HR, 01-06-2010, nr. 09/01465 A

Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba, zittingplaats Sint Maarten, heeft verzoeker bij strafvonnis van 26 maart 2009 wegens medeplegen van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd, en oplichting veroordeeld tot één jaar voorwaardelijke gevangenisstraf. Daarbij heeft het Hof voorwaarden gesteld, één en ander zoals in het strafvonnis staat vermeld. Voorts heeft het Hof verzoeker ontzet van het recht om het ambt van politieambtenaar te bekleden gedurende drie jaren.

Namens verzoeker heeft mr. G. Spong, advocaat te Amsterdam, een schriftuur ingezonden houdende vijf middelen van cassatie.

Alvorens deze middelen te bespreken, wijs ik er ambtshalve op dat de zich bij de stukken van het geding bevindende cassatieakte niet inhoudt dat het beroep in cassatie is ingesteld door ‘een advocaat die verklaart daartoe door degene die het middel aanwendt, bepaaldelijk te zijn gevolmachtigd’ (art. 450, eerste lid sub a, Sv in verbinding met art. 1 Cassatieregeling NA). Verzoeker zou strikt genomen niet-ontvankelijk moeten worden verklaard in zijn beroep, nu deze verklaring niet in de akte is opgenomen.1. Hoewel de advocaat in dezen een eigen verantwoordelijkheid draagt en ook zelf moet controleren of diens volmacht in de cassatieakte is opgenomen, lijkt in casu de omstandigheid dat het beroep niet is ingesteld op de wijze zoals is voorgeschreven in art. 450 Sv vooralsnog het gevolg van een niet aan verzoeker en zijn advocaat toe te rekenen ambtelijk verzuim. Het betreft hier immers klaarblijkelijk een standaardakte van cassatie van de griffie van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba (verder te noemen Hof), waarin bovenbedoelde tussen aanhalingstekens geplaatste zinsnede in het geheel ontbreekt, zodat deze bijvoorbeeld ook niet kan worden aangekruist of doorgestreept. Aangezien deze omstandigheid niet mag strekken ten nadele van verzoeker, acht ik hem in dit geval toch ontvankelijk in zijn beroep.

Het eerste middel klaagt dat het Hof een verklaring van verzoeker met betrekking tot feit 1 had moeten opvatten als een beroep op verontschuldigbare rechtsdwaling, zodat het Hof op dit verweer uitdrukkelijk had moeten beslissen, en voorts dat deze door het Hof gebezigde verklaring van verzoeker niet redengevend kan worden geacht voor het bewijs van feit 1.

Blijkens het bestreden strafvonnis heeft het Hof bewezen verklaard hetgeen verzoeker onder feit 1 is ten laste gelegd, te weten:

Gezien het strafvonnis heeft het Hof de volgende in het middel bedoelde door verzoeker tijdens de terechtzitting in hoger beroep afgelegde verklaring als bewijsmiddel 1 voor het bewijs van feit 1 gebezigd, inhoudende voor zover hier van belang:

Anders dan de steller van het middel meent, behoefde het Hof daarin geen beroep op verontschuldigbare rechtsdwaling te zien. Verzoeker werd bijgestaan door een rechtsgeleerd raadsman, wiens pleidooi niet inhield dat verzoeker zich beriep op déze schulduitsluitingsgrond.2. Van een rechtsgeleerd raadsman mag worden verwacht dat hij uitdrukkelijk opgeeft welke verweren worden gevoerd en hoe die benoemd moeten worden. Nu door de verdediging geen enkel expliciet beroep op verontschuldigbare rechtsdwaling is gedaan heeft het Hof de verklaring van verzoeker kunnen opvatten als een verklaring voor zijn handelen3. en redengevend kunnen achten voor het bewijs van feit 1.

Het eerste middel faalt.

Het tweede middel behelst de klacht dat de bewezenverklaring van feit 1 niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid, omdat daaruit niet kan volgen dat verzoeker de 43 immigration re-entry formulieren ‘ter bevestiging van de juistheid’ daarvan heeft ondertekend, zodat deze bewezenverklaring niet naar de eis der wet met redenen is omkleed.4.

Het Hof heeft de inhoud van onder meer de volgende drie bewijsmiddelen voor het bewijs van feit 1 gebezigd:

Anders dan het middel stelt, kon het Hof uit de inhoud van bovenstaande bewijsmiddelen afleiden dat verzoeker de 43 immigration re-entry formulieren ‘ter bevestiging van de juistheid’ daarvan heeft ondertekend. Door bedoelde formulieren te ondertekenen gaf verzoeker (als korpschef) immers te kennen dat hij de door [getuige 1] ontwikkelde formulieren goedkeurde (‘okay vond’), en bevestigde hij aldus de juistheid ervan.

Nu de bewezenverklaring van feit 1 naar de eis der wet met redenen is omkleed, faalt het tweede middel.

Het derde middel klaagt dat de bewezenverklaring van feit 3, meer subsidiair, niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid, omdat daaruit niet kan volgen dat verzoeker de overdracht van de eigendom van het onroerend goed ‘heeft verzwegen’ voor het Land de Nederlandse Antillen en/of het eilandgebied Sint Maarten en evenmin dat sprake is van een ‘opzettelijk listiglijke en/of bedrieglijke’ verzwijging, zodat deze bewezenverklaring niet naar de eis der wet met redenen is omkleed.

Blijkens het strafvonnis heeft het Hof bewezen verklaard hetgeen verzoeker onder feit 3, meer subsidiair, is ten laste gelegd, te weten:

Voor het bewijs van feit 3, meer subsidiair, heeft het Hof de inhoud van de volgende vijf bewijsmiddelen gebezigd:

In het strafvonnis is voorts de volgende bewijsoverweging met betrekking tot feit 3, meer subsidiair, opgenomen:

Volgens de steller van het middel kan uit de gebezigde bewijsmiddelen niet volgen dat de doorbetaling van de huursubsidie het gevolg is geweest van verzoekers opzettelijk listiglijke en/of bedrieglijke verzwijging van de eigendomsoverdracht van zijn woning.

Uit de inhoud van bovenstaande bewijsmiddelen volgt dat verzoeker een valse hoedanigheid heeft aangenomen door zich voor te doen als huurder van zijn woning, terwijl hij sinds 12 februari 2004 daarvan eigenaar was geworden. Ook na die eigendomsoverdracht bleef het Land en/of het eilandgebied de huursubsidie overmaken aan [B] N.V. en bleef die N.V. de ontvangen huurpenningen aan verzoeker doorbetalen. Op het moment dat verzoeker geen huurder van zijn woning meer was, had hij de huursubsidie moeten laten stopzetten. Hoewel hij geen recht meer had op huursubsidie en — zoals het Hof terecht heeft overwogen — hij dat ook had moeten begrijpen, werd deze nog steeds aan hem doorgegeven. Aangezien hij heeft nagelaten zijn ware hoedanigheid van eigenaar kenbaar te maken, kon het Hof daaruit afleiden dat verzoeker ‘opzettelijk listiglijk en/of bedrieglijk’ bedoelde eigendomsoverdracht ‘heeft verzwegen’ voor het Land en/of het eilandgebied.

Het derde middel faalt.

Het vierde middel behelst de klacht dat het Hof een verklaring van verzoeker met betrekking tot feit 3, meer subsidiair, had moeten opvatten als een gemotiveerde weerlegging van het verwijt dat hij de eigendomsoverdracht voor het Land de Nederlandse Antillen en/of het eilandgebied Sint Maarten had verzwegen, zodat het Hof op dit verweer uitdrukkelijk had moeten beslissen. Nu het Hof dit heeft verzuimd, is de met de bewezenverklaring onverenigbare mogelijkheid opengebleven dat van oplichting geen sprake is, zodat deze bewezenverklaring niet naar de eis der wet met redenen is omkleed.5.

Blijkens het proces-verbaal terechtzitting d.d. 4 maart 2009 heeft verzoeker de volgende in het middel bedoelde verklaring afgelegd:

Nu een respons van het Hof hierop ontbreekt, heeft het Hof deze losse opmerking van verzoeker kennelijk niet opgevat als een zogenaamd ‘Meer en Vaart’-verweer6. waarop het Hof uitdrukkelijk had moeten beslissen. Kennelijk heeft het Hof verzoekers verklaring zo ongeloofwaardig geacht dat het zich niet verplicht voelde om daarop te responderen.7. In het licht van de door het Hof als bewijsmiddel 8 gebezigde verklaring van getuige [getuige 3], de Gezaghebber, is dat oordeel niet onbegrijpelijk. Het lijkt mij (zeer) onwaarschijnlijk dat deze Gezaghebber, die als mandataris verantwoordelijk was voor de huurbetalingen gedaan door de Minister van Financiën, en die had verklaard dat een ontvanger van huursubsidie verplicht is deze te laten stopzetten als hij geen huurder meer is, zou hebben geweten dat verzoeker eigenaar van zijn woning was geworden terwijl verzoeker in strijd met de regels huursubsidie ontving. En ook al zou de Gezaghebber hiervan op de hoogte zijn geweest, dan was verzoeker zelf nog steeds verplicht geweest de huursubsidie te laten stopzetten. Verzoekers verklaring is dus strijdig met de gebezigde bewijsmiddelen, zodat het Hof niet een met de bewezenverklaring onverenigbare mogelijkheid heeft opengelaten.

