HR, 15-12-2020, nr. 20/01802 Bv

Het middel, dat uiteenvalt in acht onderdelen5., richt zich tegen het oordeel van de rechtbank dat sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die de doorbreking van het verschoningsrecht rechtvaardigen.

Ik merk allereerst op dat het hiervoor onder 2.10 weergegeven oordeel van de rechtbank dat de klager ten aanzien van het gesprek met de belanghebbende als geheimhouder dient te worden aangemerkt aan wie een beroep op het verschoningsrecht toekomt, in cassatie niet is bestreden.

Verder moet bij de beoordeling van het middel worden vooropgesteld dat het verschoningsrecht (van een verpleegkundig centralist) in zoverre niet absoluut is dat zich zeer uitzonderlijke omstandigheden laten denken waarin het belang dat de waarheid aan het licht komt – ook ten aanzien van datgene waarvan de wetenschap de verschoningsgerechtigde als zodanig is toevertrouwd – moet prevaleren boven de eerbiediging van het verschoningsrecht.6.Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad valt een aantal factoren te destilleren die bij de beantwoording van de vraag of sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden als hiervoor bedoeld in de afweging kunnen worden betrokken, zoals de omstandigheid dat sprake is van ernstige delicten en de omstandigheid dat de gegevens niet op andere wijze kunnen worden verkregen. De Hoge Raad lijkt hier een proportionaliteits- en subsidiariteitstoets aan te leggen.7.Die afweging diende in de zaak HR 30 juni 2017, ECLI:NL:HR:2017:1205, naar het oordeel van de Hoge Raad te worden gemaakt tegen de achtergrond van de uit art. 2 EVRM – waarin het recht op leven is gewaarborgd – voortvloeiende verplichting van de Staat tot het doen van een effectief en onafhankelijk onderzoek. Die zaak betrof een geval waarin het alarmnummer van de meldkamer was gebeld in verband met het aantreffen van een vrouw die vermoedelijk was overleden en vervolgens op grond van nader onderzoek het vermoeden was gerezen van een ernstig misdrijf.8.

Het oordeel van de rechtbank dat het belang van de waarheidsvinding in dit geval zwaarder weegt dan het belang van de eerbiediging van het verschoningsrecht berust op zeven gronden die de rechtbank in onderlinge samenhang heeft bezien, namelijk de ernst van het feit, de omstandigheid dat het slachtoffer minderjarig was, de omstandigheid dat de belanghebbende minderjarig is, het belang dat het onderzoek zo volledig mogelijk uitgevoerd wordt, de omstandigheid dat de bandopname (wellicht cruciale) informatie bevat over de situatie direct na de verweten gedragingen die niet op een andere manier verkregen kan worden, de omstandigheid dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim minimaal is en de omstandigheid dat – waar mogelijk – door alle betrokkenen toestemming is gegeven voor de verstrekking van de bandopname.

Het eerste onderdeel van het middel klaagt dat de rechtbank heeft miskend dat de omstandigheid dat de informatie op de bandopname van belang kan zijn of wellicht cruciaal is, onvoldoende grond is om doorbreking van het verschoningsrecht op grond van zeer uitzonderlijke omstandigheden te rechtvaardigen. Aangevoerd wordt dat de rechtbank in plaats daarvan had behoren te toetsen of de informatie onmisbaar is voor de waarheidsvinding, althans had moeten motiveren waarom de informatie op de bandopname dusdanig noodzakelijk of relevant is voor de waarheidsvinding dat het belang daarvan in deze zaak zwaarder weegt dan het maatschappelijk belang van instandhouding van het medisch beroepsgeheim en het verschoningsrecht.

