Milieubelastingen zijn algemene belastingen en brandstofaccijns is verschuldigd wegens ‘uitslag tot verbruik’.
Dit thema biedt een overzicht van de milieubelastingen en beschrijft de belangrijkste elementen op hoofdlijnen (object, subject, grondslag, tarief, vrijstellingen etc). U krijgt antwoord op de vraag hoe in Nederland de milieubelastingen in hoofdlijnen zijn vorm gegeven. Ten slotte krijgt u antwoord op de vraag op welke EU-regelgeving deze belastingen zijn gebaseerd.
Milieubelastingen. Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm)
De milieubelastingen zijn opgenomen in de Wbm.
Een 'belasting op milieugrondslag' is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en die haar grondslag vindt in milieuoverwegingen. De opbrengst staat voorop: een eventueel milieueffect is van secundair belang. Voor de minimum CO2-prijs elektriciteitsopwekking en de CO2-heffing industrie ligt dit anders. Bij deze belastingen staat voorop het zekerstellen van een minimumprijs voor de emissie van broeikasgassen.
De milieubelastingen zijn opgenomen in de Wbm. De Wbm is in werking getreden op 1 januari 1995. De volgende belastingen zijn momenteel in de Wbm opgenomen:
•
afvalstoffenbelasting;
•
leidingwaterbelasting;
•
kolenbelasting;
•
energiebelasting;
•
minimum CO2-prijs elektriciteitsopwekking;
•
CO2-heffing industrie;
•
vliegbelasting.
Brandstofaccijns
Voor kolen, aardgas en elektriciteit zijn de hiervoor genoemde milieubelastingen van toepassing. Voor kolen geldt de kolenbelasting, voor aardgas en elektriciteit de energiebelasting. Van minerale oliën, zoals benzine en diesel, wordt accijns geheven op grond van de Wet op de accijns.
Specifieke heffingen
Voor sommige producten gelden naast de belastingen specifieke heffingen. Op grond van de Wet voorraadvorming aardolieproducten 2012 wordt van sommige minerale oliën de voorraadheffing geheven. De opslag voor duurzame energie- en klimaattransitie is een heffing op het verbruik van elektriciteit en aardgas om het stimuleren van de productie van duurzame energie te financieren. Met ingang van 1 januari 2023 is het tarief van de opslag in de energiebelasting geïntegreerd.
Mr. Hans Spaermon
CEO Ecolegis
Meer over Hans Spaermon
Milieubelastingen zijn algemene belastingen en brandstofaccijns is verschuldigd wegens ‘uitslag tot verbruik’.
Dit thema biedt een overzicht van de milieubelastingen en beschrijft de belangrijkste elementen op hoofdlijnen (object, subject, grondslag, tarief, vrijstellingen etc). U krijgt antwoord op de vraag hoe in Nederland de milieubelastingen in hoofdlijnen zijn vorm gegeven. Ten slotte krijgt u antwoord op de vraag op welke EU-regelgeving deze belastingen zijn gebaseerd.
Milieubelastingen. Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm)
De milieubelastingen zijn opgenomen in de Wbm.
Een 'belasting op milieugrondslag' is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en die haar grondslag vindt in milieuoverwegingen. De opbrengst staat voorop: een eventueel milieueffect is van secundair belang. Voor de minimum CO2-prijs elektriciteitsopwekking en de CO2-heffing industrie ligt dit anders. Bij deze belastingen staat voorop het zekerstellen van een minimumprijs voor de emissie van broeikasgassen.
De milieubelastingen zijn opgenomen in de Wbm. De Wbm is in werking getreden op 1 januari 1995. De volgende belastingen zijn momenteel in de Wbm opgenomen:
afvalstoffenbelasting;
leidingwaterbelasting;
kolenbelasting;
energiebelasting;
minimum CO2-prijs elektriciteitsopwekking;
CO2-heffing industrie;
vliegbelasting.
Brandstofaccijns
Voor kolen, aardgas en elektriciteit zijn de hiervoor genoemde milieubelastingen van toepassing. Voor kolen geldt de kolenbelasting, voor aardgas en elektriciteit de energiebelasting. Van minerale oliën, zoals benzine en diesel, wordt accijns geheven op grond van de Wet op de accijns.
Specifieke heffingen
Voor sommige producten gelden naast de belastingen specifieke heffingen. Op grond van de Wet voorraadvorming aardolieproducten 2012 wordt van sommige minerale oliën de voorraadheffing geheven. De opslag voor duurzame energie- en klimaattransitie is een heffing op het verbruik van elektriciteit en aardgas om het stimuleren van de productie van duurzame energie te financieren. Met ingang van 1 januari 2023 is het tarief van de opslag in de energiebelasting geïntegreerd.
