Artikel 6 EVRM en de civiele procedure (BPP nr. 10) 2008/6.5.2:6.5.2 Duur van benoeming

Artikel 6 EVRM en de civiele procedure (BPP nr. 10) 2008/6.5.2

6.5.2 Duur van benoeming

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Het Europees Hof en de Europese Commissie staan toe dat de duur van benoeming van leden van een rechterlijke instantie in tijd beperkt is, voor zover althans een zekere stabiliteit van de benoeming gewaarborgd is.1 Een benoeming voor drie jaar wordt aan de korte kant gevonden, doch kan door de beugel als daarvoor een gegronde reden aanwezig is. Dit kan zijn het feit dat de betreffende leden van de rechterlijke instantie voor deze periode niet betaald worden.2

Art. 117 lid 1 Gw wordt wel gezien als dé rechtspositionele waarborg voor de onafhankelijkheid van de leden van de rechterlijke macht: zij worden voor het leven benoemd (bij wet is bepaald dat dit neerkomt op benoeming totdat de leeftijd van 70 jaar is bereikt). Een noodzakelijk vereiste dat uit deze waarborg voortvloeit is de uitsluiting van willekeurig ontslag. De Europese Commissie zegt daarover:

'... the irremovability of judges during their term of office, whether it be for a limited period of time or for lifetime, is a necessary corollary of their independence from the Administration and thus included in the guarantees of Aaide 6 (1) of the Convention'.3

Deze 'irremovability' vat de Commissie nu weer niet zo strikt op dat een rechter om geen enkele reden van zijn plaats verwijderd, dat wil zeggen ontslagen, zou kunnen worden; zulks zou ook van weinig realiteitszin getuigen. Het i.c. ter toets liggende art. 88 van de Oostenrijkse Grondwet, dat ontslag wegens het bereiken van een bepaalde leeftijd, gedwongen ontslag en schorsing van rechters op grond van in de wet genoemde redenen toestaat, werd met deze 'irremovability' niet in strijd geacht. In de zaak Campbell en Fell4 maakt het Hof, in iets andere bewoordingen, de opvatting van de Commissie tot de zijne.

Aldus moeten ook art. 117 lid 2 en 3 Gw (omtrent schorsing en ontslag van rechters), die hun verdere uitwerking tot voor kort vonden in art. 11-13 Wet RO, maar thans geregeld zijn in hoofdstuk 6A Wrra, als in overeenstemming met art. 6 EVRM geoordeeld worden. Schorsing en ontslag van leden van de rechterlijke macht geschiedt door de Hoge Raad. Doordat deze bevoegdheden in handen van ons hoogste rechtscollege zijn gelegd, wordt de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht ten opzichte van regering en parlement beter gewaarborgd, immers, 'op de rechters wordt geen politieke pressie door regering of parlement uitgeoefend en zij behoeven niet bang te zijn voor ontslag, wanneer zij een uitspraak doen die de overheid onwelgevallig is'.5 Terzijde zij vermeld dat onlosmakelijk met deze functie van de Hoge Raad als schorsings- en ontslaginstantie verbonden is de functie van de Hoge Raad als tuchtrechter of toezichthouder.6 Ook deze eigen controle op gedragingen van rechters in de uitoefening van hun bediening, waarvoor art. 116 lid 4 Gw de basis biedt, is een ondersteuning van de constitutionele onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, nu het toezicht op de ambtsvervulling onttrokken is aan de uitvoerende macht. Intussen is de vraag of de Nationale Ombudsman deze taak niet zou kunnen overnemen. Bovend'Eert ziet niet dat de rechterlijke onafhankelijkheid daardoor in gevaar zou komen, mits de externe klachtenregeling bij de Nationale ombudsman aan strikte voorwaarden gebonden zou worden.7

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.