87a ‘Handhaving’ in de zin van art. 1019 Rv

Het materieel toepassingsbereik ziet op de vraag op welke rechten de handhaving betrekking dient te hebben teneinde binnen de reikwijdte van titel 15 van Boek 3 Rv vallen. Kort gezegd vallen geschillen ter handhaving van de in art. 1019 Rv genoemde IE-rechten wel onder het bereik, maar geschillen die voortvloeien uit onrechtmatige daad of tekortkoming in de nakoming van een verbintenis in beginsel niet. De vraag, wat handhaving in deze context inhoudt, is een vraag naar het formeel toepassingsbereik en blijkt in de praktijk een al even lastig vraagstuk te zijn.

Zoals in het vorige hoofdstuk aan de orde is gekomen, zijn de maatregelen, procedures en rechtsmiddelen van de Handhavingsrichtlijn van toepassing op elke inbreuk op intellectuele-eigendomsrechten.1 Hieronder dient mede te worden begrepen elke dreigende inbreuk op IE-rechten.2 Uit de rechtspraak van het HvJ EU volgt dat een exequaturprocedure volgend op een IE-inbreukzaak onder het toepassingsbereik valt, evenals een procedure waarin schadevergoeding wordt gevorderd wegens een beslag dat in een andere lidstaat is gelegd ter voorkoming van een inbreuk op een intellectueel eigendomsrecht, en in het kader van deze schadevordering de vraag rijst naar erkenning van een in die andere lidstaat gegeven beslissing waarbij is vastgesteld dat dit beslag onrechtmatig is.3 Geschillen over de (hoogte van de) al of niet te vergoeden thuiskopieheffing vallen er niet onder.4 De richtlijn is evenmin van toepassing op een administratieve procedure strekkende tot nietigverklaring van een modelrecht. Dergelijke procedures beogen immers niet ‘de bescherming van houders van intellectuele-eigendomsrechten te verzekeren in de zin van de betrokken bepalingen’ en betreffen niet een inbreuk op een IE-recht.5

Uit de wetsgeschiedenis bij titel 15 van Boek 3 Rv blijkt dat de wetgever niet een verdergaand toepassingsbereik heeft willen realiseren. De memorie van toelichting bij art. 1019 e.v. Rv is op dit punt duidelijk:

Ten aanzien van de meeste bepalingen van titel 15 van Boek 3 Rv levert de vraag naar de toepasselijkheid meestal geen problemen op. Het ex parte bevel7 en het bewijs beslag zijn voorbeelden van maatregelen die in beginsel enkel kunnen worden getroffen door de rechthebbende in geval van (dreigende) inbreuk.8 Over de toepasselijkheid van de proceskostenregeling van art. 1019h Rv blijkt minder duidelijkheid te bestaan.9 Dat geldt niet zozeer in de gevallen waarin een inbreukverbod wordt gevorderd (art. 1019h Rv wordt in dergelijke gevallen meestal zonder meer van toepassing geacht), maar met name in de randgevallen. Gedoeld wordt op procedures waarin IE-rechten weliswaar onderwerp van het geschil zijn, maar waarin niet direct duidelijk is of sprake is van een (dreigende) inbreuk op die rechten, of de inbreuk slechts van ondergeschikte betekenis is. De hoeveelheid rechtspraak over dit onderwerp toont aan dat in lang niet alle gevallen duidelijk is of sprake is van ‘handhaving’ in de zin van art. 1019 Rv.