Rente op vreemd vermogen is in de vennootschapsbelasting aftrekbaar. Op deze hoofdregel geldt echter een aantal wettelijke en jurisprudentiële uitzonderingen. Een zeer belangrijke renteaftrekbeperking is de antiwinstdrainagewetgeving van art. 10a Wet Vpb. Deze maatregel staat in dit thema centraal.
In dit thema krijgt u antwoord op de volgende vragen:
•
Wat is de achtergrond van de antiwinstdrainagewetgeving?
•
Welke situaties vallen onder het bereik van deze wetgeving?
•
Wat is een besmette transactie?
•
Wanneer is sprake van verbondenheid?
•
In welke situaties kan tegenbewijs worden geleverd?
•
Welk rentebegrip wordt gehanteerd voor de antiwinstdrainagewetgeving?
Renteaftrekbeperking
Kort gezegd is de art. 10a-bepaling van toepassing op besmette rechtshandelingen die worden gefinancierd met een lening van een verbonden partij. Besmette rechtshandelingen zijn onder andere de terugbetaling van kapitaal, kapitaalstortingen, dividenduitkeringen, interne verhangingen en externe acquisities. De sanctie van de bepaling is dat de rente – en kosten en valutaresultaten − op de lening van een verbonden partij niet aftrekbaar is.
Tegenbewijs
De rente wordt niet in aftrek beperkt als de belastingplichtige het wettelijke vastgelegde tegenbewijs kan leveren. Er zijn twee vormen van tegenbewijs: de dubbele zakelijkheidstoets of de compenserende heffingstoets.
Dubbele zakelijkheidstoets
De 10a-renteaftrekbeperking is niet aan de orde als de belastingplichtige aannemelijk kan maken dat zowel aan de rechtshandeling als aan de lening in overwegende mate zakelijke overwegingen ten grondslag liggen. Voor deze dubbele zakelijkheidstoets gelden fiscale overwegingen niet als zakelijke overwegingen.
Compenserende heffingstoets
De 10a-renteaftrekbeperking is ook niet aan de orde als bij de crediteur over de rentebaten een naar Nederlandse maatstaven redelijke winst- of inkomstenbelasting wordt geheven (compenserende heffingstoets). Dit is een heffing naar een tarief van ten minste 10% over een naar Nederlandse maatstaven bepaalde belastbare winst. Hierbij mag de crediteur niet beschikken over bestaande compensabele verliezen en dergelijke. De structuur mag evenmin zijn opgezet met het oog op het verrekenen van toekomstige verliezen.
De (vrijwel ondoorgrondelijke) samenloop van renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, J. van Strien, TFO 2013/128.3
Het nieuwe ‘art. 10a-besluit’; de teugels worden aangetrokken, J. van Strien en F.J. Elsweier, NTFR 2013/9
Belangrijke verduidelijking anti-winstdrainagewetgeving, J. van Strien en S. van Heijningen, NTFR 2017/2
De Italiaanse Telecomzaak, R.P.C.W.M. Brandsma en J.I. van Leeuwen, WFR 2017/53
Winstdrainage door renteaftrek (FM nr. 113) 2020/1.1, Winstdrainage door renteaftrek, dr. O.C.R. Marres, Fiscale monografieën, nr. 113, Wolters Kluwer, 2020
Private equity-structuren lastig te bestrijden met fraus legis, J. van Strien, Taxlive 3 maart 2020
Het Hunkemöller-arrest, Q.W.J.C.H. Kok, WFR 2021/167
Fraus legis; het normvereiste toegespitst op het Hunkemöller-arrest, C.B. Bavinck en R.P.C. Cornelisse, WFR 2022/43
Kan de tegenbewijsregeling van art. 10a lid 3 Wet Vpb 1969 de toepassing van fraus legis in de sfeer van renteaftrek blokkeren?, R.J. de Vries en T. Chrispijn, WFR 2022/134
Ontwikkelingen inzake de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, A.W. Hofman, WFR 2022/201
Het ontgaan van rente-aftrekbeperking in de vennootschapsbelasting wordt een stuk makkelijker, F.C. de Groot, NLF OPINIE 2023/3, 21 maart 2023
Orakelachtige fraus-legisoordelen?, Q.W.J.C.H. Kok en R.J. de Vries, WFR 2023/151
De complexe puzzel van artikel 10a Wet VPB 1969 en fraus legis: eureka?, M. Kreder, E. Lakchouch en P.J.J.M. Peeters, WFR 2023/213
Fraus legis en artikel 10a Wet VPB 1969: orakel of logica?, R.P.F.M. Hafkenscheid, WFR 2023/214
Eureka noch logica, helaas, maar raadselachtige fraus-legisoordelen, Q.W.J.C.H. Kok en R.J. de Vries, WFR 2023/215
De tegenbewijsregeling in de sfeer van winstdrainage: enkele overpeinzingen, R.J. de Vries, WFR 2024/27
Art. 10a Wet VPB 1969: verband tussen schuld en verwerving/uitbreiding belang, B.F.M. Coebergh, S.P. van der Wal en J. van Strien, WFR 2024/103
De spilfunctie en artikel 10a Wet VpB 1969, J. van Strien, NLF-W 2024/2
De fraus-legisflipperkast en artikel 10a Wet VpB 1969, J. van Strien, NLF-W 2024/3
Jeroen van Strien
Dr. Jeroen van Strien, Partner en Hoofd Bureau Vaktechniek Newtone, universitair docent VU Amsterdam en Radboud Universiteit Nijmegen
Meer over Jeroen van Strien
Rente op vreemd vermogen is in de vennootschapsbelasting aftrekbaar. Op deze hoofdregel geldt echter een aantal wettelijke en jurisprudentiële uitzonderingen. Een zeer belangrijke renteaftrekbeperking is de antiwinstdrainagewetgeving van art. 10a Wet Vpb. Deze maatregel staat in dit thema centraal.
