9.10.1.2 Te onderkennen belastingplichtigen op niveau twee: “relational”

Ook op het tweede niveau sluit het belastingsubject in de btw nauw aan bij de rechtspersoon en andere rechtssubjecten die vanuit een privaatrechtelijke optiek op dit niveau opereren (zie paragraaf 9.7.1.3). Er doen zich echter twee bijzonderheden voor.

Ten eerste is het mogelijk dat een combinatie van personen die duurzaam gezamenlijk naar buiten toe optreedt om aldus een economische activiteit te verrichten, in het burgerlijk recht niet geacht wordt rechtssubjectiviteit te bezitten, maar in de btw toch als een belastingsubject wordt aangemerkt. De civielrechtelijke en fiscale “werkelijkheid” lopen dan uiteen. Voor wat betreft deze contractuele samenwerkingsverbanden geldt dat vanuit een privaatrechtelijke optiek er op het tweede niveau van samenwerking twee rechtspersonen of andere rechtssubjecten, te weten de samenwerkende partijen, zijn waar te nemen. Vanuit een fiscale optiek bestaat er evenwel een derde (belasting)subject: het samenwerkingsverband zelf. Die vaststelling heeft gevolgen voor het objectniveau van het model. De koppeling van de archetypen aan de niveaus van samenwerking behoeft vanuit een fiscale optiek nuancering. Archetype III, waarbij het samenwerkingsverband als zodanig een enkelvoudige entiteit is aangemerkt, kan zich vanuit een fiscale optiek in bijzondere gevallen ook voordoen op samenwerkingsniveau twee (“relational”).

Ten tweede vormt de fiscale eenheid een bijzonderheid. De onderdelen van een fiscale eenheid zijn vanuit een civielrechtelijke optiek alle afzonderlijke (enkelvoudige) subjecten. Vanuit een fiscale optiek, bestaan deze enkelvoudige subjecten juist niet, zij zijn versmolten tot één (meervoudig) belastingsubject. Fiscaalrechtelijk wordt een ander samenwerkingsniveau bereikt dan maatschappelijk en civielrechtelijk het geval is. Ook dat heeft gevolgen voor het objectniveau. In civielrechtelijke zin is sprake van een ander archetype (namelijk archetype I), dan in fiscale zin (namelijk archetype II).