrengt dat burgerlijke rechter slechts in sprekende gevallen dient in te grijpen in arbitrale beslissingen, 's Hofs in de r.o. 4.3 tot en met 4.8 vervatte overwegingen en beslissingen verdragen zich niet, zonder nadere motivering die ontbreekt, met dit uitgangspunt nu het Hof integraal, althans zonder de vereiste terughoudendheid, heeft getoetst of het scheidsgerecht in de arbitrage de procedureregels had nageleefd.

6

Althans heeft het Hof miskend dat, voor zover al zou mogen en kunnen worden aangenomen dat arbiters in het onderhavige geval de beginselen van een goede procesorde hebben geschonden en het arbitraal vonnis zodoende aan vernietiging op de voet van artikel 1065 lid 1 onder e Rv blootstond, deze bepaling eveneens naar haar aard met terughoudendheid dient te worden toegepast. In het onderhavige geval was geen sprake van het klassieke en/of ernstige geval van schending van het beginsel van hoor en wederhoor, waarin de rechter c.q. het scheidsgerecht rechtspreekt op basis van stukken, waarvan niet alle partijen kennis hebben kunnen nemen of waarover zij zich niet hebben kunnen uitlaten, of, meer specifiek, rechtspreekt op basis van getuigenverklaringen die zijn afgelegd ten overstaan van arbiter(s) zonder dat (één der) partijen aanwezig waren en zonder dat zij nadien desverzocht in de gelegenheid zijn gesteld zich over de getuigenverklaring uit te laten. Anova is immers net zoals [requirant] bij het getuigenverhoor aanwezig geweest en zij heeft aan [getuige 1] vragen mogen stellen. Bovendien hebben arbiters na overleg met partijen beslist dat [getuige 1] de zitting niet zou mogen bijwonen, en dat hij eventueel later als getuige zou kunnen worden gehoord als daartoe voldoende aanleiding zou blijken te bestaan. Voorts moet er in cassatie vanuit worden gegaan dat op het moment dat de ter zitting nog bestaande onduidelijkheid omtrent alle relevante feiten arbiters aanleiding gaf om [getuige 1] als getuige te horen, zulks de instemming van beide partijen had. in het onderhavige geval is aldus slechts aan de orde dat Anova niet ambtshalve door arbiters in de gelegenheid is gesteld tegenbewijs te leveren door middel van het doen horen van getuigen en zich uit te laten over de door een getuige van de wederpartij afgelegde verklaring. Op basis hiervan Kon het Hof — gelet op de te betrachten terughoudendheid — niet oordelen dat de Rechtbank op goede grand tot vernietiging van het arbitrale vonnis is overgegaan.

7

In het licht van het vorenstaande kan 's Hofs oordeel in r.o. 4.9 dat arbiters het recht op hoor en wederhoor hebben geschonden en dat de Rechtbank op goede grond het arbitraal vonnis heeft vernietigd, niet in stand blijven.

Mitsdien de Hoge Raad op grond van dit middel het aangevallen arrest zal vernietigen met zodanige verdere beslissing als de Hoge Raad juist zal achten; kosten rechtens.

De kosten dezes, voor mij, deurwaarder, zijn € [71,93 + € 13,67 b.t.w. = €. 85,60 rekwirant is niet b.t.w.-plichtig]

[.-gerechtsdeurwaarder,]

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.