In dit thema krijgt u antwoord op de volgende vragen:
Wat is de achtergrond van de antiwinstdrainagewetgeving?
Welke situaties vallen onder het bereik van deze wetgeving?
Wat is een besmette transactie?
Wanneer is sprake van verbondenheid?
In welke situaties kan tegenbewijs worden geleverd?
Welk rentebegrip wordt gehanteerd voor de antiwinstdrainagewetgeving?
Renteaftrekbeperking
Kort gezegd is de art. 10a-bepaling van toepassing op besmette rechtshandelingen die worden gefinancierd met een lening van een verbonden partij. Besmette rechtshandelingen zijn onder andere de terugbetaling van kapitaal, kapitaalstortingen, dividenduitkeringen, interne verhangingen en externe acquisities. De sanctie van de bepaling is dat de rente – en kosten en valutaresultaten − op de lening van een verbonden partij niet aftrekbaar is.
Tegenbewijs
De rente wordt niet in aftrek beperkt als de belastingplichtige het wettelijke vastgelegde tegenbewijs kan leveren. Er zijn twee vormen van tegenbewijs: de dubbele zakelijkheidstoets of de compenserende heffingstoets.
Dubbele zakelijkheidstoets
De 10a-renteaftrekbeperking is niet aan de orde als de belastingplichtige aannemelijk kan maken dat zowel aan de rechtshandeling als aan de lening in overwegende mate zakelijke overwegingen ten grondslag liggen. Voor deze dubbele zakelijkheidstoets gelden fiscale overwegingen niet als zakelijke overwegingen.
Compenserende heffingstoets
De 10a-renteaftrekbeperking is ook niet aan de orde als bij de crediteur over de rentebaten een naar Nederlandse maatstaven redelijke winst- of inkomstenbelasting wordt geheven (compenserende heffingstoets). Dit is een heffing naar een tarief van ten minste 10% over een naar Nederlandse maatstaven bepaalde belastbare winst. Hierbij mag de crediteur niet beschikken over bestaande compensabele verliezen en dergelijke. De structuur mag evenmin zijn opgezet met het oog op het verrekenen van toekomstige verliezen.
Documenten bij dit thema
Wetgeving
Artikel 10a Wet Vpb 1969
MvT, 15 september 2020, Belastingplan 2021, V-N 2020/49.3
Besluit Staatssecretaris van Financiën van 11 april 2022, nr. 2022-94244, Stcrt. 2022, 11028, V-N 2022/23.7
Kennisgroepstandpunt van 21 april 2022, KG:040:2022:1, Niet-aftrekbare rentelasten en de tweede limiet
Besluit Staatssecretaris van Financiën van 30 mei 2024, nr. 2024-12473, V-N 2024/32.6
Standaardarrest
HR 5 juni 2015, nr. 14/00343, ECLI:NL:HR:2015:1460, BNB 2015/165, V-N 2015/27.16, FED 2016/15, Belastingadvies 2015/13.1,
TaxVisions editie 12 juni 2015 (Mauritius-arrest)
HR 19 oktober 2018, nr. 15/00194, ECLI:NL:HR:2018:1968, BNB 2019/17, V-N 2018/56.8, FED 2018/173, TaxVisions editie 26 oktober 2018 (Telecom-arrest)
HR 9 juli 2021, nr. 19/05112, ECLI:NL:HR:2021:1102, BNB 2021/136, V-N 2021/30.10, FED 2022/21 (Triple Dip-arrest)
HR 15 juli 2022, nr. 20/03946, ECLI:NL:HR:2022:1085, BNB 2022/113, V-N 2022/32.8, TaxVisions editie 22 juli 2022
HR 15 juli 2022, nr. 20/02096, ECLI:NL:HR:2022:1086, BNB 2022/112, V-N 2022/32.9. TaxVisions editie 22 juli 2022
Hoge Raad 2 september 2022, nr. 20/03948, ECLI:NL:HR:2022:112, BNB 2023/2, V-N 2022/38.8, TaxVisions editie 9 september 2022
Rb. Noord-Holland 6 oktober 2022, nr. HAA 20/408, ECLI:NL:RBNHO:2022:9509, V-N 2022/54.2.4
Hoge Raad 3 maart 2023, ECLI:NL:HR:2023:33, RvdW 2023/199, NJ 2023/107
Belangrijkste uitspraken
HR 24 februari 2012, nr. 10/03465, ECLI:NL:HR:2012:BQ1248, BNB 2012/229
HR 21 april 2017, nr. 16/03669, ECLI:NL:HR:2017:640, BNB 2017/156, V-N 2017/22.11, FED 2017/123, Belastingadvies 2017/10.5 (Credit-Suisse)
