Einde inhoudsopgave
De dwangsom in het burgerlijk recht (BPP nr. V) 2006/13.5.1
13.5.1 De vergaande consequenties van gehele vernietiging
Mr. M.B. Beekhoven van den Boezem, datum 19-12-2006
- Datum
19-12-2006
- Auteur
Mr. M.B. Beekhoven van den Boezem
- JCDI
JCDI:ADS377884:1
- Vakgebied(en)
Burgerlijk procesrecht (V)
Voetnoten
Voetnoten
Een enkele maal wordt in de jurisprudentie getracht de vernietiging haar terugwerkende kracht te ontnemen, zoals het Hof 's-Hertogenbosch deed in zijn arrest van 5 april 2005. Het hof oordeelde in het hoger beroep van een executiegeschil dat het dictum van het arrest, waarin een met dwangsom versterkte veroordeling in eerste aanleg, werd vernietigd en vervangen door een nieuwe veroordeling, niet het gevolg had dat op grond van het vonnis in eerste aanleg verbeurde dwangsommen teniet waren gegaan. Het hof bepaalde dat het dictum van het arrest moest worden gelezen alsof de dwangsomveroordeling in eerste instantie slechts gedeeltelijk was vernietigd. Een andere interpretatie zou volgens het hof een verslechtering van de positie van appellante in appel opleveren, hetgeen niet is toegestaan. Naar mijn mening is het door het hof gewenste resultaat begrijpelijk, maar is het de executierechter in appel niet geoorloofd een in zo vergaande mate afwijkende lezing van de tekst van het arrest te hanteren.
Een situatie die eveneens vragen oproept met betrekking tot de dwangsom in appel is die, waarin de appelrechter het oordeel van de rechter in eerste instantie deels wenst over te nemen, maar deels een ander oordeel is toegedaan. Het is relevant om te bezien in hoeverre de appelrechter in voorkomend geval de keuze heeft om ofwel de uitspraak in eerste instantie geheel te vernietigen en opnieuw recht te doen, dan wel de uitspraak in eerste aanleg deels te vernietigen, deels te bekrachtigen. Beide wegen leiden tot een wezenlijk verschillend resultaat: op grond van een gehele vernietiging van de veroordeling in eerste aanleg wordt met terugwerkende kracht de grond voor alle krachtens de veroordeling verbeurde dwangsommen weggenomen,1 terwijl met een gedeeltelijke bekrachtiging van de veroordeling in eerste aanleg de verbeurte van dwangsommen onder omstandigheden deels in stand kan worden gelaten. Wat dit onderwerp betreft bestaat niet op alle punten duidelijkheid, maar in een aantal arresten heeft de Hoge Raad zich over de hier bedoelde vraag uitgesproken.