HR, 01-12-2015, nr. 14/02320

1. Het Gerechtshof Amsterdam heeft bij arrest van 24 april 2014 het vonnis van de politierechter in de rechtbank Amsterdam van 28 mei 2013 bevestigd, met verbetering van de kwalificatie en met een aanvullende bewijsoverweging, en verzoeker wegens “opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen” veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 weken.

2. Namens verzoeker heeft mr. A.R. Kellermann, advocaat te Amsterdam, een middel van cassatie voorgesteld.

3. Het middel klaagt met een beroep op HR 6 oktober 2009, ECLI:NL:HR:2009:BJ3297, NJ 2009/260 dat - nu de raadsman in hoger beroep vrijspraak heeft bepleit - het Hof door het vonnis van de politierechter te bevestigen in strijd met het bepaalde in art. 359, derde lid, Sv heeft volstaan met een opgave van de bewijsmiddelen.

4. Ten laste van verzoeker is bewezenverklaard dat hij:

“op 14 april 2012 te Amsterdam opzettelijk en wederrechtelijk een deur, een ruit en een lockerdeur ter hoogte van het perceel [a-straat 1], toebehorende aan [betrokkene], heeft vernield door voornoemde deur met kracht te openen waardoor voornoemde deur hard openzwaaide waardoor voornoemde deur niet meer elektrisch te openen en te sluiten was en door aldaar een deur met kracht te openen, waardoor voornoemde met kracht tegen voornoemde ruit aan kwam, waardoor een barst in voornoemde ruit ontstond en door met kracht aan de deur van voornoemde locker te draaien en te trekken waardoor voornoemde lockerdeur los kwam van voornoemde locker.”

5. Deze bewezenverklaring steunt op een opgave van bewijsmiddelen als bedoeld in de tweede volzin van het derde lid van art. 359 Sv. Blijkens het door het Hof bevestigde vonnis van de politierechter houdt deze opgave in:

“2. Een proces-verbaal van aangifte met nummer 2012102240-1 van 16 april 2012, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 1].

3. Een proces-verbaal met nummer 2012032951-17 van 11 mei 2012, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 2] en [verbalisant 3], inhoudende de bekennende verklaring van verdachte.

(…)

AANTEKENING VAN HET MONDELING VONNIS

2. Alle gebruikte bewijsmiddelen en andere gronden voor de bewezenverklaring.

De politierechter baseert het oordeel dat verdachte het hierna bewezen geachte heeft begaan op de hiervoor opgegeven bewijsmiddelen. Nu verdachte aangemerkt wordt als een bekennende verdachte wordt op grond van artikel 359 lid 3 van het Wetboek van Strafvordering volstaan met een opgave van de bewijsmiddelen.”

6. Blijkens het daarvan opgemaakte proces-verbaal heeft verzoeker op de terechtzitting in hoger beroep van 10 april 2014 onder meer verklaard:

“Ik heb gedaan wat mij is ten laste gelegd. De ruit in de deur was kapot. De andere deur heb ik opengesmeten en ook die was kapot. Ook de locker was kapot. Het gaat alleen om de straf die mij is opgelegd.”

7. In dat proces-verbaal is tevens vermeld dat de raadsman van verzoeker op de terechtzitting in hoger beroep onder meer heeft betoogd dat (voorwaardelijk) opzet op de vernieling bij verzoeker heeft ontbroken en dat daarom vrijspraak van het hem tenlastegelegde zou moeten volgen.

8. Het Hof heeft, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in zijn arrest overwogen:

Het hof verenigt zich met het vonnis waarvan beroep en zal dit derhalve bevestigen met dien verstande dat het hof de kwalificatie verbeterd leest, zodat deze komt te luiden ‘opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen’ en in aanvulling op het vonnis het navolgende overweegt.

De verdachte heeft de deur van een locker zodanig verdraaid dat deze lockerdeur los kwam van de locker. Voorts heeft de verdachte een automatische deur dermate hard geopend dat het mechanisme van deze deur hierdoor kapot is gegaan. Ten slotte heeft de verdachte een deur zo hard opengesmeten dat daardoor een ruit is gebarsten. Door deze handelingen met een dergelijke mate van kracht te verrichten, heeft de verdachte naar het oordeel van het hof willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat de bewuste goederen ernstig beschadigd zouden raken. Het hof is dan ook van oordeel dat de verdachte deze goederen opzettelijk heeft vernield. Dat de verdachte deze vernielingen heeft aangericht tijdens een woede-uitbarsting, zoals de raadsman ter terechtzitting in hoger beroep naar voren heeft gebracht, doet hier niet aan af.

Het hof:

Bevestigt het vonnis waarvan beroep met inachtneming van het hiervoor overwogene.”

9. Artikel 359 Sv, dat ingevolge artikel 415 Sv in hoger beroep van overeenkomstige toepassing is, luidt, voor zover hier relevant:

“(…)

3. De beslissing dat het feit door de verdachte is begaan, moet steunen op de inhoud van in het vonnis opgenomen bewijsmiddelen, houdende daartoe redengevende feiten en omstandigheden. Voor zover de verdachte het bewezen verklaarde heeft bekend, kan een opgave van bewijsmiddelen volstaan, tenzij hij nadien anders heeft verklaard dan wel hij of zijn raadsman vrijspraak heeft bepleit.

(…)

8. Alles op straffe van nietigheid.”

10. De politierechter heeft verzoeker aangemerkt als een bekennende verdachte en daarom in zijn vonnis volstaan met enkel een opgave van de bewijsmiddelen. Het Hof heeft het vonnis ook in dat opzicht bevestigd, zulks terwijl de raadsman in hoger beroep vrijspraak heeft bepleit wegens het ontbreken van (voorwaardelijk) opzet bij verzoeker.

11. Uit de bewoordingen van art. 359, zoals hierboven weergegeven, volgt dat het derde lid op straffe van nietigheid in ieder geval geen toepassing kan vinden indien door of namens de verdachte ter terechtzitting vrijspraak is bepleit.1.Dat betekent dat het Hof het vonnis van de politierechter niet had mogen bevestigen zonder aanvulling van de in art. 423, eerste lid, Sv bedoelde gronden, en dat het Hof ten onrechte heeft volstaan met een opgave van de bewijsmiddelen.2.De bewezenverklaring is daarom in zoverre ontoereikend gemotiveerd.

12. Hoewel het achtste lid van art. 359 Sv nietigheid verbindt aan de beslissing als bedoeld in het derde lid ingeval van een verzuim met betrekking tot het in de tweede volzin gegeven voorschrift, heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 1 september 2015, ECLI:NL:HR:2015:2460 duidelijk gemaakt dat een dergelijk verzuim evenwel niet altijd tot cassatie hoeft te leiden. Zo een uitzonderingsgeval doet zich voor indien er sprake is van “gebrek aan voldoende belang van verzoeker bij vernietiging van de bestreden uitspraak op dit punt en verwijzing”. Ik meen dat verzoeker met betrekking tot het tenlastegelegde feit ter terechtzitting in hoger beroep een stellige en ondubbelzinnige bekentenis heeft afgelegd. In aanmerking genomen dat in de schriftuur geen nadere toelichting is gegeven, valt niet in te zien welk rechtens te respecteren belang verzoeker heeft bij het alsnog weergeven van de inhoud van de desbetreffende, met nauwkeurigheid aangeduide, processen-verbaal, waarvan de korte inhoud hem ter terechtzitting in hoger beroep is voorgehouden.3.

13. Daaruit volgt dat het middel tevergeefs is voorgesteld.

14. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

15. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG