Inleiding

De hoofdvraag luidt als volgt: welke omstandigheden beïnvloeden de werking van de redelijkheid en billijkheid? De hoofdvraag is in de vorige hoofdstukken beantwoord. De werking van de redelijkheid en billijkheid is afhankelijk van de in de hoofdstukken 2 tot en met 7 besproken factoren.

Hiermee is echter niet alles gezegd. Dit onderzoek geeft een systematisch overzicht van de relevante omstandigheden. De verbinding van de afzonderlijke hoofdstukken biedt ruimte voor nieuwe inzichten. Een vergelijking van de afzonderlijke factoren en benaderingswijzen leidt tot verschillende conclusies over de omstandigheden die de werking van de redelijkheid en billijkheid beïnvloeden.

Ik bespreek verschillende conclusies. De omstandigheden van het geval creëren de kaders waarbinnen een gedraging of rechtsbetrekking ‘redelijk’ is (§ 8.3.1). Zij beïnvloeden daarnaast de strengheid van de eisen van de redelijkheid en billijkheid (§ 8.3.2). Hun invloed is afhankelijk van ‘het hele plaatje’ (§ 8.3.3). De regels en overtuigingen van een bepaalde groep beïnvloeden de werking van de redelijkheid en billijkheid (§ 8.3.4). De invloed van een factor is afhankelijk van de mate waarin een omstandigheid aanwezig is (§ 8.3.5). Een beroep op een factor die iedere werking van de redelijkheid en billijkheid kan verklaren, verdient niet de voorkeur (§ 8.3.6). De werking van de redelijkheid en billijkheid is vooral afhankelijk van omstandigheden waarop de partijen bij de rechtsbetrekking invloed kunnen uitoefenen (§ 8.3.7). De in de wet, de literatuur en de jurisprudentie genoemde omstandigheden geven niet alle mogelijke relevante omstandigheden weer (§ 8.3.8).