HR, 19-09-2017, nr. 15/05390

3.1. Het middel, in samenhang met de toelichting daarop gelezen, keert zich tegen het in het arrest besloten liggende oordeel van het hof dat de dagvaarding in hoger beroep rechtsgeldig is betekend.

3.2. De stukken van het geding houden het volgende in: (i) De verdachte is op 24 september 2014 ter terechtzitting van de politierechter in de rechtbank Rotterdam verschenen en aldaar heeft hij ten overstaan van de politierechter als zijn adres opgegeven: “ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie op het adres, [a-straat] 157 B, [postcode], te Rotterdam.” De politierechter heeft terstond mondeling vonnis gewezen en de verdachte veroordeeld;

(ii) Op 24 september 2014 heeft de verdachte zelf hoger beroep ingesteld tegen het vonnis van de politierechter, waarbij op de akte instellen rechtsmiddel als adres van de verdachte, [a-straat] 157 B, [postcode] Rotterdam, is vermeld. Blijkens de uitdraai uit de Strafrechtsketendatabank (SKDB) van o.m. 2 juli 2015 stond de verdachte op 24 september 2014 niet ingeschreven in de BRP (vanaf 4 maart 2014 tot 6 oktober 2014 ‘adres: onbekend’ en ‘land: land onbekend’);

(iii) De akte van uitreiking, gehecht aan het dubbel van de appeldagvaarding, houdt in dat de appeldagvaarding op 29 juni 2015 tevergeefs is aangeboden op verdachtes laatst opgegeven BRP-adres [a-straat] 157 A te Rotterdam (zijn oude BRP-adres). Op dat adres kon de dagvaarding echter niet worden uitgereikt omdat volgens mededeling van degene die zich op het adres bevond de verdachte daar niet woonde noch verbleef. Op 2 juli 2015 is de appeldagvaarding aan de griffier van de rechtbank Den Haag uitgereikt omdat “van de geadresseerde geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend is”, waarbij is voldaan aan de zogenoemde VIP-controle. Immers, de uitdraai uit de SKDB van 2 juli 2015 houdt in dat de verdachte op dat moment niet is gedetineerd en dat hij met ingang van 23 januari 2015 is ‘Vertrokken Onbekend Waarheen (VOW)’. Voorts is een afschrift van de appeldagvaarding op 2 juli 2015 verstuurd naar het oude BRP-adres [a-straat] 157 A in Rotterdam;

(iv) Blijkens de aan het dubbel van de appeldagvaarding gehechte uitdraai uit de SKDB van 2 juli 2015 stond de verdachte vanaf 4 maart 2014 tot 6 oktober 2014 niet ingeschreven in de BRP en heeft de verdachte vanaf 6 oktober 2014 tot 23 januari 2015 ingeschreven gestaan op het adres [a-straat] 157 A in Rotterdam. Voorts is vermeld dat de verdachte met ingang van 23 januari 2015 geen bekende woon- of verblijfplaats in Nederland heeft (VOW);

(v) Op een op 21 juli 2015 opgemaakt afschrift van de appeldagvaarding is aangetekend ‘Dagvaarding op 21 juli 2015 verzonden als gewone brief’ met daaronder een paraaf, terwijl niet is vermeld van wie die paraaf afkomstig is. Als adres is vermeld: [a-straat] 157 B, [postcode] te Rotterdam. Een bijbehorende akte van uitreiking is niet aangehecht en ontbreekt in het dossier;

(vi) Op de terechtzitting van het hof van 4 augustus 2015 is noch de verdachte noch een raadsman verschenen. Tegen de verdachte is verstek verleend. Het proces-verbaal van die terechtzitting vermeldt dat de verdachte geen bekende woon- of verblijfplaats in Nederland heeft;

(vii) Het hof heeft op 4 augustus 2015 de verdachte op de voet van art. 416 lid 2 Sv niet-ontvankelijk verklaard in het door hem ingestelde hoger beroep.

3.3. Ingevolge art. 588 lid 1 aanhef, onder b sub 3, Sv wordt een dagvaarding uitgereikt aan de griffier indien de geadresseerde niet als ingezetene is ingeschreven in de BRP noch een feitelijke woon- of verblijfplaats van hem bekend is. Onbekendheid van een feitelijke woon- of verblijfplaats kan evenwel niet worden aangenomen, indien niet is getracht de uitreiking van de dagvaarding te doen plaatsvinden op het uit de stukken blijkend - voor de hand liggend en niet door een latere opgave achterhaald - adres dat redelijkerwijs als feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte zou kunnen gelden, zoals het adres dat de verdachte in de appelakte heeft doen opnemen.1.

3.4. Uit de hiervoor onder 3.2. weergegeven inhoud van de stukken kan worden afgeleid dat de verdachte ten tijde van het instellen van het hoger beroep niet stond ingeschreven in de BRP en dat hij bij het instellen van appel heeft aangegeven woonachtig te zijn op de '[a-straat] 157 B te Rotterdam’. Gelet op het hiervoor onder 3.3 vooropgestelde dient dit in de appelakte vermelde adres te worden aangemerkt als een feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte. Nu de stukken van het geding niets inhouden waaruit kan volgen dat is getracht de dagvaarding in hoger beroep op het door de verdachte in de appelakte van 24 september 2014 opgegeven adres '[a-straat] 157 B te Rotterdam' uit te reiken2.en niet blijkt dat dit adres in Rotterdam ten tijde van de betekening van de appeldagvaarding als achterhaald zou moeten worden beschouwd3., is het in de bestreden uitspraak besloten liggende oordeel van het hof dat de appeldagvaarding overeenkomstig art. 588 lid 1 aanhef, onder b sub 3, Sv, rechtsgeldig is betekend, zonder nadere motivering, die ontbreekt, niet begrijpelijk.4.Om doelmatigheidsredenen kan de Hoge Raad de appeldagvaarding zelf nietig verklaren.

3.5. Het middel slaagt.

4. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

5. Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en tot nietigverklaring van de dagvaarding in hoger beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG