Hof Amsterdam, 12-05-2022, nr. 19/01578, nr. 19/01579, nr. 19/01580, nr. 19/01581, nr. 19/01582, nr. 19/01583, nr. 19/01584, nr. 19/01585, nr. 19/01586

Het Hof heeft, met toepassing van artikel 8:25 Awb, bijstand en vertegenwoordiging door de oorspronkelijke gemachtigde (Verhoeven) geweigerd. Aanleiding voor deze weigering zijn de zeer grove beledigingen van Verhoeven betreffende met name — maar niet uitsluitend — de behandelde rechter van de rechtbank, het Hof, de Hoge Raad en de individuele leden van de zetel. Het Hof verwijst voor de motivering naar zijn beslissing van 31 augustus 2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:2763, welke aan deze uitspraak is gehecht. De inhoud van de aldus vastgelegde beslissing dient als hier ingelast te worden beschouwd. In hetgeen de nieuwe gemachtigde (Imants) heeft aangevoerd vindt het Hof geen aanleiding om tot een ander oordeel te komen dan verwoord in voornoemde beslissing.

Door belanghebbende is — voor het eerst ter zitting in hoger beroep — zonder enige onderbouwing gesteld dat in alle ter zitting behandelde zaken het hoorrecht is geschonden. De inspecteur heeft dit weersproken. Bij beschouwing van enkele van de in geding zijnde dossiers, is het Hof gebleken dat deze stelling evident onjuist is. Dat geldt ook in deze zaak: belanghebbende is op 17 april 2018 gehoord. Het naar voren brengen van een dergelijke ongefundeerde generieke stelling is exemplarisch voor de wijze van procederen in zaken van deze belanghebbende. Het is niet de taak van het Hof maar van (een gemachtigde van) een belanghebbende om per zaak concrete feiten en omstandigheden te stellen waarop hij een betoog stoelt en in dit verband op zijn minst genomen te onderzoeken of zijn betoog steun vindt in het dossier. Vervolgens dient hij — indien hij een dergelijk betoog wil voeren — in de desbetreffende zaak onder aanvoering van die feilen en omstandigheden een grief ter zake naar voren te brengen. Het Hof verwerpt de stelling dat het hoorrecht is geschonden.

Belanghebbende heeft ter zitting in hoger beroep ook betoogd dat de inspecteur in alle ter zitting behandelde zaken van belanghebbende heeft verzuimd de kentekengegevens, ‘het coc’ (naar het Hof begrijpt: de conformiteitsverklaring van de fabrikant van de auto) en andere niet nader gespecificeerde ‘RDW-stukken’ van de auto('s) in te brengen, en dat alle ter zitting behandelde zaken daarom dienen te worden teruggewezen naar de rechtbank. Het Hof volgt belanghebbende hierin niet. In de eerste plaats niet omdat de inspecteur geloofwaardig heeft verklaard dat hij over de door belanghebbende genoemde stukken niet beschikt noch heeft beschikt. Reeds dit brengt mee dat de inspecteur niet gehouden is deze stukken in te brengen en dat van een schending van artikel 8:42 Awb geen sprake is.

In de tweede plaats niet omdat belanghebbende niet heeft gesteld dat (en waarom) de door haar bedoelde stukken van belang kunnen zijn voor de beslechting van de (nog) bestaande geschilpunten en het Hof in het dossier geen aanwijzingen vindt waarom dat wel het geval zou zijn.

Het Hof acht — voor zover belanghebbende daarom al heeft verzocht — geen termen aanwezig om haar de gelegenheid te bieden de door haar genoemde stukken alsnog in te brengen.

Voor zover belanghebbende heeft willen betogen dat de inspecteur gehouden is de kentekengegevens voor haar op te zoeken en over te leggen, heeft het volgende te gelden. Gegevens uit basisregistraties die door andere overheidsdiensten worden bijgehouden, zoals het kentekenregister, het handelsregister en de basisregistratie persoonsgegevens, behoren in beginsel niet tot de op de zaak betrekking hebbende stukken, behoudens het geval dat die gegevens door de inspecteur zijn opgeslagen, bewerkt of verwerkt, hetgeen is gesteld noch gebleken (vgl. HR 17 augustus 2018, nr. 17/01448, ECLI:NL:HR:2018:1316). Stukken die zich bevinden onder derden en niet aan de inspecteur zijn verstrekt behoren niet tot de ‘artikel 8:42 Awb-stukken’, ook niet als de inspecteur met het bestaan ervan bekend is (vgl. HR 4 mei 2018, nr. 16/04237, ECLI:NL:HR:2018:672) en ook niet als de inspecteur de mogelijkheid heeft om die in basisregistraties opgenomen gegevens te raadplegen.

Indien er veronderstellenderwijs vanuit wordt gegaan dat de inspecteur op grond van artikel 8:42 Awb wel gehouden is de kentekengegevens op te zoeken, aan zijn dossier toe te voegen, en over te leggen, verbindt het Hof aan het niet nakomen van deze verplichting, met toepassing van artikel 8:31 Awb, geen gevolgen. Naar de inspecteur onweersproken heeft gesteld, is belanghebbende als aanvrager van de kentekens van de door haar geïmporteerde auto's bekend welk kenteken aan de auto's is toegekend. Dit brengt met zich dat zij — zo de datum van tenaamstelling haar als aanvrager van het kenteken al niet bekend zou zijn — deze datum zelf kan vaststellen door (kosteloze) raadpleging van het (al vele jaren) openbare deel van het kentekenregister (https://ovi.rdw.nl/, tabblad ‘vervaldata en historie’, ‘datum eerste tenaamstelling in Nederland’).

Het betoog van belanghebbende, inhoudende dat het Hof — of meer algemeen: de Nederlandse rechter — niet bevoegd is het Unierecht zelf uit te leggen, miskent de werking van het Unierecht en de rol die het stellen van prejudiciële vragen daarin speelt. De nationale rechter is juist gehouden het Unierecht zelf toe te passen. Het standpunt dat de Nederlandse belastingrechters in dezen in strijd handelen met het verbod op uitleg van het Unierecht berust op een onjuiste lezing van het CILFIT-arrest. In genoemd arrest is het leerstuk van de ‘acte éclairé’ juist verruimd en is voor het eerst uitdrukkelijk de toepassing van de leer van de ‘acte clair’ erkend door het Hof van Justitie. Voor zover belanghebbende heeft bedoeld te stellen dat de belastingrechter op grond van het CILFIT-arrest verplicht is een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie in alle gevallen waarin de belanghebbende stelt dat sprake is van een onjuiste uitleg van het Unierecht, vindt dit standpunt geen steun in genoemd arrest, noch elders in het recht. Het Hof verwijst in dit verband naar de conclusie van AG Wattel van 28 februari 2020, nr. 19/02693, ECLI:NL:PHR:2020:184, onderdeel 7.2. Tot slot zij opgemerkt dat tegen beslissingen van het Hof cassatieberoep openstaat, zodat het Hof wel bevoegd maar niet verplicht is om prejudiciële vragen voor te leggen aan het Hof van Justitie (art. 267 VWEU).

Het standpunt van belanghebbende dat de heffings- en betalingsmodaliteiten voor importvoertuigen ongunstiger zijn dan voor binnenlandse voertuigen is onjuist. Anders dan belanghebbende kennelijk aan dat standpunt ten grondslag legt wordt er bij wijziging van de tenaamstelling van een reeds geregistreerd voertuig niet nogmaals bpm geheven. Van binnenlandse voertuigen heeft in het verleden reeds heffing van bpm plaatsgevonden, waarbij dezelfde heffings- en betalingsmodaliteiten van de Wet BPM toepassing hebben gevonden als die welke van toepassing zijn voor importvoertuigen. Van strijdigheid met artikel 110 VWEU is reeds daarom geen sprake.

Het standpunt van belanghebbende dat voor de vaststelling van de afschrijving als bedoeld in artikel 10, lid 2, Wet BPM altijd mag worden uitgegaan van de handelsinkoopprijs van referentieauto's met een verhuurverleden (‘ex-rental’), ook indien de importauto geen verhuurverleden heeft, zoals in de onderwerpelijke gevallen, is reeds verworpen door de Hoge Raad in zijn arrest van 28 februari 2020, nr. 19/00619, ECLI:NL:HR:2020:331.

