HR, 02-06-2015, nr. 14/02574

‘Ten aanzien van de vrijspraak van het onder 1 en 4 ten laste gelegde geldt in het bijzonder dat zowel [slachtoffer 4] als [slachtoffer 3] aan de verdachte niet te kennen hebben gegeven dat zij geen contact met hem wilden hebben zodat, gelet op deze omstandigheid, een wederrechtelijke inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen niet is komen vast te staan.’

‘Hij, die wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk maakt op eens anders persoonlijke levenssfeer met het oogmerk die ander te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden dan wel vrees aan te jagen wordt, als schuldig aan belaging, gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of een geldboete van de vierde categorie.’

‘De dader behoeft dus om strafrechtelijk aansprakelijk te zijn, niet te hebben geweten dat wat hij deed, wederrechtelijk was. Evenmin behoefde hij te weten dat het een delict was, noch dat het slachtoffer het feit als onrechtmatig of wederrechtelijk heeft ervaren. Wanneer de belager als verweer voert: ‘ik wist niet dat wat ik deed als inbreuk werd ervaren op de levenssfeer van het slachtoffer’, heeft dat op de strafbaarheid als zodanig geen invloed. Men dient te bedenken dat, wanneer wij in ons wetsvoorstel het ‘opzet’ in de delictspositie zouden opnemen, dit tot gevolg heeft dat indien een dader maar aannemelijk weet te maken dat hij echt overtuigd was dat de ander ‘er niet mee zat’ (ongeacht of daarvoor een redelijke grond was) het vereiste opzet niet aanwezig zou zijn. Sommige daders van het belagingsmisdrijf kunnen er merkwaardige percepties op na houden, zeker in deze stalkingssfeer. Sommige daders houden zich moedwillig blind voor de strekking van de daad en de gevolgen. Of dit kennisgebrek ook verschoonbaar is, is niet van belang bij de beoordeling van de bestanddelen, de bewijsthema's. Het is wel relevant voor de toepasselijkheid van de strafuitsluitingsgronden. Dwaling is alleen dan een schulduitsluitingsgrond als de dader redelijkerwijs kon menen wat hij dacht Dat is precies de reden, waarom de wetgever in Nederland het ‘opzet’ meestal achteraan zet in de delictsomschrijving of het slechts bezigt in erg korte delictsomschrijvingen.’

‘In ‘inbreuk maken’ zit besloten dat de privacy-gerechtigde de storing in zijn persoonlijke levenssfeer niet wenst. Vindt iemand een storing niet ongewenst, dan is er dus geen sprake van ‘inbreuk maken’. Wanneer iemand bijvoorbeeld 's nachts ongevraagd en stelselmatig opgebeld wordt door een hijger, maar daar zelf van geniet en dat laat blijken, dan kan er niet gesteld worden dat er van een strafrechtelijk relevante inbreuk sprake is. Wie impliciet of uitgesproken toestemming geeft tot een daad, die anders strafrechtelijk relevant zou kunnen zijn, heeft strafrechtelijk niets te klagen. Hier geldt het juridische adagium ‘volenti non fit iniuria’ (wie toestemt heeft zijn recht verwerkt). Bij ‘inbreuk maken’ is die toestemming er dus niet.’

‘De toestemming van de belaagde moet hebben ontbroken. Dat ligt al besloten in het bestanddeel ‘inbreuk maken’. Een inbreuk is een schending tegen de wil van de ander.

Wie impliciet of uitgesproken toestemming geeft heeft niet te klagen. De delictsomschrijving is zo gecomponeerd dat het opzet wel het inbreuk maken bestrijkt, hetgeen dus meebrengt dat de belager opzet moet hebben op het ontbreken van de toestemming. In zeer veel gevallen zal dat zeker het geval zijn. In de gevallen die worden gekenmerkt door erotomane wanen, waarbij de belager een erotische relatie met de ander veronderstelt die niet bestaat, kan deze opzeteis wel eens niet vervuld zijn. Ook in andere gevallen zal het bewijs geleverd moeten worden dat verdachte minstens voorwaardelijk opzet had op het ontbreken van instemming. Als het daarbij gaat om bedreigingen en geweld of andere kwaadaardige bejegening ligt dat ontbreken snel voor de hand. Als het gaat om het zenden van geschenken en complimenten zal het opzet eerst geacht kunnen worden aanwezig te zijn als de ander duidelijk te kennen heeft gegeven van die ‘attenties’ niet gediend te zijn. Als ondanks zo'n afwijzing verdachte toch de ander blijft benaderen, wordt die ander geen keuze gelaten in het al dan niet aanvaarden van contact en wordt het slachtoffer aldus feitelijk gedwongen te dulden dat de verdachte inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer.’1.

