Hof Den Haag, 27-11-2019, nr. BK-18/01043

Vaststaat dat belanghebbende in 2014 in Nederland woont en nog niet de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt. Gelet hierop en op het bepaalde in de artikelen 2 en 6 van de Algemene ouderdomswet (AOW) en de dienovereenkomstige bepalingen in de overige volksverzekeringswetten, was belanghebbende in dat jaar Nederlands ingezetene en derhalve van rechtswege in Nederland verzekerd en premieplichtig voor de volksverzekeringen.

In afwijking van artikel 6 AOW wordt op grond van artikel 6a AOW als verzekerde aangemerkt de persoon van wie de verzekering op grond van deze wet voortvloeit uit de toepassing van bepalingen van een verdrag of van een besluit van een volkenrechtelijke organisatie. Niet als verzekerde wordt aangemerkt de persoon op wie op grond van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie de wetgeving van een andere mogendheid van toepassing is.

Belanghebbende stelt dat hij, in afwijking van de in 5.1 vermelde hoofdregel, in 2014 tot en met 30 september niet in Nederland verzekerd en premieplichtig is. Het is aan belanghebbende feiten en omstandigheden te stellen en, gelet op de gemotiveerde betwisting door de Inspecteur, aannemelijk te maken die tot de conclusie leiden dat hij voor dat gedeelte van het jaar 2014 niet in Nederland verzekerd en premieplichtig voor de volksverzekeringen is.

Uit de stukken van het geding blijkt dat de SVB bij besluit van 8 december 2016 een E-101-verklaring heeft gegeven, waarin is vastgesteld dat op basis van artikel 13 van de Verordening 883/2004/EG de Nederlandse sociale wetgeving van toepassing is voor de periode 1 januari 2014 tot en met 30 september 2014. De CRvB heeft bij uitspraak van 28 augustus 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2817 de uitspraak op bezwaar vernietigd en de SVB opgedragen een nieuwe uitspraak op bezwaar te doen.

De Inspecteur heeft gesteld dat de uitspraak van de CRvB aldus kan worden verstaan dat de hier genoemde E-101-verklaring in stand is gebleven en heeft met een beroep op de uitspraak van de Hoge Raad van 5 oktober 2018, nr. 18/01619, ECLI:NL:HR:2018:1725 gesteld dat nu de E-101-verklaring nog niet is ingetrokken of herroepen, belanghebbende met inachtneming van die verklaring nog steeds verzekerd is in Nederland in de periode 1 januari 2014 tot en met 30 september 2014.

In het hiervoor aangehaalde arrest van 5 oktober 2018 heeft de Hoge Raad overwogen:

“5.4. In artikel 1, aanhef en letter a, van het Besluit internationale taken Sociale Verzekeringsbank (Stcrt. 1995, 197) is bepaald dat de SVB onder meer tot taak heeft het verstrekken van verklaringen inzake de toepasselijke wetgeving op grond van de Verordeningen inzake sociale zekerheid van de Europese Gemeenschap. De inspecteur dient zich te richten naar de verklaring van de SVB dat de Nederlandse wetgeving van toepassing is, zolang die verklaring niet is ingetrokken of ongeldig verklaard (vgl. HR 9 oktober 2009, nr. 08/02433, ECLI:NL:HR:2009:BH0546, r.o. 3.4.5, hierna: het arrest van 9 oktober 2009).

Het voorgaande wordt niet anders indien tegen een dergelijke verklaring van de SVB over de toepasselijke wetgeving, zoals een A1-verklaring, een rechtsmiddel is aangewend. De afgifte van die verklaring is een besluit in de zin van artikel 1:3, lid 1, Awb. De werking van een zodanig besluit wordt op grond van artikel 6:16 Awb niet geschorst door een daartegen gericht bezwaar. Ook de rechtsmiddelen van beroep en hoger beroep hebben geen schorsende werking. Dit betekent dat de inspecteur zich in het kader van de premieheffing ook dient te richten naar een A1-verklaring van de SVB indien die verklaring nog niet onherroepelijk vaststaat (vgl. HR 21 april 2006, nr. 40686, ECLI:NL:HR:2006:AW2325). Ditzelfde geldt voor de belastingrechter als die moet oordelen over een besluit van de inspecteur met betrekking tot de heffing van premie voor de Nederlandse sociale verzekeringen.

