HR, 30-10-2015, nr. 14/06107

Het Hof oordeelde dat genoemde uitspraak hier niet van betekenis is, aangezien verzoekster geen verdachte in een strafrechtelijke procedure is geweest en in dienende bestuursrechtelijke procedure van verzoekster geen vaststelling heeft plaatsgevonden omtrent haar schuld aan enig strafbaar feit.

Het Hof is, onder r.o. 4.9., de onbegrijpelijke mening toegedaan, dat het verbod op simultaan en/of parallel uitgevoerde administratieve maatregelen, zoals in casu de sluiting van het betrokken pand, ‘in the absence of a final conviction’, slechts op (de) direct betrokken verdachte(n) van toepassing zou zijn.

Verzoekster meent dat de uitleg van uitspraak van het EHRM van 27 september 2011, Hrdalo vs. Kroatië, een bredere is, in die zin dat de bescherming van deze uitspraak zich mede uitstrekt tot indirect betrokkenen, subs. derden, ongeacht of deze medeverdachten, dan wel géén verdachten zijn. Ware dit anders, dan zou —behalve de verdachte(n)— ieder ander ‘vogelvrij’ zijn.

Uit de jurisprudentie (van o.a. de CRvB) vloeit voort dat bij het opleggen van een maatregel de bewijslast rust op het bestuursorgaan, er een verhoogde zorgvuldigheidsnorm geldt en dat het bestuursorgaan de gedraging aannemelijk moet maken, hetgeen in casu niet het geval is geweest.

Op basis van art. 6 EVRM is een verhoogde zorgvuldigheidsnorm echter niet genoeg. Aan de toetsingsmaatstaf moet worden toegevoegd dat betrokkene bij twijfel geen straf krijgt opgelegd (vgl. ABRvS 10 juli 2013, AB 2013/274, m.nt. R. Stijnen). Bovendien moet het bestuursorgaan aantonen dat de betrokkene de verboden gedraging heeft gedaan, omdat aannemelijk maken een te lichte maatstaf is (CRvB 30 juli 2014, AB 2014/363, m.nt. R. Stijnen). Van geen dezer taken heeft het bestuursorgaan zich gekweten.

Indien, zoals in casu, parallel aan een strafrechtelijke onderzoek ook een bestuursrechtelijk onderzoek plaatsvindt naar de zelfde gedraging, ontstaat een conflict met de onschuldpresumptie. Er moet dan een verband bestaan tussen beide onderzoeken, in het bestuursrechtelijk onderzoek moet er onderzoek zijn naar de mate van verwijtbaarheid en in de strafrechtelijke procedure is vereist dat de schuld ter zake van de ingebrachte beschuldigingen nog niet onherroepelijk is komen vast te staan (aldus genoemde casus EHRM van 27 september 2011, Hrdalo vs. Kroatië).

In casu is op geen enkele wijze onderzoek gedaan door het bestuursorgaan naar de eventuele betrokkenheid (quod non) van verzoekster.

De mate van verwijtbaarheid is evenmin op enige wijze aan de orde geweest, aangezien het bestuursorgaan zich op het standpunt van object-gebonden maatregel stelde en verzoekster daarmede een effectief rechtsmiddel ontzegde.

In een reactie op een aan het bestuursorgaan gericht Wob-verzoek bleek deze norm (het object-gebonden zijn) slechts voor particuliere eigenaren en niét voor institutionele beleggers te gelden. Desgevraagd kon er geen enkele geval uit de niet-particuliere sector worden overgelegd,=.

Hierin ziet verzoekster een duidelijke vorm van ongelijke behandeling. Immers is op voet van de Europese wetgeving zijn rechtspersonen met een natuurlijke personen gelijkgesteld.

Voor de kwalificatie van een sanctie als bestraffend is niet alleen nationale jurisprudentie en regelgeving van belang, maar speelt ook het internationaal verdragsrecht een belangrijke rol. In het bijzonder het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR), het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) en het Handvest voor de grondrechten van de Europese Unie (HvEU) hebben voor de Nederlandse rechtsorde bijzondere betekenis. In al deze verdragen zijn bijzondere bepalingen opgenomen over procedurele rechten en waarborgen bij het opleggen van een bestraffende sanctie door het bestuur. Vele van die bepalingen zijn ook naar hun inhoud een ieder verbindend in de zin van art. 93 Gw. Dit impliceert dat de rechter indien nationaal recht in strijd is met bepalingen van internationaal recht, het nationaal recht buiten toepassing moet laten (art. 94 Gw). In weerwil van art. 120 Gw geldt dat ook voor wetgeving in formele zin.

