24.2.1.5 Inbreng in een OV of CV

Door de inbreng in een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid gaat het ingebrachte aan de vennoten gezamenlijk toebehoren. Er is dan in beginsel sprake van een (goederen)gemeenschap.1 Bedacht moet echter worden dat voor het bestaan van een personenvennootschap een gemeenschappelijk vermogen niet is vereist. De Hoge Raad oordeelde reeds in 1955:

Ook wanneer niet direct mede-eigendom wordt gecreëerd, kan een OV of CV dus bestaan. In de praktijk zal overigens, ten gevolge van de door de samenwerking behaalde vermogensrechtelijke voordelen, na verloop van tijd vanzelf een gemeenschappelijk vermogen ontstaan. Wanneer de vennootschapsovereenkomst geen gemeenschappelijk vermogen doet ontstaan, houdt dit in dat de partijen op een andere wijze aan hun inbrengverplichtingen moeten voldoen. Dit is mogelijk door bijvoorbeeld arbeid of het genot van goederen in te brengen.

Het ingebrachte mag slechts worden aangewend om het vennootschappelijke doel te bereiken.3 Het vermogen van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid wordt daarom ook wel geduid als een gebonden gemeenschap of gebonden vermogen.

In goederenrechtelijk opzicht vindt er bij inbreng een verschuiving van vermogensbestanddelen plaats tussen de inbrengende vennoot en de vennootschap. Er gaat goederenrechtelijk iets over van de inbrengende vennoot naar de overige vennoten tezamen; er gaat iets over naar de “gemeenschap”. Door de inbreng in gemeenschap zijn de vennoten niet meer rechtstreeks gerechtigd tot hetgeen zij hebben ingebracht. Zij zijn slechts gerechtigd tot de waarde daarvan. Een vennoot kan niet over zijn aandeel in de gemeenschap als geheel of over zijn aandeel in de afzonderlijke tot de gemeenschap behorende goederen beschikken. Ook kan hij de verdeling van de gemeenschap niet vorderen.4 In beginsel zal bij ontbinding van de vennootschap iedere deelnemer de (gekapitaliseerde) waarde van zijn inbreng terugontvangen.5

Een consequentie die verbonden is aan het gebonden karakter van de goederengemeenschap, is dat de privé-crediteuren van de vennoot zich niet kunnen verhalen op het vennootschappelijke vermogen.6 Dit door inbreng en (eventueel) latere samenwerking gevormde gebonden vermogen vormt aldus een bescherming voor de (overige) vennoten.7

In tegenstelling tot privé-crediteuren kunnen de crediteuren van de vennootschap (hierna: “vennootschapscrediteuren”) zich juist wél verhalen op de gemeenschap. Het vermogen van de vennootschap vormt derhalve tevens een afgescheiden vermogen. En omdat de vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de schulden van de vennootschap, kunnen de vennootschapscrediteuren zich óók verhalen op het privé vermogen van de vennoten. Het afscheiden van het vermogen door vormt dus een (extra) bescherming voor de vennootschapscrediteuren.