HR, 24-12-2010, nr. 10/02099

In cassatie kan van de volgende feiten worden uitgegaan.1.

[Eiser] heeft op 30 oktober 1992 een perceel tuinland met daarop gevestigd een tuinbouwbedrijf, gelegen te [plaats] gekocht. Hij heeft op een gedeelte van dit perceel een bedrijfswoning gebouwd.

Op genoemde datum gold ter plaatse het ‘Bestemmingsplan Buitengebied (2e herziening)’ van de toenmalige gemeente Bleiswijk (thans Lansingerland). Het perceel had de bestemming ‘agrarische doeleinden, klasse A’. Ingevolge de vigerende planvoorschriften was op gronden met deze bestemming de bouw van bedrijfsgebouwen etc. toegestaan, met dien verstande dat:

Het door [eiser] gekochte perceel heeft deel uitgemaakt van het tuinbouwbedrijf [A]; dit bedrijf is bij een verdeling tussen de zonen [A] opgesplitst, waarbij het door [eiser] aangekochte perceel is toegedeeld aan [betrokkene 1], die het bewerkte vanuit de woning [a-straat 1]. Deze woning grensde niet direct aan het perceel.

[Betrokkene 1] had plannen voor een nieuw bedrijfscomplex, bestaande uit een warenhuis (kas), een loods en een brug, waarvoor hij in 1989 bouwvergunningen heeft verkregen. Deze bouwvergunningen zijn op 23 december 1992 op naam van [eiser] overgeschreven.

Voorts had [betrokkene 1] plannen voor de bouw van een nieuwe bedrijfswoning, in welk kader hij aan de gemeente had verklaard bereid te zijn een reeds jarenlang op het perceel staande salonwagen te verwijderen.

[Betrokkene 1] heeft zijn bouwplannen niet gerealiseerd. Hij heeft zijn bedrijf, exclusief de woning, verkocht aan [betrokkene 2].

[Betrokkene 2] heeft in 1992 een bouwvergunning aangevraagd voor een bedrijfswoning. AABA heeft ten aanzien van die aanvraag negatief geadviseerd, waarbij de aanvraag in de toen bestaande situatie werd aangemerkt als een tweede bedrijfswoning omdat volgens AABA de woning de eerste bedrijfswoning was.

[Betrokkene 2] heeft de onroerende zaak verkocht en geleverd aan [eiser]. In de akte van levering is opgenomen dat de salonwagen tot uiterlijk 31 oktober 1997 op zijn tot dan toe ingenomen plek mocht blijven staan.

[Eiser] heeft verzocht om de verleende bouwvergunningen op zijn naam over te schrijven hetgeen de gemeente op 23 december 1992 heeft gehonoreerd.

[Eiser] heeft op 27 november 1992 een bouwaanvraag voor een bedrijfswoning ingediend. De gemeente heeft advies ingewonnen bij AABA. Deze heeft op 23 januari 1993 negatief geadviseerd, doch een opening gelaten voor het geval het zwaartepunt van het bedrijf zou worden verplaatst. B&W van Bleiswijk hebben vervolgens de bouwvergunning op 9 maart 1993 geweigerd wegens strijd met het bestemmingsplan. Daarbij hebben B&W [eiser] gewezen op de mogelijkheid dat hij door realisering van de overige bouwplannen en door verwijdering van de salonwagen wél een bouwvergunning zou kunnen verkrijgen voor een bedrijfswoning, die dan zou worden aangemerkt als een eerste bedrijfswoning, bij een volwaardig (nieuw) tuindersbedrijf.

Op 5 juni 1993 heeft [eiser] een nieuwe bouwaanvraag ingediend voor een bedrijfswoning.

B&W van Bleiswijk hebben op 7 juli 1993 met [eiser] een overeenkomst gesloten waarbij de gemeente toezegde aan [eiser] een bouwvergunning te verlenen op de voorwaarden dat hij de overige onder 1.11 bedoelde bouwplannen zou verwezenlijken en dat de salonwagen zou worden verwijderd, alles op straffe van verbeurte van een dwangsom door [eiser].

B&W van Bleiswijk hebben op 3 augustus 1993 een bouwvergunning voor een bedrijfswoning verleend.

Op 28 januari 1994 heeft [eiser] de gemeente gedagvaard in een procedure strekkende tot nietigverklaring van de overeenkomst van 7 juli 1993 (procedure I). Het Hof 's‑Gravenhage heeft de overeenkomst nietig verklaard wegens strijd met art. 122 van de Woningwet. Het daartegen gerichte cassatieberoep is bij arrest van 4 april 2003 verworpen (ik voeg toe: met toepassing van art. 81 RO).

De salonwagen is rond februari 1995 gesloopt. [eiser] heeft ook de onder 1.11 genoemde bouwplannen gerealiseerd.

Op 2 juni 2004 heeft [eiser] de gemeente gedagvaard voor de Rechtbank Rotterdam. Hij heeft, na wijziging van eis bij cvr, gevorderd een verklaring voor recht dat de gemeente gehouden is tot teruggave van hetgeen zij heeft verkregen op grond van de nietige overeenkomst met hem alsmede tot vergoeding van de waarde, althans schadevergoeding, voor zover teruggave niet mogelijk is, van hetgeen hij op basis van de nietige overeenkomst heeft gepresteerd of verricht, zulks met nevenvorderingen.

[Eiser] heeft aanvankelijk alleen onverschuldigde betaling aan zijn vordering ten grondslag gelegd. De gemeente heeft zich daartegen primair verweerd met een beroep op verjaring. Nadat [eiser] de grondslagen van zijn vordering heeft uitgebreid met wanprestatie en onrechtmatige daad, heeft de gemeente nagelaten het verweer tot die additionele grondslagen uit te breiden, zodat dit verweer beperkt is gebleven tot de vordering uit onverschuldigde betaling.2. [eiser] heeft aangevoerd dat de verjaring is gestuit.

Ten aanzien van de vordering uit onverschuldigde betaling, heeft de Rechtbank in haar vonnis van 2 november 2005 geoordeeld dat de verjaringstermijn is gaan lopen op het moment van het verrichten van de prestaties. Toen de onderhavige procedure aanhangig werd gemaakt was reeds meer dan vijf jaar verstreken zodat de vordering, behoudens stuiting, al was verjaard (rov. 7.1). Met betrekking tot het beroep op stuiting oordeelt de Rechtbank dat in het geval sprake is van:

Omdat de processtukken van de eerdere procedure niet zijn overgelegd, kon de Rechtbank niet beoordelen of zo'n situatie zich voordeed (rov. 7.1). Het was lood om oud ijzer omdat de vordering op grond van onverschuldigde betaling op andere gronden (te vinden in rov. 7.2) wordt afgewezen.

Ten aanzien van de aan de vordering ten grondslag gelegde wanprestatie heeft de Rechtbank geoordeeld dat deze vordering is uitgesloten omdat de overeenkomst geheel nietig is verklaard (rov. 7.3). Ten aanzien van het beroep op onrechtmatige daad heeft de Rechtbank overwogen dat de vereiste causaliteit ontbreekt tussen de onrechtmatige daad en de schade die zou zijn ontstaan door vergroting en kanteling van het bedrijf (rov. 7.4.1). Voorts heeft de Rechtbank overwogen dat [eiser] geen inkomens- of vermogensschade heeft geleden door de sloop van de salonwagen, behoudens de feitelijke sloopkosten. Deze laatste kosten (begroot op € 9.075,60) heeft de Rechtbank toegewezen (rov. 7.7).

De gemeente heeft een voorwaardelijke reconventionele vordering ingesteld. Omdat de voorwaarde niet is vervuld, heeft de Rechtbank deze vordering onbesproken gelaten (rov. 7.7).

[Eiser] heeft hoger beroep ingesteld. De gemeente heeft het beroep bestreden en heeft incidenteel beroep ingesteld.

In zijn arrest van 26 januari 2010 onderschrijft het Hof het oordeel van de Rechtbank voor zover het gaat om de op wanprestatie gebaseerde vordering (rov. 5.1).

Ten aanzien van de op onverschuldigde betaling gebaseerde vordering onderschrijft het Hof het oordeel van de Rechtbank dat de verjaring wordt geregeerd door art. 3:309 BW en dat (in appel niet bestreden) [eiser] zich er reeds op het moment van het verrichten van de prestaties van bewust was dat hij dat zonder rechtsgrond deed. Daarbij acht het Hof zonder belang dat de ‘formele vernietiging’ nog niet was uitgesproken. Evenmin wordt, volgens het Hof, bestreden dat de prestaties meer dan vijf jaar vóór de dagvaarding in prima waren verricht (rov. 6).

Vervolgens gaat het Hof in op de vraag of bedoelde verjaring is gestuit:

Ten aanzien van de vraag of de processtukken in procedure I wellicht een stuitende mededeling behelzen, vervolgt het Hof:

Op grond van dit een en ander komt het Hof tot de volgende conclusie:

Het Hof komt met betrekking tot de op onrechtmatige daad gestoelde vordering ‘tot een vergelijkbaar oordeel’, kort gezegd omdat op dit punt geen verschil bestaat tussen de artikelen 3:309 en 3:310 BW. Toen [eiser] de investeringen, die hij als schade aanmerkt, verrichtte was hij met zowel de schade als de identiteit van de gemeente als laedens op de hoogte. Dat brengt mee dat ook die vordering is verjaard (rov. 12).

Het Hof heeft het bestreden vonnis vernietigd en heeft de vorderingen van [eiser] afgewezen.

[eiser] heeft tijdig beroep in cassatie ingesteld. De gemeente heeft zich geroepen gevoeld een anticipatie-exploit uit te brengen als gevolg waarvan de eerste rechtsdag vier weken eerder plaatsgreep. De gemeente heeft het beroep bestreden. Beide partijen hebben hun standpunt schriftelijk toegelicht, waarna nog is gere- en gedupliceerd.

Ter inleiding op de klachten voert [eiser] onder 3 aan dat hij van stonde af aan (te weten vanaf maart 1993) duidelijk heeft gemaakt dat wat de gemeente wilde niet kon. Dat laat geen andere conclusie toe dan dat hij zelf van mening is dat de wetenschap dat er — kort gezegd — iets niet inorde was toen al bij hem bestond.

De Rechtbank heeft ten aanzien van de vordering uit onverschuldigde betaling, in appel niet bestreden, geoordeeld dat niet kan worden beoordeeld of [eiser] de vordering tijdig heeft gestuit in de eerdere procedure omdat die stukken niet zijn overgelegd (rov. 7.1). Volgens de inleiding op het middel onder 4 zou in die procedure (een omvangrijk pak stukken, in geding gebracht bij mvg)3. wél zijn aangegeven dat het [eiser] (uiteindelijk) om schadevergoeding te doen was. Waar dat zou zijn gebeurd, wordt evenwel niet vermeld, laat staan dat wordt aangegeven waar in appel op die vindplaatsen is gewezen. De enige passages waarop concreet wordt gedoeld, bespreek ik hierna onder 3.12 en 3.30.2.

De klachten, voor zover gebaseerd op 's Hofs oordeel nopens de onverschuldigde betaling, vinden in het voorafgaande hun Waterloo. Daarop heeft ook het Hof in rov. 10 en 11 terecht gewezen. Ook mr Snijders attendeert daarop in zijn s.t. onder 2.2.

Hoe dit zij: in cassatie wordt niet bestreden 's Hofs oordeel in rov. 8 dat de verjaringstermijn is gaan lopen op het moment dat de prestaties (zijnde de bouwwerkzaamheden en de sloop van de salonwagen) door [eiser] zijn verricht, welk moment door het Hof ten laatste wordt vastgesteld op 1 juni 1999, nu het precieze moment van voltooiing van de bouwwerkzaamheden niet vaststaat.4. Omdat de dagvaarding in de onderhavige procedure is uitgebracht op 2 juni 2004, moet ervan uit worden gegaan dat de vordering wegens onverschuldigde betaling is verjaard, behoudens eventuele stuiting van de verjaring.

Eens te meer omdat de Rechtbank, in appel niet bestreden, heeft geoordeeld dat — behoudens stuiting — meer dan vijf jaar was verstreken vanaf het moment van het verrichten van de prestaties (rov. 7.1).

De zaak spitst zich in cassatie dan ook toe op de vraag of de verjaring door [eiser] is gestuit.

Stuiting van de verjaring kan worden bewerkstelligd door

[eiser] beroept zich op stuiting door een daad van rechtsvervolging (onderdeel a; de alinea's 11 – 21) dan wel door een schriftelijke mededeling (onderdeel b; de alinea's 22 – 30).

Onderdeel a klaagt in essentie dat het Hof heeft miskend dat [eiser] de verjaring heeft gestuit door een daad van rechtsvervolging.

De onder 11 verpakte klacht voldoet niet aan de daaraan te stellen eisen. Zij blijft steken in allerlei stellingen van feitelijke aard zonder aan te geven waar [eiser] deze in de onderhavige procedure heeft betrokken. Bovendien gaat deze uiteenzetting niet in op 's Hofs redengeving, met name ook niet op rov. 10. Op dezelde klippen stranden de klachten verwoord onder 14 en 15.

Hetgeen onder 12 staat is tamelijk duister. Het laboreert bovendien aan het onder 3.7 gesignaleerde euvel. Ten slotte: het is onbegrijpelijk voor zover wordt gepoogd uiteen te zetten dat het onmogelijk was in de eerdere procedure, nadat de prestaties waren verricht, de eis te veranderen of te vermeerderen. Dat was namelijk zeer wel mogelijk geweest. Het had deze procedure ook overbodig gemaakt.

De goede zin van de klacht onder 13 is mij niet duidelijk. Met name is ongewis tegen welk oordeel van het Hof zij ten strijde trekt.

Mogelijk moeten de klachten onder 11 – 16, in onderlinge samenhang gelezen en met name ook de onderdelen 15 en 16, zo worden begrepen dat de in een eerste procedure gevorderde verklaring voor recht dat sprake is van nietigheid en de in deze procedure gevorderde vergoeding ipso facto (steeds dus) is gebaseerd op dezelfde juridische en feitelijke grondslag. Dat sprake moet zijn van dezelfde juridische en feitelijke grodnslag is het juridische uitgangspunt in cassatie omdat deze maatstaf door de Rechtbank in rov. 7.1 is gehanteerd en dat oordeel in appel (terecht) niet is bestreden.

Het ligt al aanstonds weinig voor de hand dat in twee opvolgende procedures als genoemd onder 3.10 steeds en zonder meer sprake zou zijn van dezelfde juridische en feitelijke grondslag. Alleen in dat geval zouden de klachten kunnen slagen want zij doen, zoals we al zagen ook in 's Hofs visie, geen beroep op concrete passages in de dingtalen waaruit zou blijken dat de feitelijke en juridische grondslag van beide procedures dezelfde is.

De enige passage waarover men zou kunnen aarzelen, is de niet in de klachten, maar in de inleiding daarop, geciteerde cvr onder 4 waarin wordt gewezen op rov. 3 van het arrest van het Hof in de eerste procedure; met name de passage waarin de raadsman van [eiser] (bij pleidooi in appel in de eerste procedure) laat weten belang te hebben bij die procedure omdat [eiser] dan ‘een betere positie [heeft] (…) bij een tegen de Gemeente gerichte vordering tot schadevergoeding’.5.