In de Engel uitspraak van 8 juni 1976 (EHRM 8 juni 1976, NJ 1978/223 (Engel vs. Nederland)). benadrukt het EHRM dat het begrip ‘criminal charge’ verdragsautonoom moet worden uitgelegd. Met andere woorden welke kwalificatie een lidstaat geeft aan een procedure is niet relevant voor de uitleg van het begrip criminal charge. Het eerste criterium dat het EHRM aanlegt is de kwalificatie naar nationaal recht. Het EHRM onderzoekt of de procedure in een strafrechtelijke, disciplinaire of een gemengde context kan worden geplaatst. Het EHRM erkent hiermee dat een procedure tweeledig kan zijn. Aan dit tweeledigheidscriterium —dat voor het EVRM wel het uitgangspunt vormt— komt volgens het EHRM echter geen bijzondere betekenis toe, omdat lidstaten anders art. 6 EVRM kunnen omzeilen. En dit is exact hetgeen in casu is gebeurd.

Met de motivering (eveneens onder r.o. 4.9.) dat verzoekster geen verdachte in een strafrechtelijke procedure is geweest, miskent het Hof hetgeen luce claris werd gesteld in het beroepschrift onder 7 (schending van art. 6, lid 2 EVRM), te weten dat verzoekster in casu wel degelijk tot verdachte werd.

In het bijzonder misacht het Hof het als productie 10 bij het beroepschrift van 14 november 2013 overgelegde bevel tot nota bene in verzekeringstelling van verzoekster inzake PL2100 2012 043530-14 (politieregio […]). De conclusie van het Hof van niet verdachte zijn is dan ook volstrekt onbegrijpelijk. Dat deze zaak thans, ergo na 5½ jaar, nog steeds niet ter zitting is aangebracht, doet hieraan niet af.

Met deze misachting verzaakte het Hof zijn onderzoekplicht en liet zomede na te doen wat de Rechtbank had behoren te doen..

Als redengeving noemt het Hof: de door belanghebbende overgelegde factuur (zie onder 2.8) is uitgegaan van [E], een lichaam dat op een latere datum dan de uitspraak op bezwaar, namelijk 12 oktober 2012, is opgericht en bovendien bevat de overgelegde factuur als factuurdatum 14 januari 2013.

Enkele reden voor (het doen uitgaan van een factuur was op expliciet verzoek van de Rechtbank tijdens de mondelinge behandeling in beroep (26 februari 2013).

Een verzoek dat zich niet verdraagt met het gebruik dat Rechtbank de vaststelling van een proceskostenvergoeding vaststelt, niet aan de hand van ingediende declaraties, doch de hand van het forfaitair puntensysteem dat een vaste vergoeding toekent aan de proceshandelingen, te vermenigvuldigen met de vaste waarde per punt en de wegingsfactor al naar gelang de zwaarte van de zaak.

De tweede reden om niet over een rekening te beschikken was de enkele omstandigheid dat verzoekster met haar broer, aanvankelijk nog in loondienst bij [G], doch na 12 oktober 2012 als zelfstandig ondernemer handelend onder de naam [E], een overeenkomst op basis van ‘no cure no pay’ heeft gesloten op grond waarvan de vergoeding die zij aan hem verschuldigd is wordt gesteld op het bedrag dat ter zake wordt toegekend als kostenvergoeding, staat aan een proceskostenvergoeding niet in de weg (vgl. HR 13 juli 2012, nr. 11/02035, LJN BX0904, BNB 2012/256).

Hieraan doet niet af dat gemachtigde, in de loop van de litigieuze procedure, overging van het in loondienst beroepsmatig tot een duurzame, op het vergaren van inkomsten gerichte taakuitoefening, overging op het als zelfstandige duurzaam vergaren van inkomsten.

Volgens vaste jurisprudentie staat een familierelatie niet aan het beroepsmatig verlenen van rechtsbijstand in de weg, zodat dit thema hier geen verder betoog behoeft.

Onder 4.1.3. stelt het Hof voorop dat in het hoger beroepschrift een groot aantal grieven worden aangevoerd die betrekking hebben op het conservatoir beslag op de bedrijfsruimte en de bedrijfswoning en de sluiting ex artikel 13b van de Opiumwet van de bedrijfsruimte.

