152 Opvatting van Lock

Lock betoogt dat de stelplicht- en bewijslastverdeling ingeval van een vordering strekkende tot een negatieve verklaring voor recht niet anders is dan wanneer verweerder zelf uit hoofde van dit gepretendeerde vorderingsrecht een rechtsvordering jegens de schuldenaar had ingesteld. Lock is van mening dat ingeval van een vordering strekkende tot een negatieve verklaring voor recht, de bewijslast rust op de partij die in materieel opzicht aan bepaalde (rechts)feiten rechtsgevolgen verbonden wil zien. Hij vindt niet doorslaggevend wie de rechtsvordering heeft ingesteld, maar wie zich beroept op de uit de rechtsverhouding tussen partijen voortvloeiende rechtsgevolgen; art. 150 Rv gaat volgens hem uit van het materiële recht. De partij die aan deze rechtsverhouding voor hem gunstige rechtsgevolgen wil ontlenen, heeft de stelplicht en de bewijslast van de voor het kunnen aannemen van die rechtsverhouding noodzakelijke feiten. Het vorderen van een negatieve verklaring voor recht mag volgens hem niet tot gevolg hebben dat de bewijslast op een andere partij komt te liggen dan de partij waarop de bewijslast volgens de normale bewijsregels rust.1 Lock en Asser2 verwijzen naar het Duitse recht waar ingeval van een negative Feststellungsklage3 bij verweerder het bewijsrisico berust.4 Met hun opvatting kwalificeren Lock en Asser het verweer als een bevrijdend verweer.5 Lock en Asser geven aan dat een negatieve verklaring voor recht gezag van gewijsde heeft;6 bij toewijzing van de verklaring voor recht heeft dit oordeel na het onherroepelijk worden van de uitspraak gezag van gewijsde, maar strekt het zich slechts uit tot de stellingen die onderdeel uitmaakten van het partijdebat.7