Nu de bewezenverklaring van feit 3, meer subsidiair, naar de eis der wet met redenen is omkleed, faalt het vierde middel.

Het vijfde middel klaagt dat het Hof de oplegging van de bijkomende straf van ontzetting uit het ambt van politieambtenaar (gedurende drie jaren) heeft gemotiveerd op gronden die onduidelijk dan wel onbegrijpelijk zijn en/of de oplegging van deze bijkomende straf niet kunnen dragen, zodat deze strafoplegging niet naar de eis der wet met redenen is omkleed.

In het strafvonnis heeft het Hof de opgelegde bijkomende straf als volgt gemotiveerd:

In de toelichting op het middel worden drie klachten aangevoerd. De voornaamste klacht houdt in dat het Hof de ontzetting uit het ambt van politieambtenaar heeft gemotiveerd op gronden die de ontzetting niet kunnen dragen, omdat niet is voldaan aan één van de wettelijke voorwaarden voor het opleggen van deze bijkomende straf zoals weergegeven in art. 33 Sr Na. Deze klacht faalt, daar ontzetting van het recht om bepaalde ambten te bekleden ingevolge art. 33 Sr NA óók kan worden uitgesproken in de gevallen in het Tweede Boek van het Wetboek van Strafrecht NA omschreven. Verzoeker is veroordeeld wegens medeplegen van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd, strafbaar gesteld bij art. 230, eerste lid, Sr NA en oplichting, strafbaar gesteld bij art. 339 Sr NA. Beide misdrijven zijn in het Tweede Boek opgenomen. Op grond van art. 240 in verbinding met art. 230 Sr NA en art. 352 in verbinding met art. 339 Sr NA kan, bij veroordeling wegens deze beide misdrijven, ontzetting van het in art. 32, sub 1, Sr NA vermelde recht, te weten het bekleden van bepaalde ambten, worden uitgesproken. Beide gevallen zijn derhalve in het Tweede Boek omschreven.

Ten tweede wordt geklaagd dat het Hof de ontzetting uit het ambt van politieambtenaar heeft gemotiveerd op gronden die onduidelijk dan wel onbegrijpelijk zijn, omdat het gebezigde woordje ‘mede’ impliceert dat er meerdere/andere gronden zijn dan de enkele door het Hof genoemde grond. Ook deze klacht treft geen doel, nu het Hof met ‘mede’ kennelijk gedoeld heeft op het voldoen aan de zojuist genoemde voorwaarde voor het opleggen van deze bijkomende straf, namelijk veroordeling in de gevallen in het Tweede Boek van het Wetboek van Strafrecht NA omschreven. Dat het Hof deze andere, niet nader genoemde grond niet expliciet in zijn strafmotivering heeft vermeld, doet aan de duidelijkheid dan wel begrijpelijkheid daarvan niet af. Overigens vermeldt het strafvonnis onder het kopje ‘de toepasselijke wettelijke voorschriften’ art. 33 en art. 34 Sr NA als voorschriften waarop de oplegging van de bijkomende straf is gegrond, zodat het Hof — door de bijkomende straf te motiveren zoals het heeft gedaan — in voldoende mate aan zijn motiveringsplicht ex art. 401, vierde lid, Sv NA heeft voldaan.

Tot slot klaagt het middel dat het Hof heeft verzuimd art. 32 Sr NA aan te halen als bepaling waarop de bijkomende straf (mede) berust. Deze klacht miskent dat de door het Hof wél aangehaalde artikelen 33 en 34 Sr NA het niet aangehaalde art. 32 Sr NA includeren en daarop voortborduren. Bovendien mist deze klacht belang, omdat het voor verzoeker voldoende duidelijk is op welke wettelijke voorschriften de bijkomende straf is gegrond.

Nu de strafoplegging naar de eis der wet met redenen is omkleed, faalt het vijfde middel.

Alle voorgestelde middelen lenen zich voor afdoening met de aan art. 81 RO ontleende motivering. Ambtshalve gronden waarop Uw Raad de aangevallen beslissing zou moeten vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

A-G