Waar het Hof verder stelt ‘deze grieven kunnen niet door de belastingrechter worden beoordeeld en blijven in het navolgende dan ook onbesproken’, wordt niet gemotiveerd op welke gronden factoren die, naast de OZB, van onmiddellijke invloed zijn op de waarde van een onroerende zaak die op een groot aantal andere belastingen van direct belang zijn, niet door nota bene ‘de belastingrechter’ zouden kunnen worden meegewogen. De vraag ‘door wie dan wel?’ wordt opgeworpen.

Het Hof heeft aldus volledig onbesproken gelaten hetgeen verzoekster onder deze grief heeft aangevoerd. Aldus is 's Hofs oordeel op dit punt niet met redenen omkleed.

Uw Hoge Raad casseerde de Uitspraak van Hof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2013: 5127), waarbij werd geciteerd uit de MvT bij artikel 17, lid 2, Wet WOZ. De beide ficties van het wetsartikel (de overdrachtsfictie en de verkrijgingsfictie) moeten bewerkstelligen dat de te hanteren waarde in sterke mate wordt geobjectiveerd. De strekking van het wetsartikel brengt mee dat voor de bepaling van de WOZ-waarde niet kan worden aangesloten bij verkoopprijzen van transacties waarbij de prijsvorming is beïnvloed door bestaande huurcontracten. Zou dat wel gebeuren, dan zouden immers de WOZ-waarden van overigens identieke beleggingspanden van elkaar verschillen, enkel omdat de inhoud van de lopende huurcontracten onderling verschilt of omdat het ene pand wel verhuurd is en het andere leeg staat. Dat is in strijd met de objectivering die met de ficties van artikel 17, lid 2, van de Wet Woz is beoogd. Ook bij panden waarvoor beleggers de beste gegadigden zijn, moet uitgegaan worden van de fictie dat het pand op de waardepeildatum vrij opleverbaar wordt verkocht aan de meestbiedende gegadigde (zie HR 22 april 1981, nr. 20339, BNB 1981/175).

Uw Hoge Raad oordeelde dat door uit te gaan van de verkoopprijs in verhuurde staat, het Hof was uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting.

In casu is echter sprake van een onroerende zaak, waarvan het gebruik is verboden door van de burgemeester, onder wiens gezag de heffingsambtenaar werkt.

Naar mening van verzoekster dient het casseren van Hof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2013: 5127) echter niet te worden uitgelegd in de zin dat in bijzondere omstandigheden, zoals de onderhavige, verkoopprijzen van verhuurde onroerende zaken bij de waardebepaling op grond van de Wet WOZ zonder meer buiten beschouwing moeten blijven. De mogelijkheid bestaat immers dat aan die verkoopprijzen marktgegevens kunnen worden ontleend die bepalend kunnen zijn bij de vaststelling van de waarde met toepassing van de ficties van artikel 17, lid 2, van de Wet WOZ. Op deze grond is verzoekster van mening dat een gebruiksverbod dient te worden betrokken bij de vaststelling van de waarde met toepassing van de ficties van artikel 17, lid 2, van de Wet WOZ.

Waar het Hof stelt ‘deze grieven kunnen niet door de belastingrechter worden beoordeeld en blijven in het navolgende dan ook onbesproken’, liet het Hof na recht te doen inzake de voornamelijk onder 3 e.v. in het beroepschrift vanuit diverse perspectieven aan de orde gestelde kernvraag, hoe zich het gegeven dat verzoekster in haar belang wordt getroffen, subs. wordt gestraft, niet voor door haar begane misdrijven, doch voor die van haar huurder. De beantwoording, door het Hof, van deze vraag klemde temeer daar verzoekster geen enkele controlemogelijkheid had, noch deze op voet van de privacy wetgeving kon vorderen.

De aanvechtbaarheid van de sluiting werd ook vanuit bestuursrechtelijk perspectief bekeken. Ook dit terrein werd/wordt door het Hof bestreken.

Kortweg en ongemotiveerd te stellen dat deze perspectieven niet bij de belastingrechter thuishoren, acht verzoekster te kort door de bocht. Immers, raakte de sluiting de waarde van haar onroerende zaak (onmiddellijk).

Correctheidshalve wordt bevestigd dat om economische redenen van het bepleiten in cassatie in het geding wordt afgezien.