4.4.8 Leningen die in gedeelten worden afgelost

Indien een geldlening een (voldoende) winstafhankelijke vergoeding heeft, vindt art. 10, lid 1, onderdeel d toepassing indien deze lening geen vaste looptijd heeft, of een aflossingsdatum heeft van meer dan tien jaar. Is de verschuldigdheid van een vergoeding winstafhankelijk, dan treedt art. 10, lid 1, onderdeel d in werking, indien de lening geen vaste aflossingsdatum of een aflossingsdatum van meer dan vijftig jaar heeft, en de lening daarnaast achtergesteld is.

Normaliter is de looptijd van een lening relatief eenvoudig te bepalen. De looptijd gaat in op het moment dat de beschikkingsmacht over de gelden overgaat van de crediteur naar de debiteur. De looptijd eindigt normaliter bij aflossing van de lening door de debiteur. Bij het bepalen van de looptijdvoorwaarde kunnen zich echter complicaties voordoen. Zo is het voorstelbaar dat een lening niet in één keer wordt afgelost, maar in termijnen. Tijdens de parlementaire behandeling kwam de wijze waarop de tienjaarstermijn in een dergelijke situatie moet worden toegepast aan de orde.1 Uit de wetgeschiedenis blijkt dat in een situatie van een winstafhankelijke lening moet worden gecompartimenteerd, waarbij een deel binnen ommekomst van tien jaar na het aangaan van de lening wordt afgelost en het restant daarna.2 De vergoeding die wordt betaald over het deel van de lening dat binnen tien jaar wordt afgelost, is gedurende die tien jaar aftrekbaar. De vergoeding op het deel van de hoofdsom dat een looptijd kent van meer dan tien jaar, is daarentegen niet aftrekbaar. Niekel, De Gunst en Van der Linde veronderstellen dat de hiervoor aangehaalde nuancering van de wetgever slechts geldt voor leningovereenkomsten, waarvan bij het aangaan vaststaat dat een bepaald deel van de hoofdsom binnen tien jaar na het aangaan van de lening wordt afgelost en het restant ná tien jaar.3 Deze veronderstelling lijkt mij in lijn met de opmerkingen van de wetgever ten aanzien van toepassing van art. 10, lid 1, onderdeel d bij de verkorting van de looptijd.4

De opmerkingen van de wetgever roepen de vraag op, hoe moet worden omgegaan met de vergoeding op een lening waarin de schuldenaar de mogelijkheid heeft tot vervroegde aflossing. Waarschijnlijk zal de rente op deze lening niet aftrekbaar zijn. In de MvT gaf de wetgever aan dat een situatie denkbaar is waarin een lening in beginsel voor onbepaalde tijd is afgesloten, maar het zeer waarschijnlijk is dat deze na ommekomst van bijvoorbeeld tien jaar wordt afgelost. De aanwezigheid een stepupclausule kan er volgens de wetgever op wijzen, dat in feite geen sprake is van lening met een looptijd van meer van tien jaar.5 Indien het op voorhand welhaast zeker is dat de schuldenaar vervroegd zal aflossen, zou de renteaftrekbeperking van art. 10, lid 1, onderdeel d derhalve geen toepassing moeten vinden.