35 Inleiding

Verweerder kan naast (of in plaats van) een gemotiveerde betwisting ook feiten aanvoeren die indien bewezen ertoe leiden dat de vordering om een andere reden wordt afgewezen. Reageert verweerder op de vordering van eiser waarbij hij een beroep doet op een ander rechtsgevolg dan eiser beoogt, dan is dit verweer een bevrijdend verweer. Verweerder beroept zich op een nieuw feitencomplex dat is gebaseerd op een andere rechtsnorm dan de rechtsnorm die door eiser is aangevoerd; de rechtsnorm die verweerder inroept brengt een rechtsgevolg mee dat toewijzing van de vordering van eiser verhindert.1 ‘Het verweer berust op feiten die, als zij vaststaan, meebrengen dat de door de wederpartij gestelde feiten, die ook vaststaan, geen rechtsgevolg meebrengen.’2 Verweerder heeft stelplicht en dient de grondslag van zijn bevrijdend verweer en de stellingen die daarvoor worden aangevoerd bij gemotiveerde betwisting door eiser te bewijzen. Het bewijsrisico berust bij verweerder. Wanneer onduidelijk blijft of bepaalde feiten zich hebben voorgedaan komt dat voor risico van verweerder. Slaagt het beroep van verweerder niet, dan zal de rechter (een onderdeel van) de vordering toewijzen. Wanneer de rechter oordeelt dat de door verweerder gestelde feiten – ook bij vaststaan van die feiten – niet tot een rechtsgevolg kunnen leiden waarmee de vordering van eiser strandt, dan passeert de rechter het bevrijdend verweer. Het verweer kan dan niet het door verweerder gewenste rechtsgevolg hebben. Evenmin bestaat in dat geval aanleiding voor bewijslevering.