In mijn ogen keert deze passage (ik bedoel die van het Hof en niet de onjuiste weergave van 's Hofs oordeel in de cvr) zich veeleer tegen [eiser] omdat eruit blijkt dat de eerdere procedure juist niet mede was gericht op het verkrijgen van vergoeding. Volgens [eiser] zou zij hooguit (‘betere positie’) zijn kansen in een posterieur geding kunnen vergroten.

Volledigheidshalve ga ik nader op de juridische merites van deze kwestie in. Ingevolge art. 3:316 BW kan, voor zover hier van belang, de verjaring van een rechtsvordering worden gestuit door het instellen van een eis, alsmede door iedere andere daad van rechtsvervolging. Onder omstandigheden kan een eerdere procedure stuitende werking hebben ten aanzien van een rechtsvordering die het onderwerp is van een latere procedure.6.

Het middel zoekt steun bij enkele onder 15 en 16 genoemde arresten. M.i. evenwel tevergeefs.

In HR 19 februari 1999, NJ 2000, 328 overwoog Uw Raad:

(rov. 3.5).

De zojuist geciteerde passage laat evenwel open wanneer sprake is van dezelfde grondslag. Een vraag die zich bezwaarlijk in algemene zin laat beantwoorden.

In het hier besproken arrest oordeelt Uw Raad, in afwijking van de daaraan voorafgaande conclusie van A-G De Vries Lentsch-Kostense, dat sprake was van dezelfde grondslag. Uit het arrest, in zijn geheel gelezen, maak ik op dat de reden gelegen is in het volgende. Eiser in de eerste procedure had zijn vordering beperkt omdat hij meende dat de gedaagde slechts in beperkte mate verhaal zou bieden. Dat had hij ook duidelijk aangegeven, met de mededeling dat hij zich zijn overige rechten voorbehield. Zo bezien is sprake van een wezenlijk verschillende casus en komt dit arrest [eiser] niet te stade.

[Eiser] zoekt voorts steun bij Raad HR 20 maart 1992, NJ 1992, 495. M.i. evenwel tevergeefs. In die zaak hadden ontslagen werknemers vóór de afloop van de verjaringstermijn een vordering tot herstel van de dienstbetrekkingen ingesteld. Na afloop van de verjaringstermijn werd de eis vermeerderd met een vordering tot schadevergoeding. Uw Raad overwoog toen:

(rov. 5.5).

Mijn geëerde ambtsvoorganger Koopmans betoogde in zijn conclusie voor dat arrest:

(sub 19).

De reden waarom vóór en na wijziging van eis sprake was van — in de bewoordingen van latere rechtspraak — dezelfde grondslag houdt verband met de omstandigheid dat het in beide gevallen ging om (een vorm van) schadevergoeding. Dat ligt in de onderhavige procedure evenwel anders. Men kan m.i. moeilijk volhouden dat een vordering tot nietigverklaring en een tot schadevergoeding hetzelfde zijn.

Ook HR 9 december 1988, NJ 1989, 337 JBMV wordt door [eiser] aangeroepen. Mij is evenwel niet geheel duidelijk waarom. Het arrest zegt immers niets over de vraag wanneer sprake is van dezelfde grondslag, noch over die of een eerdere procedure waarin (in die zaak) een verklaring voor recht werd gevorderd steeds voldoende zal zijn om als stuiting te kunnen worden aangemerkt.