Het betoog van belanghebbende dat de heffing van griffierecht de toegang tot de rechter ontoelaatbaar beperkt, vindt geen steun in het recht. Dit is niet anders indien het verschuldigde griffierecht meer bedraagt dan een bepaald percentage van het materiële belang van het geschil (vgl. Hoge Raad 11 oktober 2019, nr. 18/04973, ECLI:NL:HR:2019:1579). Zoals de Hoge Raad heeft bepaald in zijn arrest van 28 maart 2014, nr. 12/03888, ECLI:NL:HR:2014:699, r.o. 3.3.7, wordt een rechtzoekende zonder betaling van griffierecht ontvangen in zijn of haar (hoger) beroep indien heffing van het ingevolge de wet verschuldigde bedrag aan griffierecht het voor de rechtzoekende onmogelijk, althans uiterst moeilijk maakt om gebruik te maken van een door de wet opengestelde bestuursrechtelijke rechtsgang. Het Hof constateert dat belanghebbende geen beroep heeft gedaan op betalingsonmacht en ook overigens niet aannemelijk is geworden dat het heffen van het griffierecht het belanghebbende uiterst moeilijk heeft gemaakt gebruik te maken van het recht op beroep op de rechter. Belanghebbende heeft het verschuldigde griffierecht tijdig betaald en kan daarom worden ontvangen in haar hoger beroep. Van een ontoelaatbare belemmering van de toegang tot de rechter is geen sprake.

Uit de arresten van de Hoge Raad van 12 mei 2017 (ECLI:NL:HR:2017:847) en 21 september 2018 (ECLI:NL:HR:2018:1695) volgt dat op een belastingplichtige die zich beroept op een vermindering van de door hem op aangifte betaalde bpm, de plicht rust om feiten te stellen en, bij betwisting door de inspecteur, aannemelijk te maken die kunnen leiden tot een vermindering van de verschuldigde belasting. Het betoog van belanghebbende dat deze bewijslastverdeling strijdig is met artikel 110 VWEU vindt geen steun in het recht. Voor zover belanghebbende heeft bedoeld aanspraak te maken op een aanvullende leeftijdskorting heeft zij naar 's Hots oordeel met hetgeen zij heeft aangevoerd niet voldaan aan de op haar rustende bewijslast dat zij een te hoog bedrag aan bpm op aangifte heeft voldaan. Zoals ter zitting met juistheid opgemerkt door de inspecteur ligt het op de weg van belanghebbende om te stellen en te bewijzen dat en in hoeverre zij teveel bpm op aangifte heeft voldaan.

Het betoog van belanghebbende dat naheffing van bpm in casu niet mogelijk is behoeft geen behandeling, omdat van een naheffing geen sprake is.

Belanghebbende heeft betoogd dat de redelijke termijn voor de behandeling van het hoger beroep is overschreden en dat zij daarom in aanmerking komt voor een vergoeding van immateriële schade. Het Hof volgt belanghebbende hierin niet en overweegt ter zake als volgt.

Het hoger beroep is ingediend op 22 oktober 2019. Het Hof doet de onderwerpelijke uitspraak op 12 mei 2022, zodat de reguliere tweejaarstermijn voor de behandeling van het hoger beroep met zeven maanden is overschreden. Bij de beoordeling of de in aanmerking te nemen termijn als een redelijke termijn is aan te merken, dient in het licht van de rechtspraak van het EHRM evenwel niet alleen te worden gelet op de verschillende in die periode doorlopen fasen van de procesgang afzonderlijk, maar ook op de duur van de totale procedure (vgl. HR 26 oktober 1988, nr. 25383, ECLI:NL:HR:1988:ZC3931). Het is mogelijk dat de zaak in een eerdere fase met bijzondere voortvarendheid is behandeld, zodanig dat de overschrijding van de redelijke termijn in een latere fase daardoor wordt gecompenseerd (zie Hoge Raad 19 februari 2016, nr. 14/03907. ECLI:NL:HR:2016:252, r.o. 3.8.2 en Hoge Raad 22 april 2005, nr. 37984. ECLI:NL:HR:2005:AO9006. r.o. 4.4). Deze situatie doet zich in dit geval voor. De rechtbank heeft het beroep van belanghebbende bijzonder voortvarend behandeld: tussen de indiening van het beroepschrift (29 januari 2019) en de uitspraak van de rechtbank (23 september 2019) zijn minder dan acht maanden verstreken. De bezwaarschriften zijn door de inspecteur ontvangen op 23 februari 2018. De maximale totale behandelduur van vier jaar voor het bezwaar, beroep en hoger beroep tezamen is als gevolg van het bijzonder voortvarend handelen van de rechtbank pas op 23 februari 2022 verstreken.

