4.6.6 Buitengerechtelijke kosten en verstorend procesgedrag: beoordeling

Het systeem van vergoeding van buitengerechtelijke kosten lijkt op het eerste oog meer een bron van verstorend procesgedrag dan een remedie daartegen. De dunne scheidslijn met de proceskosten, de ongelijke verdeling tussen verweerder en gedaagde en ook de onzekerheid of Rapport Voorwerk II wel of niet (gemotiveerd) wordt toegepast, kunnen strategisch worden uitgebuit. Bij de deelgeschil-procedure bestaat een zelfde beeld.

Toch biedt het systeem de rechter ook ruimte om met onnodig vertragend en/of kostenverhogend procesgedrag rekening te houden. De eigen schuld van artikel 6:101 BW, de matigingsbevoegdheid van artikel 6:109 BW en de twee redelijkheidsdrempels kunnen ook door processuele gedragingen worden ingevuld.1 De Graaf noemt als meewegende factoren ' de mogelijkheid om de schade op eenvoudigere wijze vast te stellen' en ' de houding van partijen ten opzichte van elkaar' .

Al met al kan de regeling van de buitengerechtelijke kosten, ook al is deze op zichzelf wat ongelukkig en veel bekritiseerd, goed door de rechter worden ingezet tegen verstorend gedrag in de voorfase van het proces. In het vervolg van dit onderzoek zullen de buitengerechtelijke kosten niet nader worden onderzocht, maar de eindconclusies ten aanzien van de proceskosten kunnen wellicht ook meewegen in de wijze waarop rechters hun beslissingsruimte ten aanzien van buitengerechtelijke kosten invullen. Ook kunnen die worden gebruikt bij een eventuele normering van de bedragen en de dubbele redelijkheidstoets in deel-geschilprocedures.2