X.6.5 Overige vormen van persoonlijke zekerheid: diverse bedingen

992. Bedingen die strekken ter versterking van de vordering op de schuldenaar. In een oude uitspraak heeft de Hoge Raad geoordeeld dat rechten en bevoegdheden die naar de bedoeling van de schuldenaar en de schuldeiser tot de vordering behoren als nevenrechten kunnen worden aangemerkt. Dit arrest heeft ook nog betekenis voor het huidige recht. Volgens de Hoge Raad zijn onder de nevenrechten mede te begrijpen de rechten die krachtens een beding aan de vordering zijn verbonden teneinde de nakoming van de vordering te verzekeren. Op deze grond kon als een nevenrecht worden aangemerkt het beding in een hypotheekakte waarbij het de hypotheekgever op straffe van een boete was verboden om het verbonden registergoed zonder toestemming van de schuldeiser te vervreemden.1

Aangenomen mag worden dat hetzelfde geldt voor andere bedingen die ertoe strekken de vordering van de schuldeiser te versterken. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan: positieve en negatieve pand- en hypotheekverklaringen,2 pari passu clausules, rechten uit een achterstellingsovereenkomst en onder omstandigheden – mits er sprake is van een juridisch afdwingbare verplichting – ‘net worth’-verklaringen en patronaatsverklaringen (‘letters of comfort’).3

Verder kan worden gedacht aan allerhande ‘covenants’ in geldleningen die de schuldenaar (de leningnemer) beperken in zijn zakelijke en financiële verkeer en die de schuldeiser mogelijk zelfs enige zeggenschap verschaffen over de bedrijfsvoering van de schuldenaar.4 Deze covenants kunnen onder andere betrekking hebben op het aanhouden door de leningnemer van bepaalde financiële ratio’s (‘debt-to-equity’, ‘interest coverage ratio’ e.d.). Schending van een van de hier genoemde bedingen zal meestal een ‘event of default’ opleveren en de leninggever de bevoegdheid geven de lening vervroegd op te eisen. Ook in het geval de genoemde bedingen niet als nevenrechten zouden kunnen worden aangemerkt, kan de cessionaris er indirect toch een beroep op doen, aangezien hij in geval van schending van een van de bedingen de vordering kan opeisen. De opeisingsgronden van een lening (events of default) behoren immers tot de inhoud van de vordering tot terugbetaling van het krediet.5 Aangenomen mag worden dat de bedingen niet hun rechtskracht verliezen als gevolg van de cessie van de vordering tot terugbetaling van het krediet.

In al de genoemde gevallen is het overigens mogelijk dat het gaat om persoonlijke rechten van de oorspronkelijke schuldeiser waarop alleen door hem een beroep kan worden gedaan. Of dit het geval is, zal aan de hand van uitleg moeten worden vastgesteld.