6.4.4.6 De betekenis van gefixeerde schadevergoeding ex art. 6:119 BW

De noodzaak tot het afdwingen van tijdige nakoming door de debiteur komt evident naar voren in gevallen waarin de crediteur niet steeds een middel ten dienste staat waarmee de nadelige gevolgen van het uitblijven van tijdige nakoming ongedaan kunnen worden gemaakt. Het is juist de crediteur van een veroordeling tot betaling van een geldsom, die onder omstandigheden een dergelijk middel ontbeert. Waar in het normale geval de crediteur die geen tijdige voldoening van zijn veroordeling verkrijgt, in ieder geval recht heeft op vergoeding van de schade die hij als gevolg van de vertraging lijdt, geeft art. 6:119 BW respectievelijk art. 6:119a BW1 de schuldeiser van een veroordeling tot voldoening van een geldsom ten hoogste recht op het gefixeerde bedrag van de wettelijke rente over de periode van de vertraging.2

Juist de schuldeiser van een geldsom, die in plaats van een tijdige betaling met een gefixeerde schadevergoeding genoegen moet nemen, wordt niet in alle gevallen recht gedaan. Legio gevallen zijn denkbaar, waarin als gevolg van te late betaling schade wordt geleden welke het bedrag der wettelijke rente overstijgt. Met name in een tijd waarin zeer gunstige beleggingsresultaten worden gerealiseerd, zal het rendement van het te laat betaalde bedrag over de periode van de vertraging hoger kunnen zijn dan het bedrag aan wettelijke rente dat wegens de vertraging aan de schuldeiser moet worden betaald, in het bijzonder in het geval waarin het percentage ex art. 6:119 BW van toepassing is. Op grond van een eenvoudige rekensom kan de schuldenaar in een dergelijk geval dus beslissen of het de moeite loont de betaling al dan niet voor korte of langere tijd achter te houden. Tevens is denkbaar dat een schuldeiser, die met ontvangst van een som geld op een bepaald tijdstip rekening heeft gehouden, maar alsdan geen betaling ontvangt, kostbare maatregelen moet nemen om zijn liquiditeitspositie op peil te houden en aldus zijn bedrijfsvoering niet in gevaar te brengen. Zo kan hij gedwongen worden om op korte termijn tegen een ongunstige koers geld van een derde te betrekken, in verband daarmee zekerheden te verstrekken, of vermogensbestanddelen te verkopen. Komt zijn bedrijfsvoering als gevolg van die wanbetaling ten slotte zodanig in gevaar, dat dit tot het faillissement van de schuldeiser leidt,3 dan zijn de gevolgen over het algemeen zelfs onherstelbaar.4