HR, 18-05-2001, nr. C99/273HR

Op 1 oktober 1998 heeft eiser tot cassatie ([eiser]) bij verweerster in cassatie ([verweerster]) een keuken gekocht voor de prijs van ƒ 11.000,-- exclusief de kosten van montage, op welke overeenkomst de door [verweerster] gehanteerde algemene voorwaarden van toepassing zijn. Op 4 november 1999 heeft [eiser] aan [verweerster] te kennen gegeven dat de opdracht tot het leveren werd ingetrokken.

[Verweerster] heeft [eiser] bij exploit van 5 februari 1999 gedagvaard voor de kantonrechter te Lelystad en gevorderd [eiser] te veroordelen tot betaling van een bedrag van ƒ 1.650,--, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf 29 december 1998, alsmede een bedrag van ƒ 247,50 aan buitengerechtelijke kosten. Aan deze vordering heeft zij kort gezegd ten grondslag gelegd dat zij op grond van de toepasselijke algemene voorwaarden in geval van annulering aanspraak kan maken op een vergoeding van 15% van de koopsom en dat [eiser] ook na sommatie geweigerd heeft dit bedrag te voldoen.

[Eiser] heeft de vordering bestreden, waartoe hij heeft aangevoerd dat hij de overeenkomst niet eenzijdig heeft geannuleerd maar heeft ontbonden op grond van wanprestatie. Op deze grond heeft hij een eis in reconventie ingesteld, waarin hij van de kantonrechter heeft gevorderd [verweerster] te veroordelen tot betaling van een bedrag van ƒ 2.700,70. [Verweerster] heeft tegen deze reconventionele vordering verweer gevoerd.

Na conclusiewisseling heeft de kantonrechter in haar vonnis van 30 juni 1999 de vordering in conventie, met uitzondering van de gevorderde buitengerechtelijke kosten, ten bedrage van ƒ 1.650,-- toegewezen en de vordering in reconventie afgewezen.

Bij exploit van 22 juli 1999 heeft [eiser] tegen het vonnis van de kantonrechter beroep in cassatie ingesteld. [Verweerster] is in cassatie verschenen en heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep. Beide partijen hebben vervolgens hun standpunt schriftelijk doen toelichten. Namens [eiser] is hierna nog gerepliceerd.

Nu het hier een cassatieberoep tegen een vonnis van de kantonrechter betreft, dient allereerst ambtshalve de vraag onder ogen te worden gezien of tegen dit vonnis geen hoger beroep openstond2..

De appellabiliteit van het vonnis van de kantonrechter dient te worden beoordeeld aan de hand van het bepaalde in art. 38 RO. Met ingang van 1 januari 1999 geldt ingevolge dit artikel dat de kantonrechter over vorderingen in hoogste ressort oordeelt, indien het beloop daarvan niet meer dan ƒ 3.500,-- bedraagt3.. Daarbij geldt als maatstaf de waarde van de vordering waarover de kantonrechter, eventueel na wijziging van eis, heeft moeten oordelen4.. Nevenvorderingen, zoals (wettelijke of contractuele) rente of dwangsommen, tellen daarbij mee, voor zover deze ten tijde van de inleidende dagvaarding reeds verschuldigd of opeisbaar waren geworden5.. Nu de inleidende dagvaarding is uitgebracht op 5 februari 1999 geldt ingevolge art. VI van de wijzigingswet in de onderhavige procedure de grens van ƒ 3.500,--.

Indien sprake is van een vordering in conventie en een vordering in reconventie geldt bovendien de bijzondere regel van appellabiliteit van art. 253 Rv. Ingevolge deze bepaling dient voor de beoordeling van de appellabiliteit de waarde van beide vorderingen bij elkaar te worden opgeteld. Deze optelregel vindt geen toepassing in het geval de vordering in reconventie geen andere strekking heeft dan te worden bevrijd van de verplichting tot betaling van het bedrag dat in conventie wordt gevorderd 6.. Wordt echter in conventie nakoming van een overeenkomst gevorderd en in reconventie naast ontbinding van die overeenkomst ook schadevergoeding of enkel schadevergoeding gevorderd, dan geldt de optelregel weer wel. In dat geval is de tegenvordering volgens de Hoge Raad te beschouwen als een zelfstandige vordering met een eigen beloop7.. Daarnaast blijft deze optelling achterwege indien de beide gedingen zijn gesplitst en daarin afzonderlijk is gevonnist (art. 253 lid 2 Rv.).

In het onderhavige geval heeft [eiser] in reconventie veroordeling van [verweerster] gevorderd tot betaling van een hoofdsom van ƒ 2.348,70, vermeerderd met kosten als schadevergoeding8.. De kantonrechter heeft het geding in conventie en in reconventie niet gesplitst, maar in één vonnis de beide vorderingen afgedaan en [eiser] veroordeeld tot betaling van een bedrag van ƒ 1.650,--.

Op grond van het voorgaande dient dan ook te worden geconcludeerd dat de optelregel van art. 253 Rv, van toepassing is en dat het totaal van de over en weer gevorderde hoofdsommen in ieder geval9. een bedrag van ƒ 3.998,70 beliep, zodat tegen het vonnis van de kantonrechter hoger beroep openstond. [Eiser] dient dan ook niet-ontvankelijk te worden verklaard in zijn beroep in cassatie. Aangezien dit beroep tijdig is ingesteld, zal voor hem ingevolge art. 340 Rv een nieuwe appeltermijn aanvangen, te rekenen vanaf de dag van de uitspraak in cassatie.

Deze strekt tot niet-ontvankelijkverklaring van [eiser] in zijn beroep in cassatie en tot veroordeling van [eiser] in de kosten van het geding in cassatie.

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden,

A-G