De omstandigheid dat een A1-verklaring nog niet onherroepelijk vaststaat, staat er daarom niet aan in de weg dat de inspecteur in overeenstemming met die verklaring premie heft, en evenmin dat hij in overeenstemming daarmee uitspraak doet op een tegen dergelijke premieheffing gericht bezwaar. Als gevolg daarvan is die omstandigheid voor de belastingrechter geen reden voor gegrondverklaring van het beroep en terugwijzing van de zaak naar de inspecteur voor het nemen van een nieuw besluit als bedoeld in artikel 8:72, lid 4, letter a, Awb.

Evenzo staat de omstandigheid dat een A1‑verklaring nog niet onherroepelijk vaststaat er niet aan in de weg dat de belastingrechter uitspraak doet in een geschil over de heffing van de desbetreffende premie. Wel kan die omstandigheid de belastingrechter aanleiding geven om gebruik te maken van zijn bevoegdheid de (verdere) behandeling van de zaak aan te houden, waarvoor met name grond zal bestaan indien tegen de verklaring over de toepasselijke wetgeving een rechtsmiddel is aangewend en te verwachten valt dat de verklaring niet (ongewijzigd) in stand zal blijven.”

a) dat er geen verplichting bestaat voor de belastingrechter om in een procedure over de premieheffing te wachten op de definitieve uitkomst van een geschil over een voor die procedure relevante A1‑verklaring van de SVB, en (b) dat als die rechter, na partijen over zijn voornemen daartoe te hebben geïnformeerd, toch besluit de (verdere) behandeling van de zaak aan te houden, deze periode van aanhouding niet aan een maximum is gebonden.”

De E-101-verklaring is met de uitspraak van de CRvB nog niet onherroepelijk vast komen te staan. Het Hof ziet zich gesteld voor de vraag nu de SVB zich weer opnieuw over het bezwaar tegen de verklaring buigt of het de onderhavige zaak die betrekking heeft op de premieheffing zal aanhouden. Het heeft daartoe niet besloten. Met name acht het Hof daarbij van belang dat niet valt te verwachten dat de inhoud van de E-101-verklaring zal worden gewijzigd, zoals naar voren komt uit de volgende rechtsoverwegingen. Daarnaast geldt dat belanghebbende zelf ter zitting heeft meegedeeld niet om aanhouding van de zaak te verzoeken.

De stelling van belanghebbende dat aan de E-101-verklaring geen betekenis toekomt reeds omdat gelet op de periode waarvoor deze is afgegeven een A1-verklaring had moeten zijn afgegeven, moet worden verworpen. De E101-verklaring heeft als ingangsdatum 1 december 2009. Op dat moment was Verordening (EEG) 1408/71 wel van toepassing. Op grond van de overgangsregeling van artikel 87, lid 8, Vo.883/2004/EG blijft de E101-verklaring zijn betekenis houden:

Artikel 87 lid 8 van Vo. 883/2004 luidt:

“Indien een persoon op grond van deze verordening is onderworpen aan de wetgeving van een andere lidstaat dan die waaraan die persoon op grond van titel II van Verordening (EEG) nr. 1408/71 onderworpen is, blijft de betrokkene onderworpen aan deze wetgeving zolang de desbetreffende situatie voortduurt, maar in elk geval niet langer dan 10 jaar te rekenen vanaf de toepassingsdatum van deze verordening, tenzij hij een aanvraag indient om onderworpen te worden aan de wetgeving die op grond van deze verordening van toepassing is. Indien de aanvraag binnen een termijn van drie maanden vanaf de toepassingsdatum van deze verordening wordt ingediend bij het bevoegde orgaan van de lidstaat waarvan de wetgeving op grond van deze verordening van toepassing is, is deze wetgeving op betrokkene van toepassing vanaf de toepassingsdatum van deze verordening. Indien de aanvraag wordt ingediend nadat deze termijn verstreken is, is genoemde wetgeving op betrokkene van toepassing vanaf de eerste dag van de volgende maand.”