Dat niet al te gemakkelijk mag worden aangenomen dat sprake is van dezelfde grondslag kan worden geïllustreerd aan de hand van HR 15 april 2005, NJ 2005, 484 GHvV. In zijn conclusie voor het arrest schreef mijn ambtgenoot Timmerman onder 2.13:

Uw Raad overwoog:

Deze problematiek was ook aan de orde in HR 26 oktober 2007, NJ 2007, 578 (in het kader van vermeerdering van eis). In zijn aan het arrest voorafgaande conclusie bespreekt mijn ambtgenoot Verkade de rechtspraak van Uw Raad. Ik laat hem aan het woord:

Het oordeel van Uw Raad in die zaak is begrijpelijkerwijs erg toegespitst op de concrete zaak. Thans is met name van belang a) dat een beperkte uitleg wordt gegeven aan dezelfde (juridische en) feitelijke grondslag en b) dat op dit punt de feitenrechter een ruime beoordelingsmarge heeft.

Terug naar de onderhavige zaak. Het Hof heeft in rov. 7 (hierboven geciteerd onder 2.5.3) geoordeeld dat de vordering in de onderhavige procedure niet dezelfde vordering betreft als de vordering in procedure I, zodat aan procedure I geen stuitende werking toekomt. Het Hof legt dat ook uit door te wijzen op:

M.i. is 's Hofs onder 3.21 samengevatte oordeel bestand tegen de toets in cassatie om de volgende redenen:

Bovendien behelst het middel geen — laat staan een voldoende duidelijke — klacht waarin wordt uitgelegd waarom 's Hofs onder 3.21 samengevatte oordeel, tegen de achtergrond van het onder 3.21.2 vermelde, onjuist of onbegrijpelijk zou zijn.

Bij dit alles komt nog dat, zoals mr Snijders terecht aanvoert in zijn s.t. onder 2.5, een reeks verschillen bestaat tussen de eerste en de tweede procedure. Met name is ook juist zijn stelling dat de enkele omstandigheid dat een overeenkomst nietig is in een geval met de kenmerken van de onderhavige procedure niet zonder meer meebrengt dat de verrichte prestaties als onverschuldigd kunnen worden teruggevorderd. Of dat het geval is, zal moeten worden beoordeeld aan de hand van art. 6:210 lid 2 BW.

Onder 17 wordt in de eerste plaats betoogd dat, anders dan het Hof meent, het mogelijk is de verjaring van een vordering te stuiten nog voordat die verjaring is aangevangen. De redengeving voor [eiser]s opvatting is niet geheel duidelijk. Als ik het goed zie, komt zij erop neer dat het mogelijk is een procedure te entameren voordat er — kort gezegd — schade is geleden zodat een voordien geëntameerde procedure ook een stuitend effect voor die latere schade moet hebben.

Voorts wordt het Hof, als ik het goed zie, verweten te hebben miskend dat de eerste procedure de vordering heeft gestuit.

Deze laatste klacht vervalt in herhalingen en behoeft daarom geen afzonderlijke bespreking. Resteert de klacht over het tijdstip waarop kan worden gestuit.

Voor zover [eiser] de onder 3.23.1 bedoelde klacht bedoelt te stofferen met een beroep op HR 21 december 2001, NJ 2002, 217 TK mislukt zij. Dat arrest heeft immers op stuiting geen betrekking.

Hoe dat zij: de klacht is m.i. gedoemd te falen omdat zij berust op een onjuiste rechtsopvatting. Zij miskent dat 's Hof's oordeel is gebaseerd op de volgende redenering. Op de datum van de dagvaarding in procedure I (28 januari 1994) was nog niet voldaan aan de ‘voorwaarden’ van art 3:309 BW voor het aanvangen van de verjaringstermijn (te weten bekendheid met het bestaan van de vordering en met de persoon van de ontvanger). Uw Raad heeft bepaald dat de verjaring van een vordering pas kan worden gestuit nadat die verjaring een aanvang heeft genomen; dat ligt trouwens voor de hand en blijkt reeds uit de tekst van de wet.8.

