5.3.2 Het recht op een eerlijk proces

Het recht op een eerlijk proces is vastgelegd in art. 6 lid 1 EVRM:

Het recht op een eerlijk proces is een essentieel onderdeel van een procedure bij de nationale rechter waarin burgerlijke rechten en verplichtingen1 worden vastgesteld. Een eerlijk proces waarborgt en effectueert de zeggenschap van de burger over zijn burgerlijke rechten en verplichtingen. Schending van het recht op een eerlijk proces zet het vertrouwen op het spel dat burgers in een democratische samenleving in de rechtspraak moeten kunnen hebben. De verantwoordelijkheid van de Staat om het recht op een eerlijk proces te waarborgen, illustreert tegelijk dat sommige rechten en plichten van procesdeelnemers in het civiele procesrecht mede uit het publieke domein voortspruiten, zoals in par. 2.3 aan de orde kwam.

Blijkens de tekst bevat art. 6 lid 1 EVRM geen regels over de bijdrage van deskundigen aan rechtspraak. Ook de onpartijdigheid van de deskundige wordt niet expliciet geregeld door art. 6 lid 1 EVRM. Als in verband met (het achterwege laten van) een deskundigenonderzoek wordt geklaagd over schending van art. 6 lid 1 EVRM,2 wordt door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens niet beoordeeld of het optreden van de deskundige, het deskundigenadvies of het ontbreken daarvan op zichzelf strijdig is met de eisen van art. 6 lid 1 EVRM, maar wordt getoetst:

Met deze toets wordt onderzocht of in de procedure bij de nationale rechter de eisen van art. 6 lid 1 EVRM in acht zijn genomen. De deskundige die een advies uitbrengt en niet met rechtspraak is belast, maakt geen deel uit van het gerecht. Daarom gelden de eisen van art. 6 lid 1 EVRM op zichzelf niet voor de deskundige die in opdracht van de rechter een advies uitbrengt. Ze gelden voor de nationale rechter, die toeziet op de naleving ervan, en voor de Staat, die de naleving garandeert.