Met ingang van 1 mei 2010 is Verordening (EG) 1408/71 (hierna: Vo. 1408/71) ingetrokken en vervangen door Vo. 883/2004. Artikel 13, eerste lid, Vo. 883/2004 geeft regels voor personen die in twee of meer lidstaten werkzaamheden in loondienst plegen te verrichten, en luidt in het onderhavige jaar als volgt:

"1. Op degene die in twee of meer lidstaten werkzaamheden in loondienst pleegt te verrichten, is van toepassing:

a. a) de wetgeving van de lidstaat waar hij woont, indien hij op dit grondgebied een

substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht of indien hij werkzaam is bij

verschillende ondernemingen of werkgevers die hun zetel of domicilie hebben op het grondgebied van verschillende lidstaten, of

b) de wetgeving van de lidstaat waar de zetel van de onderneming of het domicilie van de werkgever waarbij hij voornamelijk werkzaam is zich bevindt, indien hij geen substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht in de lidstaat waar hij woont.”

[D] , de werkgever van belanghebbende, is in de periode die het hier betreft niet gevestigd in een van de staten die de Rijnvarendenovereenkomst hebben gesloten. De CRvB heeft daarover in de hiervoor genoemde uitspraak van 28 augustus 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2817 geoordeeld:

“9.2. Met betrekking tot de mogelijke toepasselijkheid van de Rijnvarendenovereenkomst op betrokkenen verwijst de Raad naar zijn uitspraak van 19 december 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:4469, waarin onder punt 4.4.2 is opgenomen:

‘In gevallen waarin de werkgever stelt in een EU-lidstaat, niet zijnde een Rijnoeverstaat, zijn zetel te hebben, regelt primair de op het Verdrag betreffende de werking van de EU (VWEU) gebaseerde Vo 883/2004 de rechtsbetrekkingen tussen de betrokken staten. Als de toepassing van deze verordening leidt tot de aanwijzing van de wetgeving van het woonland, zijnde een Rijnoeverstaat, staat naar het oordeel van de Raad niets eraan in de weg dat het woonland vervolgens onder toepassing van artikel 16, eerste lid, van die verordening in overeenstemming met andere Rijnoeverstaten in het belang van de Rijnvarenden (met name een gelijke socialeverzekeringssituatie voor alle personeel aan boord van het zelfde schip) een uitzondering op de regel van artikel 13, eerste lid, van Vo 883/2004 vaststelt.’

De Raad ziet geen grond om in deze gedingen tot een ander oordeel te komen dan hiervoor is weergegeven. Evenmin ziet de Raad een grond om, zoals appellanten in overweging hebben gegeven, in de voorliggende zaken een prejudiciële vraag te stellen aan het HvJEU over de mogelijke toepasselijkheid van het Rijnvarendenverdrag en de Rijnvarendenovereenkomst.

Vaststelling van het toetsingskader in de zaken 4 tot en met 7

Omdat niet in geschil is dat in de zaken 4 tot en met 7 de betrokkenen ten tijde van belang in Nederland woonden, is evident dat de Svb in die zaken terecht Vo 883/2004 en Vo 987/2009 als toetsingskader heeft gehanteerd over periodes vanaf 1 april 2012.”

Daarom dient op grond van de in artikel 13 van de Vo. 883/2004 gegeven regeling te worden onderzocht of belanghebbende in Nederland verzekerd is.

Ingevolge artikel 13, eerste lid, Vo. 883/2004/EG kan de wetgeving van de staat waar de zetel van de onderneming of het domicilie van de werkgever waarbij de betrokkene voornamelijk werkzaam is zich bevindt, uitsluitend van toepassing zijn indien hij geen substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht in de staat waar hij woont. Indien de werkzaamheden voor een substantieel deel, dat wil zeggen voor ten minste 25 percent, plaatsvinden in de woonstaat, is de betrokkene uitsluitend in deze staat verzekerd.

De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 24 oktober 2014, nr. 14/01601, BNB 2014/264, ECLI:NL:HR:2014:3016, geoordeeld dat een redelijke verdeling van de stelplicht en bewijslast meebrengt dat als een belanghebbende het standpunt inneemt dat hij op grond van het (tot 1 mei 2010 geldende) Rijnvarendenverdrag niet in Nederland verzekerd is voor de volksverzekeringen omdat de onderneming waartoe het schip behoort in het buitenland is gevestigd, hij daarvan de relevante feiten moet stellen en, in geval van gemotiveerde betwisting door de inspecteur, aannemelijk moet maken. Naar het oordeel van het Hof moet de bewijslast ook op deze wijze worden verdeeld als een belanghebbende een vergelijkbaar standpunt inneemt onder de Overeenkomst. Deze bewijslastverdeling heeft evenzeer te gelden als een belanghebbende betoogt niet in Nederland verzekerd te zijn voor de volksverzekeringen op grond van de met ingang van 1 mei 2010 in werking getreden Vo. 883/2004/EG omdat hij geen substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden in Nederland verricht.

De CRvB heeft in de uitspraak van 28 augustus 2019 geoordeeld:

“12.2.1. Met betrekking tot de onder punt 6.2.2.2 weergegeven uiteenlopende standpunten van partijen over de omvang van de werkzaamheden van betrokkenen in hun woonland, merkt de Raad het volgende op. De Svb heeft meerdere pogingen gedaan om gegevens te verkrijgen die nodig zijn om op basis van verifieerbare feiten objectief vast te stellen of betrokkenen ten tijde van belang al dan niet een substantieel gedeelte van hun in aanmerking te nemen werkzaamheden verrichtten in Nederland. De in dit verband aan appellanten gestelde vragen over de arbeidstijden van betrokkenen en over de vaarroutes van de schepen waarop betrokkenen werkten, zijn echter slechts voor een klein deel en zonder noemenswaardige onderbouwing beantwoord. Ook in beroep en hoger beroep zijn niet de gegevens verkregen die nodig zijn om op basis van verifieerbare feiten objectief vast te stellen of de individuele betrokkenen ten tijde van belang al dan niet een substantieel gedeelte van hun in aanmerking te nemen werkzaamheden verrichtten in Nederland.

De Raad volgt appellanten niet in hun stelling dat de Svb uitsluitend op basis van het businessmodel van [D] , de arbeidsovereenkomsten, en de – uiterst beperkte – anderszins bekende informatie, voorlopig moet vaststellen dat betrokkenen niet een substantieel gedeelte van hun in aanmerking te nemen werkzaamheden verrichtten in Nederland. Evenmin ziet de Raad aanleiding om het risico dat relevante feiten onopgehelderd blijven in de voorliggende gevallen bij de Svb te leggen. Partijen zijn bekend met de uitspraak van de Raad van 29 december 2017, ECLI:NL: CRVB: 2017:4469 en de uitspraak van de Raad van 28 februari 2019, ECLI:NL:CRVB: 2019:852. Uit die uitspraken is af te leiden dat werknemers en werkgevers in de internationale Rijnvaart desgevraagd aannemelijk moeten maken hoe hun werkzaamheden zijn onderverdeeld in arbeidstijd en arbeidsverrichtingen in de EU-lidstaat waar zij wonen en arbeidstijd en arbeidsverrichtingen in andere staten.

Als zij daarin wezenlijk tekortschieten, zoals in deze gedingen, mag de Svb daar gevolgen aan verbinden, in die zin dat dan voor de toepassing van Vo 883/2004 en Vo 987/2009, voorlopig, mag worden aangenomen dat in Nederland wonende werknemers die hebben gewerkt op door Nederlandse ondernemingen geëxploiteerde Rijnvaartschepen, in de betrokken tijdvakken een substantieel gedeelte van hun werkzaamheden hebben verricht in Nederland.

Derhalve mag de Svb, uitgaande van de gegevens waarover de Raad beschikt op het moment waarop hij deze uitspraak doet, aannemen dat op de betrokkenen die ten tijde van belang in Nederland woonden en hebben gewerkt op door Nederlandse ondernemingen geëxploiteerde Rijnvaartschepen, over de periodes in geding de Nederlandse socialezekerheidswetgeving van toepassing is.”