In dit kader merk ik op dat de rechtbank in deze zaak zijn oordeel dat sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die de doorbreking van het verschoningsrecht rechtvaardigen niet alleen heeft gebaseerd op de vaststelling dat de bandopname (wellicht cruciale) informatie over de situatie direct na de verweten gedragingen bevat. De rechtbank heeft immers overwogen dat in jurisprudentie is bepaald dat ieder van de omstandigheden op zichzelf onvoldoende is voor het aannemen van zeer uitzonderlijke omstandigheden, maar dat alle omstandigheden in onderlinge samenhang bezien en gewogen de rechtbank van oordeel is dat in dit geval sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die de doorbreking van het verschoningsrecht rechtvaardigen. Ik meen dan ook dat, anders dan aan de klacht ten grondslag is gelegd, de rechtbank niet heeft geoordeeld dat de omstandigheid dat de informatie op de bandopname van belang kan zijn of wellicht cruciaal is voldoende grond is om doorbreking van het verschoningsrecht op grond van zeer uitzonderlijke omstandigheden te rechtvaardigen. De klacht berust aldus op een verkeerde lezing van de bestreden beschikking.

Het eerste onderdeel van het middel faalt.

Het tweede, derde en vierde onderdeel van het middel komen op tegen het oordeel van de rechtbank dat dat de informatie over de inhoud van het gesprek niet genoegzaam op enige andere manier is te achterhalen.

Het tweede onderdeel klaagt dat het oordeel van de rechtbank onjuist, althans onbegrijpelijk is omdat de rechtbank niet of onvoldoende heeft onderzocht of er alternatieve mogelijkheden voorhanden zijn om de informatie die uit de bandopname kan worden verkregen op minder ingrijpende wijze te verkrijgen. Aan deze klacht is ten grondslag gelegd dat de conclusie van de rechtbank dat de informatie niet op enige andere manier zou zijn te achterhalen onbegrijpelijk is, reeds omdat de rechtbank overweegt dat er is aangeboden om een schriftelijke weergave van het gesprek te verstrekken en dat is ingestemd met verstrekking van delen van de bandopname, terwijl de rechtbank bovendien haar oordeel dat niet kan worden volstaan met een schriftelijke weergave van het gesprek of verstrekking van delen van de bandopname ontoereikend heeft gemotiveerd.

Het derde onderdeel klaagt dat de rechtbank heeft miskend dat de klager, zoals hij had aangeboden, als getuige gehoord zou kunnen worden over het gevoerde meldkamergesprek, waarbij hij per vraag de afweging kan maken of hij zich al dan niet op het verschoningsrecht wil beroepen. De rechtbank zou dit aanbod ten onrechte en zonder enige motivering hebben gepasseerd, aldus de steller van het middel.

Het vierde onderdeel klaagt dat de rechtbank heeft miskend dat de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit met zich meebrengen dat eerst moet worden geprobeerd om aan de hand van de door klager aangeboden informatie of door hem als getuige te horen de waarheid te achterhalen. Pas wanneer dat niet mogelijk is en het noodzakelijk is voor de waarheidsvinding dat wordt kennisgenomen van de ontbrekende informatie kan worden beoordeeld of het belang van de waarheidsvinding zwaarder weegt dan het maatschappelijk belang van het medisch beroepsgeheim en het verschoningsrecht, aldus de steller van het middel. Deze klachten lenen zich voor een gezamenlijke bespreking.

Zoals hiervoor reeds opgemerkt, kan de omstandigheid dat de gegevens niet op andere wijze kunnen worden verkregen bij de beantwoording van de vraag of sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden worden betrokken in de afweging. Daarin komt het subsidiariteitsbeginsel tot uitdrukking. Indien de gegevens op andere wijze dan door middel van doorbreking van het verschoningsrecht verkregen kunnen worden, zal van zeer uitzonderlijke omstandigheden waarin het belang dat de waarheid aan het licht komt moet prevaleren boven de eerbiediging van het verschoningsrecht immers niet snel sprake zijn.

In deze zaak heeft de rechtbank geoordeeld dat het niet mogelijk is de exacte inhoud van het gesprek en de gemoedstoestand waarin de belanghebbende verkeerde op een andere manier vast te stellen dan door het beluisteren van de bandopname. Daarmee heeft de rechtbank tot uitdrukking gebracht dat in dit geval de gegevens niet op andere wijze kunnen worden verkregen dan door het beluisteren van de bandopname. Daarbij heeft de rechtbank overwogen dat een schriftelijke weergave van het gesprek geen informatie over intonatie en omgevingsgeluiden bevat, terwijl ook die informatie van belang kan zijn voor het onderzoek, alsmede dat het verstrekken van delen van de bandopname een onvolledig beeld zal geven van de eerste minuten direct na de verweten feiten.

