9.3 Legaliteitsconcepties in het Europees strafrecht

In de voorgaande paragraaf is de invulling van het legaliteitsbeginsel in het Europees strafrecht op het niveau van de deelnormen behandeld. De analyse van de rechtspraak van het Hof van Justitie maakt het mogelijk een beeld te schetsen van de inhoud van het Europeesrechtelijke legaliteitsbeginsel. Dat legaliteitsbeginsel heeft zijn fundament in de rechtszekerheid, en ook het rechtszekerheidsbegrip kan op basis van de jurisprudentie nader worden geanalyseerd. Dat leidt tot drie conclusies. Ten eerste heeft rechtszekerheid in het Europees strafrecht vooral de strekking dat individuen moeten kunnen voorzien voor welke gedragingen zij strafrechtelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld. Dat is in zichzelf een vrij smalle uitleg van rechtszekerheid. Daar staat tegenover, en dat is de tweede conclusie, dat het rechtszekerheidsbeginsel in het strafrecht een absolute waarde is, die niet wordt afgewogen tegen, en daarom niet terzijde wordt geschoven in het belang van het bereiken van de meer instrumentele doelstellingen van het Europees recht. Ten derde blijkt de conceptie van het legaliteitsbeginsel af te hangen van de rol die het legaliteitsbeginsel speelt in het Europees strafrecht: hoewel in beginsel het EHRM wordt gevolgd, krijgt het een zeer strikte invulling wanneer het wordt toegepast in situaties van meerlagigheid waarin het legaliteitsbeginsel de doorwerking van Europees recht in het Nederlandse materiële strafrecht afbakent.