8.3.4 De regels en overtuigingen van een bepaalde groep beïnvloeden de werking van de redelijkheid en billijkheid

Een norm kan in heel Nederland gelden. Hij kan echter ook slechts leven binnen een bepaald gebied, een bedrijfstak of een religieuze of etnische groep. Ook deze normen beïnvloeden de werking van de redelijkheid en billijkheid. De invloed van de factoren ‘moraal’, ‘in Nederland levende rechtsovertuigingen’, ‘verkeersopvattingen’, ‘gewoonten’ en ‘internationaal, Europees en buitenlands recht’ is afhankelijk van de regels en overtuigingen van een bepaalde groep.1 De groep moet wel op enige manier bij het geval zijn betrokken. De regels en overtuigingen beïnvloeden daarnaast het antwoord op de vraag of het vertrouwen gerechtvaardigd is. Vertrouwen op een ongebruikelijke betekenis van een verklaring is eerder gerechtvaardigd als deze betekenis binnen de betrokken groep wel gebruikelijk is.2

Nederland is een klein land. Toch kent het teveel verschillen om de redelijkheid en billijkheid uniform toe te passen. Dit is echter geen bezwaar. De regels en overtuigingen van een bepaalde groep beïnvloeden de werking van de redelijkheid en billijkheid alleen als deze groep bij het geval betrokken is. De algemeen gedeelde morele regels bepalen de werking van de redelijkheid en billijkheid in andere gevallen.3

De Europese Unie kent nog meer verscheidenheid dan Nederland. Verscheidenheid hoeft echter geen bezwaar te zijn tegen een variant op de redelijkheid en billijkheid in het recht van de Europese Unie. Lokale regels en overtuigingen kunnen ook invloed uitoefenen op de werking van een dergelijke Europeesrechtelijke variant.4 Een algemeen gedeelde basis is bovendien niet uitgesloten. Uit de beantwoording van subvraag C blijkt immers dat de omstandigheden die de werking van de redelijkheid en billijkheid beïnvloeden ook een rol spelen in niet-Nederlandse rechtsstelsels. 5 De redelijkheid en billijkheid kan bovendien bijdragen aan de harmonisering van het Europese privaatrecht. De redelijkheid en billijkheid pleit immers voor een toepassing van het nationale recht die aansluit bij het recht van de Europese Unie. Buitenlands recht beïnvloedt bovendien de werking van de redelijkheid en billijkheid.6