De door het onderdeel gepropageerde opvatting zou trouwens zeer slachtoffer-onvriendelijk zijn omdat de verjaring zou beginnen te lopen op een wel erg vroeg, om niet te zeggen prematuur, moment waarop de benadeelde allicht niet bedacht is.

Voor zover onderdeel a nog meer of andere klachten behelst, zijn deze onbegrijpelijk dan wel hebben ze met de vraag waarom het thans gaat niet van doen. Dat eerste geldt met name voor de uiteenzetting onder 21.

Mr Snijders heeft in zijn s.t. onder 2.4 uiteengezet dat en waarom de gemeente zijns inziens meende dat de onderhavige vordering tot ongedaanmaking niet voor de hand lag. Ik meen er goed aan te doen daarop niet in te gaan omdat de juistheid van dit betoog niet zozeer in het oog springt dat de zaak daarop door Uw Raad ambtshalve (via de redenering: de klachten missen belang) zou kunnen worden afgedaan.

Onderdeel b klaagt dat [eiser] de verjaring heeft gestuit door schriftelijke mededeling. Als ik het goed begrijp dan komt de uiteenzetting van [eiser] erop neer dat de onder 22 genoemde bestuursrechtelijke procedure een stuiting is in de zin van art. 3:317 BW.

De uitwerking van dit betoog is onbegrijpelijk. Onder 22 wordt beroep gedaan op de hiervoor al behandelde passage in de mvg onder 33. Deze ziet in essentie op de eerste procedure en niet op de bestuursrechtelijke. Weliswaar wordt in de laatste volzin de administratieve procedure genoemd ‘naar analogie’, maar dat en waarom deze laatste procedure als een stuitingshandeling in de zin van art. 3:317 BW zou moeten worden aangemerkt, blijft in het ongewisse. Op deze geen enkel houvast biedende passages behoefde het Hof niet in te gaan.

Voor zover de passage in de mvg aanhaakt bij een mondelinge mededeling ter gelegenheid van het pleidooi in appel van de eerste procedure wordt eraan voorbij gezien dat art. 3:317 BW betrekking heeft op een schriftelijke aanmaning.

Onder 23 doet het middel nog beroep op de mvg onder 34, maar ook daarin wordt niet, laat staan op ook maar enigszins begrijpelijke wijze, uitgelegd waarom de bestuursrechtelijke procedure een stuiting in bedoelde zin zou zijn. Daarbij valt te bedenken dat ingevolge vaste rechtspraak niet al te gemakkelijk wordt aangenomen dat sprake is van een stuiting in de zin van art. 3:317 BW.9. Daarom ligt het op de weg van degene die zich op een daad van stuiting beroept om concreet aan te geven:

De stellingen waarop [eiser] zich thans beroept, schieten — voor zover al begrijpelijk — in het licht van de onder 3.30.3 genoemde maatstaf tekort.

De passages onder 26 en 27 kanten zich tegen rov. 9–12. Erg helder is ook dat betoog niet. Met name niet omdat niet goed uit de verf komt of het ziet op stuiting op de voet van art. 3:316 of 3:317 BW. Voor zover het betoog opnieuw is geënt op art. 3:316 BW moge ik verwijzen naar de bespreking van onderdeel a.

Voor zover de onder 3.32 bedoelde klachten het oog hebben op stuiting op de voet van art. 3:317 BW merk ik het volgende op:

Voor zover de klachten zich mede richten tegen rov. 12 falen ze omdat 's Hofs daarin verwoorde oordeel niet (op begrijpelijke wijze) wordt bestreden.

De overige klachten, goeddeels gesteld in kreupel Nederlands, brengen geen nieuwe gezichtspunten aan het licht. Zij behoeven daarom geen afzonderlijke bespreking.

Het middel doet ten slotte nog beroep op een aantal arresten die [eiser]s standpunt zouden schragen. Ik loop deze arresten kort langs:

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden,

Advocaat-Generaal