Uit het voorgaande volgt dat de rechtbank bij haar oordeel heeft betrokken dat de namens de klager voorgestelde alternatieven, namelijk het verstrekken van een schriftelijke weergave van het gesprek dan wel van delen van de bandopname, in dit geval niet voldoen in het licht van de gegevens die men wenst te verkrijgen, namelijk de exacte inhoud van het gesprek en de gemoedstoestand waarin de belanghebbende verkeerde. Dat oordeel acht ik niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd.

Daarnaast volgt uit het voorgaande dat het naar het oordeel van de rechtbank ontbreekt aan andere mogelijkheden om de informatie te verkrijgen. In dat kader kan aan de steller van het middel worden toegegeven dat de rechtbank zich niet uitdrukkelijk heeft uitgelaten over de mogelijkheid om de informatie te verkrijgen door middel van een verhoor van de klager als getuige. Nog los van de vraag of dit daadwerkelijk namens de klager is aangeboden9., meen ik echter dat in de overweging van de rechtbank dat het niet mogelijk is de exacte inhoud van het gesprek en de gemoedstoestand waarin de belanghebbende verkeerde op een andere manier vast te stellen dan door het beluisteren van de bandopname, besloten ligt dat een verhoor van de klager als getuige daarvoor onvoldoende is. Dat oordeel acht ik, gelet ook in het bijzonder op de informatie die men wenst te verkrijgen, niet onbegrijpelijk.

Voor zover de steller van het middel met het vierde onderdeel van het middel bedoelt te klagen dat de rechtbank, ondanks haar oordeel dat de informatie niet op andere wijze kan worden verkregen dan door het beluisteren van de bandopname, desondanks had moeten proberen om de informatie te verkrijgen op wijzen waarvan de rechtbank heeft geoordeeld dat daarmee de informatie niet kan worden verkregen, stelt het middel mijns inziens een eis die het recht niet kent. In het licht van het subsidiariteitsbeginsel mag inderdaad worden verwacht dat men indien mogelijk de informatie op een andere wijze tracht te verkrijgen, maar dat gaat mijns inziens niet zover dat dit ook geldt wanneer, zoals hier, op voorhand wordt vastgesteld dat de informatie op die wijze niet kan worden verkregen.

Gelet op het voorgaande acht ik het oordeel van de rechtbank dat de informatie niet op andere wijze kan worden verkregen dan door het beluisteren van de bandopname niet onbegrijpelijk. Dat oordeel is ook toereikend gemotiveerd.

Het tweede, derde en vierde onderdeel van het middel falen.

Het vijfde onderdeel van het middel richt zich tegen het oordeel van de rechtbank dat het ontbreken van de toestemming van het slachtoffer niet aan de eventuele verstrekking van de bandopname in de weg staat, aangezien gelet op de specifieke omstandigheden in de onderhavige zaak de toestemming van de ouders van het slachtoffer voor het opvragen van de bandopname de toestemming van het slachtoffer kan vervangen en al het mogelijke is gedaan om toestemming te verkrijgen voor het verstrekken van de bandopname. Allereerst wordt geklaagd dat dit oordeel van een onjuiste rechtsopvatting getuigt, aangezien het er niet om gaat of de toestemming van de ouders de toestemming van het slachtoffer kan vervangen, maar of het slachtoffer toestemming zou hebben gegeven.

Over deze klacht kan ik kort zijn. Anders dan de rechtbank kennelijk heeft geoordeeld, is namelijk niet voorzien in de mogelijkheid dat de nabestaanden van het overleden slachtoffer in plaats van het slachtoffer toestemming geven voor doorbreking van het medisch beroepsgeheim.10.Het oordeel van de rechtbank dat de toestemming van de ouders van het slachtoffer de toestemming van het slachtoffer kan vervangen, getuigt aldus van een onjuiste rechtsopvatting. Dat doet echter niets af aan het oordeel van de rechtbank dat het ontbreken van de toestemming van het slachtoffer niet aan de eventuele verstrekking van de bandopname in de weg staat. Dat oordeel geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting. In dat kader merk ik op dat uit de rechtspraak van de Hoge Raad naar voren komt dat bij de beoordeling of sprake is van sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden als hiervoor onder 4.3 bedoeld de veronderstelde toestemming van het overleden slachtoffer een rol kan spelen11., maar daaruit volgt niet dat zonder die toestemming van het slachtoffer geen sprake kan zijn van dergelijke zeer uitzonderlijke omstandigheden.

De klacht komt gelet op het voorgaande op tegen de motivering van een juist rechtsoordeel en kan daarom niet tot cassatie leiden. Daarbij neem ik mede in aanmerking dat het de rechtbank wel vrijstond om de omstandigheid dat de ouders van het slachtoffer toestemming hebben gegeven tot kennisneming van de bandopname aan te merken als een van de relevante factoren voor de beoordeling van de zaak.12.

Verder bevat het vijfde onderdeel van het middel de klacht dat het oordeel van de rechtbank onjuist of onbegrijpelijk is omdat de rechtbank niet of onvoldoende heeft gerespondeerd op de stelling van de klager dat niet is gebleken of het slachtoffer bij leven toestemming zou hebben gegeven voor het verstrekken van de bandopname, althans niet heeft gemotiveerd op grond waarvan de toestemming van het slachtoffer kan worden verondersteld. Deze klacht behoeft mijns inziens echter geen bespreking, aangezien het middel in zoverre feitelijke grondslag ontbeert. Uit het voorgaande volgt immers dat de rechtbank uitdrukkelijk niet heeft geoordeeld dat kan worden verondersteld dat het slachtoffer toestemming zou hebben gegeven voor het verstrekken van de bandopname.

Het vijfde onderdeel van het middel faalt.

Het zesde onderdeel van het middel klaagt dat de rechtbank is uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting, althans haar beslissing onbegrijpelijk is, omdat de belangen van de klager niet of onvoldoende zijn meegenomen in de beschikking. Aan deze klacht is allereerst ten grondslag gelegd dat in de belangenafweging niet met de benodigde terughoudendheid wordt getoetst aan de hand van het standpunt van de klager en de rechtbank aldus heeft miskend dat het standpunt van de verschoningsgerechtigde dient te worden gerespecteerd. In dat kader wordt aangevoerd dat de overweging van de rechtbank dat de inbreuk op het verschoningsrecht minimaal zal zijn niet strookt met de uit de jurisprudentie voortvloeiende maatstaf dat dit oordeel in beginsel aan de verschoningsgerechtigde toekomt en met de (persoonlijke) aard van het verschoningsrecht. Verder is aan de klacht ten grondslag gelegd dat in de bestreden beschikking het standpunt van de klager niet of onvoldoende concreet is weergegeven en dat niet of onvoldoende op zijn belangen is ingegaan.

Ik stel voorop dat het oordeel omtrent de vraag of de stukken of gegevens object van de bevoegdheid tot verschoning uitmaken, in beginsel toekomt aan de tot verschoning gerechtigde persoon. Wanneer deze zich op het standpunt stelt dat zijn verschoningsrecht aan de verstrekking van die stukken of gegevens in de weg staat, zal deze beslissing in beginsel door de rechter dienen te worden gerespecteerd. Hierop zijn echter uitzonderingen mogelijk. Indien de rechter oordeelt dat redelijkerwijs geen twijfel kan bestaan dat het standpunt dat het gaat om onder het verschoningsrecht vallende stukken of gegevens onjuist is, zal hij de beslissing van de verschoningsgerechtigde om de gegevens niet te verstrekken, terzijde kunnen stellen. Dat laatste geldt ook indien naar het oordeel van de rechter sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die meebrengen dat, hoewel het gaat om gegevens die object zijn van de aan de verschoningsgerechtigde toekomende bevoegdheid tot verschoning, het verschoningsrecht moet worden doorbroken.13.

In deze zaak is de rechtbank niet getreden in het standpunt van de klager dat het meldkamergesprek object van zijn verschoningsrecht uitmaakt. Dat standpunt heeft de rechtbank immers gerespecteerd. Zoals hiervoor reeds opgemerkt, heeft de rechtbank geoordeeld dat de klager ten aanzien van het gesprek met de belanghebbende moet worden aangemerkt als geheimhouder aan wie een beroep op het verschoningsrecht toekomt. Dat de rechtbank in haar beoordeling heeft betrokken dat de inbreuk op het beroepsgeheim minimaal zal zijn, maakt dat mijns inziens niet anders. Deze overweging moet naar mijn mening namelijk worden bezien tegen de achtergrond van de mededeling namens de klager dat hij kan instemmen met de verstrekking van de stukken van de bandopname die betrekking hebben op de belanghebbende. Ik begrijp de overweging van de rechtbank aldus dat het beroep op het verschoningsrecht slechts een beperkt gedeelte van de bandopname betreft en dat de doorbreking van het verschoningsrecht door kennisneming van de bandopname daartoe beperkt is. Daarmee doet de rechtbank niet af aan het standpunt van de klager dat het meldkamergesprek object van zijn verschoningsrecht uitmaakt.

Ook overigens kan ik de steller van het middel niet volgen in de stelling dat de belangen van de klager niet of onvoldoende zijn meegenomen in de bestreden beschikking. In dat kader merk ik op dat de rechtbank in de bestreden beschikking, zoals hiervoor aangehaald, kort het standpunt van de klager heeft weergegeven. Tot een nadere weergave van dit standpunt was de rechtbank mijns inziens niet gehouden. Verder kan ik de steller van het middel evenmin volgen in de stelling dat de rechtbank onvoldoende is ingegaan op de belangen van de klager. Maatstaf bij de beoordeling van het klaagschrift is immers of sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die meebrengen dat, hoewel het gaat om gegevens die object zijn van de aan de klager toekomende bevoegdheid tot verschoning, het verschoningsrecht moet worden doorbroken.14.

Het zesde onderdeel van het middel faalt.

Het zevende onderdeel van het middel klaagt dat de overweging van de rechtbank dat zij het oordeel van de rechter-commissaris volgt dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim van de centralist minimaal zal zijn onbegrijpelijk is. Aan deze klacht is allereerst ten grondslag gelegd dat de rechter-commissaris niet heeft geoordeeld dat de omvang van de inbreuk op het medisch beroepsgeheim van de centralist minimaal zal zijn, maar heeft geoordeeld dat de inbreuk op het medische beroepsgeheim van de centralist bij openbaarmaking van de bandopname van beperkte aard zal zijn. Volgens de steller van het middel is er een wezenlijk verschil tussen “minimaal” en “van beperkte aard”. Verder is aan deze klacht ten grondslag gelegd dat de rechtbank haar oordeel dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim van de centralist minimaal zal zijn niet heeft gemotiveerd.

In dat kader stel ik vast dat de beschikking van de rechter-commissaris, zoals ook aangehaald in de bestreden uitspraak, inhoudt dat de rechter-commissaris heeft kennis genomen van de inhoud van de bandopname, dat de inhoud van de bandopname in overwegende mate gaat over melder [betrokkene 1] en slechts in beperkte mate over (de medische toestand van) het slachtoffer en dat de omvang van de inbreuk op het medische beroepsgeheim van de centralist bij openbaarmaking van de bandopname dan ook van beperkte aard zal zijn.

Aan de steller van het middel kan worden toegegeven dat de rechter-commissaris spreekt van een inbreuk van beperkte aard en niet van een minimale inbreuk. Ik meen echter dat dit de overweging van de rechtbank dat zij het oordeel van de rechter-commissaris volgt dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim van de centralist minimaal zal zijn niet onbegrijpelijk maakt. Verder ligt in de overweging van de rechtbank besloten dat de rechtbank de overwegingen van de rechter-commissaris tot de hare heeft gemaakt. In dat licht bezien is het oordeel van de rechtbank dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim van de centralist minimaal zal zijn mijns inziens ook niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. Daarbij neem ik mede in aanmerking dat, zoals ik hiervoor reeds heb opgemerkt, deze overweging mijns inziens moet worden bezien tegen de achtergrond van de mededeling namens de klager dat hij kan instemmen met de verstrekking van de stukken van de bandopname die betrekking hebben op de belanghebbende.