‘op 20 maart 2009 te Monnickendam, gemeente Waterland, opzettelijk mishandelend [slachtoffer 1] met kracht op haar billen heeft geslagen, waardoor voornoemde [slachtoffer 1] pijn heeft ondervonden.’

‘op 20 maart 2009 te Monnickendam, gemeente Waterland, opzettelijk mishandelend [slachtoffer 1] met kracht op haar billen heeft geslagen, waardoor voornoemde [slachtoffer 1] pijn heeft ondervonden.’

‘Uit het dossier blijkt dat naast de aangifte van [slachtoffer 2] geen ander ondersteunend bewijs is voor de mishandeling. [slachtoffer 3], die op dat moment met [slachtoffer 2] aan het hardlopen was, heeft tenslotte tegen de politie verklaard dat zij de vermeende klap niet gezien heeft. Ze heeft alleen een klap gehoord en later van [slachtoffer 2] te horen gekregen dat dit klap op haar billen zou zijn geweest (ZD 3, pagina 10038). Dat zij dit van [slachtoffer 2] heeft gehoord, heeft geen enkele bewijswaarde. Het is een invulling die niet is ingegeven door haar eigen waarneming. Ook cliënt heeft het voorval met anderen gedeeld, zoals zijn vrouw, zijn afdelingshoofd ([afdelingshoofd]) en mensen in de sportschool ([naam 1] en [naam 2]). Wat dat betreft kunnen zij bevestigen dat het is gegaan zoals cliënt het heeft verklaard.

Nu enkel [slachtoffer 2] verklaart over de klap die zij zou hebben gehad, is niet alleen niet voldaan aan het bewijsminimum van artikel 342, tweede lid, Sv, tevens laat dit de mogelijkheid open dat de verklaring van cliënt juist wel op waarheid berust.

De klap waar [slachtoffer 2] het over heeft, kan dus heel goed de duw zijn geweest waar cliënt over spreekt. Hetzelfde geldt ten aanzien van het geluid dat [slachtoffer 3] zou hebben gehoord. Cliënt heeft verklaard dat hij, om te voorkomen dat hij een aanrijding met aangeefster zou veroorzaken, enkel krachtig kon remmen en een afwerende duw kon geven. Deze duw was totaal niet gegeven met de bedoeling [slachtoffer 2] te mishandelen. Cliënt was bang dat hij zou vallen en zijn schouder zou breken, hetgeen hem eerder was overkomen.

De verdediging stelt dan ook primair dat cliënt bij gebrek aan wettig bewijs dient te worden vrijgesproken en subsidiair in verband met het ontbreken van opzet op de mishandeling. Meer subsidiair stelt de verdediging dat sprake is van de schulduitsluitingsgrond AVAS (afwezigheid van alle schuld). Cliënt kan, gelet op al hetgeen zojuist naar voren is gebracht, strafrechtelijk niet worden verweten dat de duw, die hij met intentie heeft gegeven om geen aanrijding te veroorzaken, pijn kan hebben gedaan.’

‘Subsidiair wenst de verdediging naar voren te brengen dat cliënt ontzettend is gestraft met het feit dat de behandeling van zijn strafzaak zo lang op zich heeft laten wachten. In eerste aanleg heeft het drie jaar moeten duren voordat een eindbeslissing volgde. Dit had met name te maken met het feit dat het openbaar ministerie de zaak laat bij de rechtbank had aangebracht. In hoger beroep heeft het echter weer erg lang moeten duren voordat de zaak op zitting werd aangebracht. De schending van de redelijke termijn is dus niet gerepareerd, maar alleen maar toegenomen. Waar begint de rechtszekerheid van een verdachte die er vanuit mag gaan dat in zijn zaak binnen een redelijke termijn een eindoordeel komt?

Cliënt heeft op 10 januari 2012 hoger beroep ingesteld en op 10 september 2013 werd door het gerechtshof medegedeeld dat het dossier nog niet was ontvangen door het hof (dat is 1 jaar en 9 maanden). Cliënt heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt door een getuigenverzoek te doen, echter heeft het inplannen van een regiezitting ook veel tijd met zich gebracht. Wat de verdediging betreft had de toewijzing van het getuigenverzoek buiten de zitting om kunnen worden geregeld.

Het lange wachten heeft bij cliënt veel spanning en stress veroorzaakt. Ook de behandelaar van cliënt bij De Waag heeft zich daarover beklaagd. Hoe langer het duurt voordat een eindoordeel komt, hoe langer het duurt voordat cliënt eens goed kan genezen en verder kan gaan met zijn leven.

De verdediging verwijst naar het standaardarrest van de Hoge Raad (Hoge Raad NJ 2000, 721) en stelt dat de redelijke termijn van artikel 6 EVRM ernstig is geschonden doordat het dossier niet binnen 8 maanden bij het hof is binnengekomen, maar (in elk geval) pas na 1 jaar en 9 maanden. Hierdoor heeft uw gerechtshof de behandeling van de strafzaak tevens niet binnen 16 maanden af kunnen doen, maar in 26 maanden, hetgeen een tweede redelijke termijnschending in deze zaak oplevert. De verdediging verzoekt u deze schending te verdisconteren in de opgelegde onvoorwaardelijke taakstraf en deze aanzienlijk te matigen, dan wel geheel voorwaardelijk op te leggen. Gezien het bepaalde in Hoge Raad 17 juni 2008, LJN: BD2578, kan geen strafvermindering wordt toegepast op een geheel voorwaardelijke straf, zodat de vermindering wel moet worden toegepast op de werkstraf.

De verdediging stelt zich op het standpunt dat er nog een andere belangrijke reden is waarom strafkorting zou moeten worden toegepast. Cliënt is in totaal twaalf keer verhoord in de gehele zaak:

Tijdens deze verhoren is cliënt meerdere malen op een ontoelaatbare manier ondervraagd. Hem zijn gegevens als vaststaande feiten voorgehouden en cliënt is zwaar onder druk gezet, terwijl hij psychisch op knappen stond. Enkele voorbeelden:

De verdediging concludeert dat de verhorende ambtenaren zich niet hebben onthouden van alles wat de strekking heeft een verklaring te verkrijgen, waarvan niet gezegd kan worden dat deze in vrijheid is afgelegd. Zij hebben, terwijl zij wisten dat cliënt erg zwak was (hij heeft op momenten gehuild, op de grond gelegen, gehyperventileerd, hij was dusdanig psychisch in de war dat een arts en een verpleegkundige eraan te pas moesten komen en cliënt medicijnen hebben verstrekt) zich niet weerhouden van de toepassing van psychische druk en misleiding. In deze omstandigheden kan geen andere conclusie worden getrokken dan dat de verbalisanten het nemo teneturbeginsel hebben geschonden. Deze schending dient tot uitdrukking te komen in de strafmaat.

Tevens dient de verminderde toerekeningsvatbaarheid van cliënt, het feit dat hij first offender is en vanwege onderhavige zaak is ontslagen door zijn werkgever en genoodzaakt heeft moeten verhuizen, een rol te spelen in de strafmaat.

Cliënt ondervindt reeds lange tijd psychische klachten, die zijn toegenomen vanwege de strafvervolging tegen hem en het feit dat hij is ontslagen door zijn werkgever. Zijn psychische klachten hebben tevens een fysieke uitwerking op cliënt in de vorm van hoofdpijn, duizeligheid, maag- en darmklachten, sufheid en vergeetachtigheid. Vanwege deze klachten is cliënt, na einde wachttijd ziektewet, volledig arbeidsongeschikt is verklaard door het UWV (productie II). Gelet op het voorgaande is cliënt psychisch en fysiek niet in staat een werkstraf uit te voeren. De zware medicijnen die cliënt nog altijd gebruikt, spelen daarbij tevens een belangrijke rol (productie III).

De verdediging verzoekt u dan ook, gelet op al hetgeen naar voren is gebracht, te volstaan met een geheel voorwaardelijke straf.’

‘Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte. Voor de mishandeling van [slachtoffer 1] zal het hof volstaan met oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van een week.’