V Ondersteuning van de crisisbesluitvorming

Ter ondersteuning van de crisisbesluitvorming in ICCb en/of MCCb kan op initiatief van een directeur van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) of op verzoek van een departementale crisiscoördinator een Interdepartementaal Afstemmingsoverleg (IAO) bijeenkomen op het Nationaal Crisiscentrum (NCC). Dit overleg wordt voorgezeten door een directeur van de NCTV. Het besluit tot het bijeenroepen van het IAO wordt genomen door de voorzitter, na overleg met het eerst verantwoordelijke ministerie en het gelijktijdig informeren van alle andere ministeries. Niet uitgenodigde ministeries kunnen bij het NCC beargumenteerd aangeven uitgenodigd te willen worden. De voorzitter bepaalt de samenstelling van het afstemmingsoverleg na overleg met het eerst verantwoordelijk ministerie. Indien ICCb en/of MCCb zijn geactiveerd, nemen in ieder geval de in deze gremia vertegenwoordigde ministeries deel aan het afstemmingsoverleg.

De voorzitter kan na overleg met het ministerie dat ter zake in het bijzonder is betrokken, al dan niet op verzoek van deze, deskundigen uitnodigen een vergadering van het overleg bij te wonen. Daarbij valt te denken aan deskundigen op een specifiek terrein, of aan deskundige vertegenwoordigers van betrokken andere overheden, overheidsdiensten of (vitale) sectoren.

Taken van het Interdepartementaal Afstemmingsoverleg zijn onder meer:

Het Afstemmingsoverleg kan besluiten tot een nadere, op de situatie toegesneden inrichting en werkwijze van de ondersteuning en advisering van ICCb en/of MCCb. Deze processen kunnen worden opgepakt in multidisciplinair, interdepartementaal (team)verband onder regie van ICCb en/of MCCb. Eventuele specifieke teams worden naar behoefte ingezet en zijn flexibel ingericht en samengesteld met vertegenwoordigers van de betrokken publieke en private partners. Voor wat betreft de processen valt te denken aan bestuurlijke en parlementaire verantwoording, informatievoorziening, operationele advisering, inhoudelijke (bijvoorbeeld de ICT Respons Board) of juridische expertise, de inzet van een Crisis Expert Team (CET) en nationale vraagregisseur, verificatie van slachtoffers, nafase, evacuatie en opvang, mobiliteit, bewaken en beveiligen etc.

De kaders voor deze processen c.q. inzetbare teams worden vastgelegd in protocollen, fact sheets e.d.

Ten behoeve van de crisisbesluitvorming kunnen liaisons vanuit de nationale crisisorganisatie worden afgevaardigd naar andere overheden, overheidsdiensten of (vitale) sectoren. Liaisons kunnen worden afgevaardigd vanuit het NCC of een vakdepartement. In overleg wordt bepaald voor welke onderwerpen een liaison wordt afgevaardigd en worden werkafspraken gemaakt.

Ten behoeve van een landelijk geharmoniseerde kennis- en adviesstructuur is een generiek model ontwikkeld voor het opzetten van een Crisis Expert Team (CET). Een voorbeeld van een dergelijk team is het CET milieu en drinkwater. Een CET dat wordt ingezet ter ondersteuning van de nationale crisisorganisatie wordt gekoppeld aan de voor het betreffende CET aangewezen vraagregisseur. De CET vraagregisseur zorgt voor de regie, coördinatie en afstemming van de adviesaanvraag en de inbreng van het advies in de gremia van de nationale crisisstructuur. Een vertegenwoordiger namens het CET kan worden verzocht het advies Toe te lichten.

Het permanent bezette Nationaal Crisiscentrum (NCC), ondergebracht bij het Ministerie van VenJ, vervult de functie van interdepartementaal coördinatiecentrum en knooppunt van en voor de informatievoorziening op nationaal niveau. Zodra een van de onderdelen van de nationale crisisstructuur is geactiveerd, fungeert het opgeschaalde NCC als het centrale aanspreekpunt (één algemeen loket) binnen de Rijksoverheid voor alle publieke en private partners.

De taken van het NCC zijn onder andere de volgende.

Het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) is een door de Openbare Orde en Veiligheidskolommen (politie, brandweer, GHOR, Defensie en gemeenten) bemenste organisatie die 24/7 bereikbaar is. Het LOCC zorgt voor een geïntegreerde benadering van de operationele aspecten van crisisbeheersing op nationaal niveau en voert haar taken uit onder gezag van de NCTV. Taken van het LOCC:

De NCTV kan, op eigen initiatief, op verzoek van een ministerie, van een van de onderdelen van de nationale crisisorganisatie, of van een betrokken voorzitter veiligheidsregio, het LOCC verzoeken een landelijk operationeel advies te geven over de beschikbaarheid en inzetbaarheid van mensen en middelen, de operationele uitvoerbaarheid en consequenties van te treffen maatregelen in het kader van primair openbare orde en veiligheid. Voor het opstellen van dit advies wordt in ieder geval gebruik gemaakt van kennis en expertise van de kolommen bevolkingszorg, politie, brandweer, GHOR en Defensie. Om een meer integraal advies te kunnen opstellen, kunnen ook andere voor de betreffende situatie relevante (landelijke) operationele diensten en/of publieke en private partners aansluiten. Elk betrokken ministerie beslist over de deelname van onder haar ressorterende operationele diensten of organisaties op haar werkterrein. Het ministerie blijft ook verantwoordelijk voor de eigen operationele dienst(en). Een vertegenwoordiger namens het LOCC kan verzocht worden het advies toe te lichten in een of meer gremia van de nationale crisisstructuur.Het LOCC draagt bij aan een zo afgestemd mogelijke uitvoering van de operationele aspecten van de besluiten die in de nationale crisisstructuur zijn genomen en monitort de uitvoering met het oog op eventuele nieuwe adviezen. Dit geschiedt in voorkomend geval in afstemming met het ministerie waaronder de operationele diensten ressorteren.

Het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC) coördineert de pers- en publieksvoorlichting vanuit de rijksoverheid. Het NKC adviseert de crisisoverleggen op rijksniveau over de te volgen communicatiestrategie en de communicatieve gevolgen van (voor)genomen besluiten. Het NKC haalt daartoe 'de buitenwereld binnen', door het monitoren en analyseren van media, internet en pers- en publieksvragen. Het NKC formuleert afgestemde communicatiekaders en -boodschappen voor alle partners op rijksniveau. Met andere relevante partijen stemt het NKC af over timing en inhoud van communicatie.

Het NKC werkt onder leiding van de directeur Voorlichting van VenJ en eventueel de directeur Voorlichting van het eerst verantwoordelijk ministerie. De directeuren vertegenwoordigen de communicatie-kolom in de ICCb/MCCb. De dagelijkse aansturing van het NKC wordt verzorgd door het hoofd van de Eenheid Communicatie van het NCC en de coördinator van het pers- en publieksteam. De basisbezetting van het NKC bestaat uit communicatiespecialisten van de Directie Voorlichting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de Eenheid Communicatie van het NCC. Als er andere ministeries betrokken zijn, zitten ook hun communicatiespecialisten in het NKC. In de praktijk wordt het NKC (inhoudelijk) aangestuurd door de coördinator pers- en publieksteam van het eerst verantwoordelijk ministerie en (organisatorisch) door het hoofd van de Eenheid Communicatie van het NCC.

Per ministerie waarvoor dit relevant is, kan een vertegenwoordiger van de minister worden aangewezen die fungeert als bestuurlijke verbindingsschakel naar de regio, i.c. het Regionaal Beleidsteam (RBT) van de veiligheidsregio. Gedacht kan worden aan de volgende functionarissen: de Regionaal Militair Commandant (Defensie), de Regioambassadeur (Economische Zaken), de Hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat (Infrastructuur en Milieu) en de Inspecteur gezondheidszorg (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Andere regionaal werkende functionarissen, diensten en organisaties behouden hun (crisis)bevoegdheden c.q. kunnen eveneens als crisispartner in het RBT participeren.1. De commissaris van de Koning is rijksheer van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie en van Veiligheid en Justitie en is de coördinerend functionaris die binnen zijn provincie de samenwerking tussen de rijksheren onderling bevordert, alsmede de samenwerking tussen de rijksheren en de veiligheidsregio's.