Belanghebbende heeft als bewijs ter onderbouwing van zijn door de Inspecteur betwiste stelling dat hij in het onderhavige tijdvak jaar geen substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden heeft verricht in Nederland, aangevoerd dat het binnenschip bijna altijd in België van Antwerpen naar Brussel voer en soms naar Rotterdam. Belanghebbende heeft ter ondersteuning van de juistheid van die stelling geen enkele vorm van verifieerbaar bewijs bijgebracht, bijvoorbeeld in de vorm van vaartijdenboekjes, dienstroosters, reisschema’s, agenda’s of anderszins. De stelling van de gemachtigde dat belanghebbende bij de exploitant van het binnenschip niets meer kan nagaan, laat onverlet dat belanghebbende met andere gegevens zijn stelling aannemelijk had kunnen maken. Van de door de gemachtigde gestelde bewijsnood is volgens het Hof geen sprake.

Naar het oordeel van het Hof is belanghebbende niet erin geslaagd aannemelijk te maken dat hij meer dan 75 percent van zijn arbeidstijd buiten Nederland heeft gewerkt. De daarvoor door de gemachtigde overgelegde notitie van een telefoongesprek met belanghebbende is daarvoor onvoldoende. Er kan dan ook naar 's Hofs oordeel niet van worden uitgegaan dat belanghebbende geen substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden heeft verricht in Nederland. Daarvan uitgaande geldt dat de sociale zekerheidspositie van belanghebbende voor het gehele jaar 2014 door de Nederlandse wetgeving wordt beheerst en dat belanghebbende in Nederland verzekerd is voor de volksverzekeringen in dat jaar. De aanslag premieheffing is terecht aan belanghebbende opgelegd over het gehele jaar 2014.

Voor zover belanghebbende stelt dat de huidige vormgeving van de Nederlandse rechtspraak inzake sociaalzekerheidsrecht in twee kolommen, één inzake de verzekering met de CRvB en een beperkte cassatiemogelijkheid bij de Hoge Raad en één inzake de premieheffing met als hoogste rechter de Hoge Raad, sprake is van strijd met het Europeesrechtelijk gelijkwaardigheidsbeginsel en het doeltreffendheidsbeginsel en reeds daarom geen premie zou mogen worden geheven, verwerpt het Hof die stelling. Zowel in zuiver binnenlandse situaties als buitenlandse situaties geldt de rechtsgang in deze twee kolommen en wordt derhalve geen onderscheid gemaakt en wat betreft het beroep op doeltreffendheidsbeginsel volgt uit de uitspraak van de Hoge Raad van 5 oktober 2018, nr. 18/01619, ECLI:NL:HR:2018:1725 dat een verzoek om herziening kan worden gedaan mocht een E-101-verklaring onherroepelijk worden die anders luidt.

Werknemersverzekeringen

Belanghebbende heeft gesteld dat voor het jaar 2014 rekening moet worden gehouden met door [D] Ltd in Cyprus op belanghebbendes loon ingehouden sociale verzekeringspremies (Cotisations Totales) en dat hij dat recht ontleent aan de Mededeling van het Directoraat Generaal Belastingdienst/Cluster Fiscaliteit van 5 januari 2016, DGB 2016/20, V-N 2016/11.11 en voorgaande mededelingen. Het Hof verwerpt het standpunt van belanghebbende. Deze mededeling geeft antwoord op de vraag hoe de buitenlandse sociale verzekeringen moeten worden gekwalificeerd (als werkgevers- of werknemerspremie) ter bepaling van het Nederlandse fiscale loon, maar geeft geen antwoord op de vraag of zoals in dit geval in Cyprus ten onrechte ingehouden premies mogen worden verrekend met in Nederland terecht ingehouden premies. De Mededeling bevat daarvoor geen tegemoetkoming. Het Hof merkt op dat het besluit van de staatssecretaris van Financiën van 7 april 2009, CPP2009/93M, Stcrt. 2009, 76 de door de werknemer zelf betaalde premies voor verzekeringen die naar aard en strekking vergelijkbaar zijn met de Nederlandse volksverzekeringen, waaronder de AWBZ, dan wel vergelijkbaar zijn met de Nederlandse Zorgverzekeringswet, niet in aftrek toestaat.

Belastingrente

Belanghebbende heeft tegen het in rekening brengen van belastingrente geen afzonderlijke grieven aangevoerd. Evenmin is gebleken dat deze bedragen niet overeenkomstig de wettelijke bepalingen zijn berekend.

Slotsom

Het hoger beroep is ongegrond.