Het zevende onderdeel van het middel faalt.

Het achtste onderdeel van het middel klaagt dat het oordeel van de rechtbank dat gelet op de omstandigheden in onderlinge samenhang bezien en gewogen sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die de doorbreking van het verschoningsrecht rechtvaardigen onbegrijpelijk is, omdat de rechtbank onvoldoende heeft gemotiveerd waarom sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden. Aan deze klacht is onder meer ten grondslag gelegd dat de ernst van de verdenking, de omstandigheid dat het slachtoffer minderjarig was, de omstandigheid dat ook de belanghebbende minderjarig is en het belang dat het onderzoek zo volledig mogelijk wordt uitgevoerd, nog niet maakt dat sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden, terwijl de rechtbank wat betreft de informatie die uit het meldkamergesprek kan worden verkregen niet meer heeft overwogen dan dat die wellicht cruciaal is en niet dat deze onmisbaar is voor het aan de dag brengen van de waarheid.

In deze zaak heeft de rechtbank haar oordeel dat het belang van de waarheidsvinding in dit geval zwaarder weegt dan het belang van de eerbiediging van het verschoningsrecht gebaseerd op zeven gronden die de rechtbank in onderlinge samenhang heeft bezien, namelijk de ernst van het feit, de omstandigheid dat het slachtoffer minderjarig was, de omstandigheid dat de belanghebbende minderjarig is, het belang dat het onderzoek zo volledig mogelijk uitgevoerd wordt, de omstandigheid dat de bandopname informatie bevat over de situatie direct na de verweten gedragingen en welke (wellicht cruciale) informatie niet op een andere manier verkregen kan worden, de omstandigheid dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim minimaal is en de omstandigheid dat – waar mogelijk – door alle betrokkenen toestemming is gegeven voor de verstrekking van de bandopname.

Daarbij valt op dat de rechtbank wat betreft het belang van de gegevens niet meer overweegt dan dat de bandopname informatie bevat over de situatie direct na de verweten gedragingen en dat het gaat om “(wellicht cruciale) informatie”. De vraag kan worden gesteld of de omstandigheid dat de informatie “wellicht cruciaal” is, bezien in onderlinge samenhang met de overige door de rechtbank in aanmerking genomen omstandigheden, het oordeel van de rechtbank dat sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden kan dragen.

In dat kader kan enerzijds worden gewezen op HR 2 juni 2020, ECLI:NL:HR:2020:1008. Die zaak betrof een meldkamergesprek met een verpleegkundig centralist, dat door de meldster werd gevoerd naar aanleiding van het aantreffen van het levenloze lichaam van het slachtoffer. De rechtbank oordeelde in die zaak dat het belang van het verschoningsrecht zwaarder woog dan het belang van de waarheidsvinding. Daarbij nam de rechtbank onder meer in aanmerking dat uit de door de officier van justitie aan de rechtbank ter beschikking gestelde processen-verbaal van politie en de door de officier van justitie in raadkamer gegeven toelichting niet zonder meer kon worden geconcludeerd dat informatie die mogelijk uit het meldkamergesprek kon worden verkregen onmisbaar was voor het aan de dag brengen van de waarheid. De Hoge Raad deed het cassatieberoep van het openbaar ministerie af met toepassing van art. 81, eerste lid, RO.

Anderzijds kan worden gewezen op HR 28 februari 2012, ECLI:NL:HR:2012:BU6088, NJ 2012/537, m.nt. Legemaate. In die zaak waren in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar de dood van een driejarig kind onder de klaagster drie enveloppen met medische gegevens inbeslaggenomen waaronder een envelop met geluidsbanden met daarop telefoongesprekken die waren gevoerd tussen de verdachten – de moeder van het slachtoffer en haar partner – en medewerk(st)ers, werkzaam op een huisartsenpost van de klaagster. De rechtbank oordeelde in de beklagprocedure, waarin het beroep op het verschoningsrecht enkel nog de gegevens betrof die betrekking hadden op (de inhoud van) de telefoongesprekken, dat sprake was van zeer uitzonderlijke omstandigheden die meebrachten dat het belang dat de waarheid aan het licht kwam, moest prevaleren boven het verschoningsrecht van de klaagster. Daarbij nam de rechtbank onder meer in aanmerking dat zij van oordeel was dat voorshands aannemelijk was dat de betreffende gegevens een belangrijke rol zouden kunnen spelen bij het verkrijgen van duidelijkheid ter zake de gebeurtenissen, die hebben geleid tot het overlijden van het slachtoffer en de mogelijke rol van de verdachten hierbij. De Hoge Raad overwoog:

“De Rechtbank heeft bij de beoordeling van het klaagschrift de maatstaven aangelegd die in de jurisprudentie van de Hoge Raad zijn ontwikkeld (vgl. onder meer HR 26 mei 2009, LJN BG5979, NJ 2009/ 263). Dat wordt in cassatie ook niet bestreden. De Rechtbank heeft overeenkomstig die maatstaven onderzocht of zich in deze zaak, waarin het gaat om de verdenking van zeer ernstige (levens)delicten gepleegd met betrekking tot een driejarig kind, zeer uitzonderlijke omstandigheden voordoen die meebrengen dat het belang van de waarheidsvinding moet prevaleren boven het verschoningsrecht van de arts. De vraag of sprake is van dergelijke uitzonderlijke omstandigheden laat zich niet in het algemeen beantwoorden, maar is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. In het onderhavige geval heeft de Rechtbank onder meer vastgesteld dat het om een relatief beperkt aantal gegevens ging welke betrekking hadden op (de inhoud van) telefoongesprekken op 26 en 27 maart 2011 tussen de verdachten en medewerkers die werkzaam waren op een huisartsenpost van de klaagster, welke gesprekken waarschijnlijk uitlatingen behelzen van een of beide verdachten over hetgeen met het slachtoffer kort voor of ten tijde van zijn overlijden in medisch opzicht aan de hand zou zijn geweest en mogelijkerwijs ook over de oorza(a)k(en) daarvan, terwijl de Rechtbank daarnaast op grond van het verhandelde in raadkamer aannemelijk heeft geacht dat die gegevens niet op andere wijze konden worden verkregen. De Rechtbank is uiteindelijk tot de slotsom gekomen dat zich hier de eerder aangeduide zeer uitzonderlijke omstandigheden voordoen. Dat oordeel is niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd.

In deze zaak is het belang van kennisneming van de bandopname blijkens het schriftelijk standpunt van de officier van justitie, zoals ook weergegeven in de bestreden beschikking, kennelijk gelegen in het kunnen toetsen van de juistheid van de door de belanghebbende afgelegde verklaring, mede in aanmerking genomen dat de belanghebbende en het slachtoffer de enige twee personen zijn die in de woning zijn geweest voorafgaand aan en tijdens het de belanghebbende verweten strafbare feit. Daarbij speelt bovendien een belangrijke rol dat de belanghebbende het gesprek op de bandopname direct na de hem verweten gedragingen heeft gevoerd. Hieruit heeft de rechtbank kennelijk afgeleid dat de bandopname informatie bevat die wellicht cruciaal is. Voor zover het gaat om de toevoeging van het bijwoord “wellicht’ meen ik dat de rechtbank daarmee niet tot uitdrukking heeft willen brengen dat de betekenis van de te verkrijgen informatie dient te worden gerelativeerd, maar veeleer dat de uiteindelijke inhoud van de te verkrijgen informatie – uiteraard en noodzakelijkerwijs – op het moment van haar beslissing niet met zekerheid valt vast te stellen.

Al met al meen ik dat het oordeel van de rechtbank dat sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden die de doorbreking van het verschoningsrecht rechtvaardigen niet onbegrijpelijk is en toereikend gemotiveerd. Daarbij neem ik in aanmerking dat het oordeel van de rechtbank sterk verweven is met de omstandigheden van het geval, die een feitelijke waardering vergen die in cassatie niet kan worden ‘overgedaan’. Daarmee faalt ook het achtste onderdeel van het middel.