Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting

Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting

Jeroen van Strien

id-32589a59-b307-4e43-b0ef-ca722ca1a47b

Dr. Jeroen van Strien, Partner en Hoofd Bureau Vaktechniek Belastingadvies Newtone, universitair docent VU Amsterdam / Radboud Universiteit Nijmegen

Dit thema gaat in op de verschillende renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting. Rente op vreemd vermogen is in de vennootschapsbelasting fiscaal aftrekbaar, maar op deze hoofdregel geldt een aantal wettelijke en jurisprudentiële uitzonderingen. Een onderneming zal dan ook attent moeten zijn op de fiscale aftrekbaarheid van financieringsrente, om niet onverhoopt aan te lopen tegen een van de vele renteaftrekbeperkingen.

Mer à boire

De vennootschapsbelasting kent tal van verschillende renteaftrekbeperkingen. Deze ´mer à boire´ aan aftrekbeperkingen komt mede voort uit het feit dat de verschillende beperkingen van renteaftrek een andere achtergrond kennen en zo hun eigen doelstelling hebben. Er zijn vier categorieën te onderscheiden.

1. Totaalwinstbewakers

Deze renteaftrekbeperkingen bewaken de grens tussen eigen en vreemd vermogen en ‘bewaken’ daarmee het totaalwinstbegrip. Hieronder valt bijvoorbeeld de deelnemerschapslening.

2. Buitenlands belastingsysteembewaker

Deze aftrekbeperkingen hebben (mede) als doel de belastinggrondslag van andere belastingjurisdicties veilig te stellen. Voorbeelden hiervan zijn de bepaling over doorstroomvennootschappen, de bepaling over renteloze en onzakelijk laagrentende leningen en de nieuwe regels bij hybride mismatches.

3. Systeembewakers

De generieke renteaftrekbeperking, ook wel bekend als de earningsstrippingbepaling, kwalificeert als een systeembewaker. Deze generiek werkende maatregel is gericht tegen excessieve aftrek van zowel interne als externe rente. De aftrek van rente wordt beperkt voor zover het saldo van rentelasten en rentebaten, kort gezegd, meer bedraagt dan 30% van de fiscale EBITDA.

4. Grondslagbewakers

Een grondslagbewaker is een ‘lapmiddel’ dat de Nederlandse heffingsgrondslag behoedt voor grondslagerosie. Het bekendste voorbeeld is de renteaftrekbeperking ingeval van winstdrainage.

Documenten bij dit thema

Artikel 8b Wet Vpb 1969

Artikel 8ba Wet Vpb 1969 / artikel 35 Wet Vpb 1969

Artikel 8c Wet Vpb 1969

Artikel 10a Wet Vpb 1969

Artikel 10b Wet Vpb 1969

Art. 15b Wet Vpb 1969

Art. 15ba Wet Vpb 1969

​​Art. 18​​, ​lid 2​​ ​​t/m​ 4​ Wet Vpb 1969

Besluit artikel 10a Wet Vpb 1969, Besluit Staatssecretaris van Financiën 30 mei 2024, nr. 2024-​12473, V-N 2024/32.6

HR 27 januari 1988, nr. 23 919, ECLI:NL:HR:1988:ZC3744, BNB 1988/217, V-N 1988/1078, 17, FED 1988/401

HR 11 maart 1998, nr. 32240, ECLI:NL:PHR:1998:AA2453, BNB 1998/208, WFR 1998/438, V-N 1998/15.26, FED 1998/179, FED 1998/272

Hoge Raad 17 mei 2024, nr. 21/00415, ECLI:NL:HR:2024:706, BNB 2024/79, V-N 2024/23.8, FED 2024/54, NJB 2024/1187

Hoge Raad 3 maart 2023, nr. 21/02168, ECLI:NL:HR:2023:33, RvdW 2023/199, NJ 2023/107

HR 2 september 2022, nr. 20/03948, ECLI:NL:HR:2022:1121, BNB 2023/2, V-N 2022/38.8, TaxVisions editie 9 september 2022

HR 16 juli 2021, nr. 19/02596, ECLI:NL:HR:2021:1152, BNB 2021/137, V-N 2021/31.9, FED 2021/130, TaxVisions editie 23 juli 2021 (Hunkemöller)

HR 15 juli 2022, nr. 20/03946, ECLI:NL:HR:2022:1085, BNB 2022/113, V-N 2022/32.8 (H Sà.r.l.)

HR 15 juli 2022, nr. 20/02096, ECLI:NL:HR:2022:1086, BNB 2022/112, V-N 2022/32.9 (B Sà.r.l.)

HR 9 juli 2021, nr. 19/05112, ECLI:NL:HR:2021:1102, BNB 2021/136, V-N 2021/30.10, FED 2022/21 (AON-triple dip)

HR 19 oktober 2018, nr. 15/00194, ECLI:NL:HR:2018:1968, BNB 2019/17, V-N 2018/56.8, FED 2018/173 (Telecom-arrest)

HR 21 april 2017, nrs. 15/05357 en 15/05278, ECLI:NL:HR:2017:638, BNB 2017/162, V-N 2017/22.11, FED 2017/123, Belastingadvies 2017/10.5 (Credit-Suisse)

HR 21 april 2017, nr. 16/03669, ECLI:NL:HR:2017:640, BNB 2017/156, V-N 2017/22.11, FED 2017/123, Belastingadvies 2017/10.5 (Credit-Suisse)

HR 5 juni 2015, nr. 14/00343, ECLI:NL:HR:2015:1460, BNB 2015/165, V-N 2015/27.16, FED 2016/15, Belastingadvies 2015/13.1, TaxVisions editie 12 juni 2015

Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, J. van Strien, Fiscale Monografieën nr. 119, Deventer: Kluwer, 2007, Hoofdstuk 6, Renteaftrekbeperkingen in de VPB (FM nr. 119) 2006/6

Winstdrainage door renteaftrek, O.C.R. Marres, Fiscale monografieën nr. 113, Wolters Kluwer 2020 (derde herziene druk)

De aftrekbeperking van bovenmatige deelnemingsrente (FA nr. 15) 2014/1.1, J. van Strien, Deventer: Kluwer, 2013

De (vrijwel ondoorgrondelijke) samenloop van renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, J. van Strien, TFO 2013/128.3

Private equity-structuren lastig te bestrijden met fraus legis, J. van Strien, TaxLive 3 maart 2020

Staatssecretaris van Financiën, Rapport Adviescommissie belastingheffing voor multinationals aangeboden, 15 april 2020, V-N 2020/19.6

Kabinetsreactie op aanbevelingen van Commissie doorstroomvennootschappen, V-N Vandaag 2023/285

Leningen en garanties onder het Verrekenprijsbesluit 2022, R.P.F.M. Hafkenscheid, WFR 2022/211

Verrekenprijzen voor financiële doorstromers: lessen uit Luxemburg, V.P.J.M. Maessen, WFR 2023/187

Belastingdienst, Syllabus 15b Wet VPB 1969 (generieke renteaftrekbeperking), V-N Vandaag 2023/145

De spilfunctie en artikel 10a Wet VpB 1969, J. van Strien, NLF-W 2024/2

De fraus-legisflipperkast en artikel 10a Wet VpB 1969, J. van Strien, NLF-W 2024/3

Vakstudie Vennootschapsbelasting, Wegwijzers, Renteaftrek in de VPB-sfeer

Cursus Belastingrecht, Vpb.2.2.4, (Rente-)aftrekbeperking van art. 10b

Cursus Belastingrecht, Vpb.2.10.2, Earningsstrippingmaatregel (generieke renteaftrekbeperking)