6.5.1 Bedrog in het geding gepleegd

In de ontbindingspraktijk is vooral de herroepingsgrond 'bedrog in het geding gepleegd' van belang.1 De herroepingsgevallen hebben veelal betrekking op de situatie dat de arbeidsovereenkomst op verzoek van een werkgever is ontbonden onder toekenning van een vergoeding, terwijl achteraf blijkt dat de werknemer ten tijde van de mondelinge behandeling reeds uitzicht had op een nieuwe dienstbetrekking.2 Ik beperk mij tot voornoemde situatie.3

Volgens de memorie van toelichting dient het begrip 'bedrog' in art. 382 sub a Rv ruim uitgelegd te worden.4 Daarbij wordt verwezen naar de zaak Goosen/Goosen,5 waarin de Hoge Raad overwoog dat van bedrog reeds sprake is wanneer een partij door haar oneerlijke proceshouding belet dat in de procedure feiten aan het licht komen die tot een voor de tegenpartij gunstige afloop van die procedure zou hebben kunnen leiden.6

Ook de eis dat het bedrog in het geding moet zijn gepleegd wordt ruim uitgelegd. Niet nodig is dat het bedrog in de eigenlijke proceshandelingen is gepleegd. Ook bedrog in correspondentie tussen partijen of hun advocaten kan daaronder vallen,7 of bedrog dat dateert van vóór het geding, maar wordt voortgezet tijdens het geding.8

Wanneer ontbinding van de arbeidsovereenkomst wordt verzocht door de werkgever, spelen de arbeidsmarktperspectieven van de werknemer een rol bij het bepalen van de hoogte van de ontslagvergoeding.9 Het (desgevraagd) verstrekken van onjuiste informatie door de werknemer over zijn mogelijke toekomstperspectieven op de arbeidsmarkt is door de lagere rechter verschillende malen als bedrog gekwalificeerd, hetgeen tot herroeping van de ontbindingsbeschikking leidde.10 Veelal werd een lagere of zelfs helemaal geen ontslagvergoeding meer toegekend.11 De Hoge Raad gaat een stap verder. In de beschikking Van Gruijthuijsen/Rabobank12 heeft de Hoge Raad duidelijk gemaakt dat ook de werknemer die in een ontbindingsprocedure ex art. 7:685 BW heeft verzwegen dat hij na het einde van de arbeidsovereenkomst vrijwel onmiddellijk weer ergens anders aan het werk kon gaan, bedrog pleegt.13

De werknemer heeft een mededelingsplicht met betrekking tot de aanwezigheid van concrete vooruitzichten op een nieuwe baan, ook indien daar niet expliciet naar wordt gevraagd in de onderhandelingen tussen werkgever en werknemer of tijdens de mondelinge behandeling van de ontbindingsprocedure.14