7.2.2 Verschil in deskundigheid

Ik verwijs naar § 4.4 voor een uitgebreide beschrijving van de invloed van de deskundigheid van één van de partijen op de werking van de redelijkheid en billijkheid.

De factor ‘verschil in deskundigheid’ beïnvloedt de werking van de redelijkheid en billijkheid. Ik geef enkele voorbeelden. Een verschil in deskundigheid pleit voor de beperking van de gevolgen van een beding dat de minder deskundige partij benadeelt.1 De relatieve deskundigheid beïnvloedt daarnaast de omvang van mededelings -, onderzoeks-2 en zorgplichten.3

De factor ‘verschil in deskundigheid’ speelt ook een rol buiten de redelijkheid en billijkheid. Een partij met een geestelijke stoornis kan op grond van art. 1:378 lid 1 sub a BW onder curatele worden gesteld. Het artikel legt de nadruk op de vermogens van een partij. Vranken stelt echter dat de ratio van het artikel zowel bestaat uit de bescherming van een partij tegen haar onvolwaardigheid als tegen haar ongelijkheid.4 Hij legt hiermee zowel de nadruk op de (beperkte) deskundigheid van een partij als op de relatieve deskundigheid van de partij en haar geestelijk gezonde wederpartij.

Art. 3:44 lid 4 BW noemt ‘onervarenheid’ als een bijzondere omstandigheid waar misbruik van kan worden gemaakt. Het is mogelijk om dit gebrek aan deskundigheid te vergelijken met de deskundigheid van de andere partij.5 Een partij maakt eerder misbruik van de ondeskundigheid van haar wederpartij als zij zelf wel deskundig is.6

De factor speelt ook een rol in andere rechtsstelsels. Een verschil in de deskundigheid is ook van belang voor verschillende wilsgebreken in het Belgische en Franse recht.7

De factor ‘verschil in deskundigheid’ vertoont een overlap met verschillende factoren. Ik heb de overlap met de factoren ‘deskundigheid’ en ‘verschil in maatschappelijke positie of professionaliteit’ besproken in de §§ 4.4 en 7.2.1.

De factor vertoont daarnaast een overlap met de factor ‘verschil in de mogelijkheden tot belangenbehartiging’.8 Een verschil in deskundigheid kan immers leiden tot betere mogelijkheden tot belangenbehartiging. Deze overlap is te vergelijken met de in § 4.7 besproken overlap tussen de factoren ‘deskundigheid’ en ‘mogelijkheden tot belangenbehartiging’. Een beroep op beide factoren verdient de voorkeur.