22.2.5.3 Openbare partage: één onsplitsbare prestatie door twee presteerders

Uit de jurisprudentie volgt dat het partageleerstuk slechts kan worden toegepast indien vaststaat dat de samenwerking tussen de in partage handelende belastingplichtigen niet tot het ontstaan van een nieuwe belastingplichtige leidt.1 Bij de handeling in openbare partage treden de belastingplichtigen ieder voor zich naar buiten toe op.2 Zij verrichten echter een handeling jegens een derde, die bezien vanuit die derde, één onsplitsbare handeling is.

Het leerstuk van openbare partage veronderstelt dus aan de ene kant dat de in partage handelende belastingplichtigen zich niet als een eenheid presenteren, maar aan de andere kant dat de afnemer:

Zoals ik al heb laten doorschemeren in paragraaf 22.2.4.4, komt het mij voor dat het uitgangspunt dat in partage handelende belastingplichtigen zich niet als een eenheid (entiteit) presenteren en de samenwerking (dus) niet tot het ontstaan van een (nieuwe) belastingplichtige leidt, op gespannen voet staat met de gedachte, dat het – in het geval van openbare partage – voor de afnemer duidelijk is dat hij met twee afzonderlijke presteerders van doen heeft én tegelijkertijd de prestatie die hij afneemt, ervaart als één onsplitsbare prestatie. Partijen die aan derden kenbaar maken dat zij duurzaam samenwerken, ook al doen zij dat niet onder één naam, zullen mijns inziens al snel gezien worden als een eenheid (entiteit). En als zij niet gezien worden als entiteit, ligt het in het geval van een onsplitsbare prestatie voor de hand dat zij, in het geval van structurele openbare partage, uiteindelijk de perceptie krijgen slechts met één van beide partijen van doen te hebben. Van openbare partage is dan in wezen geen sprake meer. Het is naar mijn mening dan ook slechts in uitzonderlijke situaties mogelijk dat een afnemer zich tegelijkertijd realiseert dat hij te maken heeft met twee afzonderlijke belastingplichtigen (belastingplichtigen) én de prestatie die hij afneemt ervaart als één onsplitsbare prestatie.3 Wanneer vaststaat dat sprake is van twee presteerders, zal het doorgaans niet moeilijk zijn om twee afzonderlijke prestaties te onderkennen.4 Het geheel van handelingen van een in openbare partage handelende belastingplichtige zal normaliter een zodanig afgerond geheel vormen, dat hierin een op zichzelf staande prestatie kan worden gezien. In dat geval bestaat er geen verschil met de hierboven beschreven situatie, waarin sprake is van tweemaal een prestatie tegen vergoeding.

Wanneer de deelprestaties van de participanten niet splitsbaar zijn, komt de vraag op of twee participanten daardoor geacht moeten worden als één entiteit naar buiten toe op te treden. Immers, door gezamenlijk één onsplitsbare prestatie te verrichten, treden zij gezamenlijk naar buiten toe op. Weliswaar handelen zij daarbij mogelijk niet onder één naam, doch ik acht dat niet het enige criterium om tot de conclusie te komen dat als entiteit wordt opgetreden. Slechts in uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat de participanten, ondanks dat zij gezamenlijk één prestatie verrichten, niet als een entiteit optreden.5