Handhaving van privaatrecht door toezichthouders (R&P nr. CA17) 2017/4.5.2:4.5.2 Precontractuele informatieplichten

Handhaving van privaatrecht door toezichthouders (R&P nr. CA17) 2017/4.5.2

4.5.2 Precontractuele informatieplichten

Documentgegevens:

mr. C.A. Hage, datum 01-12-2017

Datum: 01-12-2017
Auteur: mr. C.A. Hage
JCDI: JCDI:ADS445779:1
Vakgebied(en): Verbintenissenrecht / Algemeen

Voordat een overeenkomst gesloten wordt heeft een wederpartij een aantal verplichtingen ten opzichte van de consument. De wederpartij heeft de plicht om de consument bepaalde informatie te verschaffen omtrent het aan te kopen goed of de te verlenen dienst. Gedacht kan worden aan de mededelingsplicht die we onder meer kennen uit de dwalings- en non-conformiteitsleerstukken.1 Er zijn echter ook informatieplichten die van een professionele wederpartij verlangen dat hij aan een consument informatie verschaft die ziet op de basale aspecten van de overeenkomst. Voorbeelden zijn het noemen van de prijs, de bijkomende kosten, het geven van informatie omtrent de identiteit van de wederpartij, de bedenktijd, etc. Dit type informatie wordt door Hijma ook wel ‘basale informatie’ genoemd.2 Het betreft hier informatieplichten afkomstig uit Europese Verordeningen die rechtstreeks toepasbaar zijn en Europese richtlijnen die op specifieke terreinen van het recht zien en zijn omgezet in het BW.3 Hierbij kan worden gedacht aan de overeenkomsten op afstand (6:230m BW e.v.),4 elektronische handel (artikel 3:15d en 6:227b BW),5 oneerlijke contractbedingen (artikel 6:234)6 en colportage7 (artikel 6:230t jo. 6:230m BW en 6:230u BW).8

De gevolgen van het niet-naleven van de informatieplichten uit de artikelen 3:15d BW, 6:227b BW en 6:230m e.v. BW liggen met name in de terugtredingsbevoegdheid van de consument. Zolang deze gegevens niet verstrekt zijn, kan de consument zich onttrekken aan zijn verplichtingen of wordt de periode om terug te treden verlengd.9 Met betrekking tot de oneerlijke contractbedingen in de algemene voorwaarden kunnen consumenten zich beroepen op de vernietigbaarheid van de bedingen (6:233 BW).

Bestuursrechtelijk wordt door de ACM toegezien op een aantal van deze informatieplichten. Overtredingen van informatieplichten uit vier regelingen worden het vaakst door de ACM beboet. Het betreft artikel 3:15d BW (elektronisch vermogensrechtelijk rechtsverkeer), artikel 6:227b BW (overeenkomsten via elektronische weg), artikel 6:230m e.v. BW (koop op afstand) en artikel 23 Luchtvaart Verordening.10 Hieronder zullen de meest door de ACM beboete informatieplichten worden besproken.

4.5.2.1 Artikel 3:15d BW 4.5.2.2 Artikel 6:227b BW 4.5.2.3 Artikel 6:227c BW 4.5.2.4 Artikel 6:230m e.v. BW 4.5.2.5 Ongevraagde commerciële communicatie 4.5.2.6 Artikel 23 Luchtvaartverordening 4.5.2.7 Conclusie

Toon alle voetnoten

Voetnoten

Voetnoten

Zie hierover o.a. K.J.O. Jansen, Informatieplichten. Over kennis en verantwoordelijkheid in contractenrecht en buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht, (diss. Leiden), Deventer: Kluwer 2012, par 2.1.2.

Asser/Hijma 2013 7-1*, nr. 89c.

Er zijn ook informatieplichten te vinden in het meer algemene Draft Common Frame of Reference (DCFR, zie artikelen II.-3:101-109) en het voorgestelde Common European Sales Law (CESL, zie artikelen 13-19).

Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten, PbEU L 304. De richtlijn vervangt Richtlijn 97/7/EG van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 1997 betreffende de bescherming van de consument bij op afstand gesloten overeenkomsten PbEG L 144 en Richtlijn 85/577/EEG van de Raad van 20 december 1985 betreffende de bescherming van de consument bij buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten, PbEG L 372.

Richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt, PbEG L 178.

Richtlijn 93/13/EEG van de Raad van 5 april 1993 betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten, PbEU L 95 gewijzigd bij Besluit 2002/995/EG, PbEG L 353.

Met betrekking tot colportage is er slechts een uitspraak onder het oude recht te vinden: Sanctiebesluit 23 april 2008 inzake UPC, CA/NCB/17 en Rb. Rotterdam 26 april 2010, ECLI: NL:RBROT:BM3076 (beroep). Het oogmerk van de colportage gespreken is niet meegedeeld. Hiervoor is door de Consumentenautoriteit een boete opgelegd van €45.000.

Zie bijv. artikel 6:227b, vierde lid, BW en 6:230o BW (7:46d oud BW). L.B.A. Tigelaar, ‘Sancties en doelstellingen van Europese informatieplichten’, NTBR 2015/31, p. 206-213.

10.

Verordening (EG) nr. 1008/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 24 september 2008 inzake gemeenschappelijke regels voor de exploitatie van luchtdiensten in de Gemeenschap, Pb L 293/3.