Documenten bij dit thema
Wetgeving
Artikelen 12-21 Wbm
Artikelen 22-31a Wbm
Artikelen 32-46 Wbm
Artikelen 47-71 Wbm
Artikelen 71a-71g Wbm
Artikelen 71h-71s Wbm
Artikelen 72-79 Wbm
Artikel 1 Wet op de accijns
Artikel 2 Wet op de accijns
Artikelen 25-28 Wet op de accijns
Artikel 40 Wet op de accijns
Artikel 51 Wet op de accijns
Artikel 66 Wet op de accijns
Artikel 1 Wet voorraadvorming aardolieproducten 2012
Artikelen 26-27 Wet voorraadvorming aardolieproducten 2012
Subsidieregeling bekostiging plafond energietarieven kleinverbruikers 2023
Belangrijkste uitspraken
HvJ EU 18 april 2024, zaak C-133/23, Omya CZ, ECLI:EU:C:2024:335, V-N 2024/22.16
HvJ EU 22 juni 2023, zaak C-833/21, ECLI:EU:C:2023:516, V-N 2023/30.19, H&I 2023/189
HvJ EU 9 maart 2023, zaak C-571/21, RWE Power AG, ECLI:EU:C:2023:186, V-N 2023/14.16, H&I 2023/76
HR 14 oktober 2022, nr. 20/01390, ECLI:NL:HR:2022:1440, V-N 2022/45.16, FED 2023/15
HR 29 april 2022, nr. 20/01331, ECLI:NL:HR:2022:659, BNB 2022/94, V-N 2022/21.19, FED 2023/29
HR 11 maart 2022, nr. 19/03749, ECLI:NL:HR:2022:342, V-N 2022/14.13, BNB 2022/71
HR 6 augustus 2021, nr. 19/00789, ECLI:NL:HR:2021:1187, BNB 2021/161, V-N 2021/33.12, FED 2022/2
HR 5 februari 2021, nr. 19/01068, ECLI:NL:HR:2021:169, BNB 2021/58, V-N 2021/8.19, FED 2021/44
HR 8 juni 2018, nr. 17/00159, ECLI:NL:HR:2018:861, BNB 2018/190, V-N 2018/32.18.9, FED 2018/143
HvJ EU 7 maart 2018, zaak C-31/17, ECLI:EU:C:2018:168, V-N 2018/18.26, H&I 2018/99
HvJ EU 13 juli 2017, zaak C-151/16, ECLI:EU:C:2017:537, V-N 2017/38.22.1, H&I 2017/281
HR 5 oktober 2012, nr. 11/01570, ECLI:NL:HR:2012:BX9197, BNB 2012/306, V-N 2012/53.25
HvJ EU 1 december 2011, zaak C-79/10 ECLI:EU:C:2011:797, V-N 2011/64.32
HR 5 juni 2009, nr. 43 531, ECLI:NL:HR:2009:BI1975, BNB 2009/156, V-N 2009/21.30, Belastingblad 2009, p. 962, Milieurecht Totaal 2009/1091
HvJ EG 1 maart 2007, zaak C-391/05, ECLI:EU:C:2007:126
Literatuur
Klimaatmaatregelen in het Belastingplanpakket 2024, M. Betje, WFR 2023/268
Klimaatdoelstellingen, belastingen en (klimaat)instrumentalisme, D.R. ter Steege, WFR 2022/11
Fiscale klimaatmaatregelen per 2021 en de Wet CO2-heffing industrie in perspectief, N.E. Muller, WFR 2020/184
Fiscale klimaatontwikkelingen, P. Kavelaars, WFR 2020/59
Geen ode aan de opslag duurzame energie (ODE), M.P.A. Spanjers, WFR 2019/163
E.P.J. Wasch e.a. (red.), Hoofdzaken milieuheffingen (fed fiscale studieserie, nr. 27), Deventer: Wolters Kluwer 2019 (elfde druk)
Naslag
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, Afvalstoffenbelasting: in- en uitvoer van afvalstoffen
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, Wet belastingen op milieugrondslag
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 12-21 Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 22-31a Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 32-46 Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 47-71 Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 71a-71g Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 71h-71s Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 72-79 Wbm
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, EU-accijnswetgeving
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, art. 1 Wet op de accijns
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, art. 2 Wet op de accijns
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, art. 25-28 Wet op de accijns
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, art. 40 Wet op de accijns
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, art. 51 Wet op de accijns
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, art. 66 Wet op de accijns
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 1-58Richtlijn (EU) 2020/262
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, Energie belast: belastingen en heffingen op energieproducten
Vakstudie Accijnzen en milieubelastingen, artt. 1-32Richtlijn 2003/96/EG (Richtlijn energiebelasting)
Verwante onderwerpen
Thema: Wetsvoorstel Belastingplan 2022 (35927)
Thema: Wetsvoorstel Belastingplan 2023 (36202)
Thema: Wetsvoorstel Belastingplan 2024 (36418)