Daar komt bij dat zich in casu een tweetal bijzondere omstandigheden voordoen, die een verlenging van de redelijke termijn rechtvaardigen.

Partijen zijn uitgenodigd voor een mondelinge behandeling van de onderhavige zaak op 31 augustus 2021. Na kennisneming van de door de oorspronkelijke gemachtigde Verhoeven ingediende pleitnota heeft het Hof besloten Verhoeven te weigeren als gemachtigde en de behandeling van de zaak aangehouden. Belanghebbende is in de gelegenheid gesteld om een nieuwe gemachtigde aan te wijzen. Vervolgens heeft Imants zich bij brief van 30 september 2021 gesteld als gemachtigde van belanghebbende. Het Hof heeft Imants in de gelegenheid gesteld om zich over de zaak uit te laten, hetgeen zij heeft gedaan bij elektronisch bericht van 8 december 2021, waarna de zaak weer op een zitting kon worden ingepland. De vertraging welke het gevolg is van het wangedrag van Verhoeven vormt een bijzondere omstandigheid die een verlenging van de redelijke termijn rechtvaardigt met (ten minste) vier maanden.

Naar het oordeel van het Hof is ook de coronacrisis een uitzonderlijke en onvoorzienbare situatie die in de regel voldoende reden geeft om een langere redelijke termijn dan een termijn van twee jaar te hanteren. Dit geldt niet alleen voor zaken waarin de zitting reeds was gepland in de periode dat de gerechtsgebouwen waren gesloten en het land zich in een zogenaamde harde lockdown bevond. Doordat de desbetreffende zaken opnieuw — en zo veel mogelijk met voorrang — moesten worden ingepland, had de coronacrisis noodzakelijkerwijs tot gevolg dat ook de mondelinge behandeling van andere zaken langer op zich heeft laten wachten dan zonder de crisis het geval zou zijn geweest. Daarnaast geldt dat de door de coronacrisis opgelopen vertraging is versterkt door de uit de lockdown voortvloeiende beperkingen in de fysieke aanwezigheid van de medewerkers van de gerechten, van gemachtigden en van medewerkers van de Belastingdienst in de kantoren waar zij gewoonlijk werken, hetgeen ertoe heeft geleid dat meer tijd dan normaliter het geval zou zijn geweest nodig was voor de completering van het dossier. Ook zijn gedurende de coronacrisis aanzienlijk meer zittingen verdaagd omdat partijen zich — vaak kort voor de zitting — ziek meldden vanwege een besmetting met het coronavirus, waarbij het niet meer mogelijk was om een vervangende zaak in te plannen en zittingscapaciteit verloren is gegaan.

De daardoor ontstane vertraging doet zich ook gelden in de onderhavige zaak. De redelijke termijn voor de behandeling van het hoger beroep wordt daarom verlengd met vier maanden. Het Hof tekent daarbij aan dat inmiddels de aan de coronacrisis te wijten vertraging in de afdoening van zaken wordt ingelopen en dat er derhalve geen of althans onvoldoende reden bestaat de redelijke termijn op grond van die crisis te verlengen voor zover het gaat om zaken waarbij uitspraak zal worden gedaan na 31 december 2022.

Gelet op het vorenoverwogene is van een overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep geen sprake, zodat geen aanleiding bestaat voor het toekennen van een vergoeding van immateriële schade.

Nu het bezwaar, het beroep en het principaal hoger beroep ongegrond zijn behoeven de grieven van belanghebbende betreffende de hoogte van de proceskostenvergoeding en rentevergoeding over teruggaven van belasting en griffierecht geen behandeling.

Al hetgeen belanghebbende overigens in dit geding heeft aangevoerd kan niet tot een ander oordeel leiden.

De inspecteur heeft in incidenteel hoger beroep verzocht om een veroordeling van belanghebbende in de proceskosten. Hoewel het Hof begrip heeft voor hetgeen de inspecteur in dat verband heeft aangevoerd ziet het Hof daarin onvoldoende aanleiding om belanghebbende te veroordelen tot een proceskostenvergoeding. Het Hof verklaart het incidenteel hoger beroep ongegrond.

De slotsom is dat het zowel het principaal hoger beroep als het incidenteel hoger beroep ongegrond is.