HR 22 maart 2019, nrs. 18/02329, 18/02330, 18/02332, 18/02333 en 18/02334, ECLI:NL:HR:2019:394, BNB 2019/98, V-N 2019/16.9, FED 2019/87 (voortzetting Credit-Suisse)
Conclusie A-G Wattel 31 januari 2020, nr. 19/02596, ECLI:NL:PHR:2020:102, V-N 2020/15.8, TaxVisions editie 27 maart 2020
Rechtbank Noord-Holland 10 februari 2020, nr. HAA 17/476, ECLI:NL:RBNHO:2020:807, V-N 2020/25.2.4
Conclusie A-G Wattel 31 augustus 2021, nr. 21/00299, ECLI:NL:PHR:2021:780, V-N 2021/49.6
Hof Amsterdam 30 september 2021, nrs. 19/00872 en 19/00873, ECLI:NL:GHAMS:2021:2832, V-N 2021/54.1.2
Hof Amsterdam 6 juni 2023, ECLI:NL:GHAMS:2023:1305, V-N Vandaag 2023/1327, V-N 2023/42.1.4, FED 2023/91
Literatuur
Renteaftrekbeperkingen in de VPB (FM nr. 119) 2006/6.1, Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, Dr. J. van Strien, Fiscale Monografieën, nr. 119, Wolters Kluwer, 2007, Hoofdstuk 6
De (vrijwel ondoorgrondelijke) samenloop van renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, J. van Strien, TFO 2013/128.3
Het nieuwe ‘art. 10a-besluit’; de teugels worden aangetrokken, J. van Strien en F.J. Elsweier, NTFR 2013/9
Belangrijke verduidelijking anti-winstdrainagewetgeving, J. van Strien en S. van Heijningen, NTFR 2017/2
De Italiaanse Telecomzaak, R.P.C.W.M. Brandsma en J.I. van Leeuwen, WFR 2017/53
Winstdrainage door renteaftrek (FM nr. 113) 2020/1.1, Winstdrainage door renteaftrek, dr. O.C.R. Marres, Fiscale monografieën, nr. 113, Wolters Kluwer, 2020
Private equity-structuren lastig te bestrijden met fraus legis, J. van Strien, Taxlive 3 maart 2020
Het Hunkemöller-arrest, Q.W.J.C.H. Kok, WFR 2021/167
Fraus legis; het normvereiste toegespitst op het Hunkemöller-arrest, C.B. Bavinck en R.P.C. Cornelisse, WFR 2022/43
Kan de tegenbewijsregeling van art. 10a lid 3 Wet Vpb 1969 de toepassing van fraus legis in de sfeer van renteaftrek blokkeren?, R.J. de Vries en T. Chrispijn, WFR 2022/134
Ontwikkelingen inzake de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, A.W. Hofman, WFR 2022/201
Het ontgaan van rente-aftrekbeperking in de vennootschapsbelasting wordt een stuk makkelijker, F.C. de Groot, NLF OPINIE 2023/3, 21 maart 2023
Orakelachtige fraus-legisoordelen?, Q.W.J.C.H. Kok en R.J. de Vries, WFR 2023/151
De complexe puzzel van artikel 10a Wet VPB 1969 en fraus legis: eureka?, M. Kreder, E. Lakchouch en P.J.J.M. Peeters, WFR 2023/213
Fraus legis en artikel 10a Wet VPB 1969: orakel of logica?, R.P.F.M. Hafkenscheid, WFR 2023/214
Eureka noch logica, helaas, maar raadselachtige fraus-legisoordelen, Q.W.J.C.H. Kok en R.J. de Vries, WFR 2023/215
De tegenbewijsregeling in de sfeer van winstdrainage: enkele overpeinzingen, R.J. de Vries, WFR 2024/27
Art. 10a Wet VPB 1969: verband tussen schuld en verwerving/uitbreiding belang, B.F.M. Coebergh, S.P. van der Wal en J. van Strien, WFR 2024/103
De spilfunctie en artikel 10a Wet VpB 1969, J. van Strien, NLF-W 2024/2
De fraus-legisflipperkast en artikel 10a Wet VpB 1969, J. van Strien, NLF-W 2024/3
Naslag
Vakstudie Vennootschapsbelasting, Renteaftrek in de VPB-sfeer
Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 10a Wet VPB 1969, aant. 1
Cursus Belastingrecht, Vpb.2.2.3, Winstdrainage door renteaftrek (art. 10a)
Verwante onderwerpen
Thema: Eigen vermogen versus vreemd vermogen in de vennootschapsbelasting
Thema: Generieke renteaftrekbeperking in de vennootschapsbelasting
Thema: Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting