9.10.2.3 Contractuele samenwerkingsverbanden die voldoen aan archetype III

Zoals aangegeven in paragraaf 9.9, kan in de btw een contractueel samenwerkingsverband dat geen rechtssubjectiviteit bezit, tóch worden aangemerkt als een belastingplichtige, indien aan de criteria van art. 9 Btw-richtlijn (ex art. 4 Zesde richtlijn, vgl. art. 7 Wet OB) is voldaan. Van belang is dat het samenwerkingsverband aan te merken is als een “entiteit” (“eenieder”), zodat het een toerekeningspunt van (fiscale) rechten en (fiscale) verplichtingen kan vormen. Dit betekent dat de contractuele samenwerkingsverbanden die in het privaatrecht al voldoen aan de kenmerken van archetype III, ook in fiscale zin te rangschikken zijn onder dit archetype. Contractuele samenwerkingsverbanden die in het geheel niet zijn aan te merken als (privaatrechtelijke) rechtssubjecten (archetype I), kunnen onder omstandigheden evenwel voor de heffing van btw tóch als belastingsubjecten worden aangemerkt. Dergelijke als “feitelijke samenwerkingsverbanden” aangemerkte entiteiten voldoen dus privaatrechtelijk niet, maar fiscaal wel aan de kenmerken van archetype III.

Ik merk op dat een samenwerkingsverband van het derde archetype vanuit een fiscale optiek kan worden omgevormd tot een samenwerkingsverband van het tweede archetype. Wanneer de participanten bij een als een entiteit aangemerkt samenwerkingsverband (archetype III) met dat samenwerkingsverband een fiscale eenheid vormen, ontstaat een samenwerkingsverband van het tweede archetype.