6.3.4.3 Conversie, § 140 BGB – Umdeutung

313. § 140 BGB bepaalt:

Umdeutung (conversie) is toegestaan als een rechtshandeling nietig is maar voldoet aan de vereisten van een andere rechtshandeling en als partijen die andere, wel geldige, rechtshandeling zouden hebben verkozen boven de nietige rechtshandeling (hypothetische Parteiwille). Voor de invulling van de hypothetische Parteiwille beoordeelt men de vraag of een redelijk denkende maatman een vervangende overeenkomst zou hebben gesloten om het gewenste economische doel te bereiken.1

314. Onder dit artikel valt ook de geltungserhaltende Reduktion, deze komt voort uit een analoge toepassing van § 140 BGB in combinatie met § 139 BGB.2 In de literatuur zijn de meningen over de mogelijkheid van deze geltungserhaltende Reduktion verdeeld.3 Deze rechtsfiguur is slechts in enkele gevallen toelaatbaar op grond van preventie of de wil van de partijen en speelt vooral een rol als één der partijen wordt beschermd.4 Een voorbeeld zijn bierleveringsovereenkomsten (bij een overmatig lang durende overeenkomst). Bierlieferungsverträge (bierleveringsovereenkomsten) zijn overeenkomsten tussen een brouwer en een café, waarbij de kroeg gedurende een bepaalde periode verplicht wordt alleen bier bij de betreffende brouwer af te nemen. Deze overeenkomsten kunnen in strijd zijn met het mededingingsrecht als het café te lang gebonden wordt. Als dat het geval is, wordt de duur van de overeenkomst terug gebracht tot een tijdsspanne die wel is toegestaan.5 Rechtshandelingen die in strijd zijn met de goede zeden, kunnen naar Duits recht niet worden geconverteerd.6