Hof 's-Gravenhage, 19-01-2010, nr. 22-000412-08

(onder punt 9) "toen ben ik terug naar boven gegaan en ik heb de kledingkast van [R.] weer opgeruimd. Ik ben naar de kamer van [getuige 2] gegaan. Toen kwam [getuige 2] en vroeg mij naar een kleurpotlood en papier om te tekenen. Daarna moest ik boodschappen gaan doen en ben ik naar beneden gegaan. Dit was rond 14.00 uur. Toen ik beneden kwam zag ik [bijnaam betrokkene 4] ([betrokkene 4]), [betrokkene 3] (N.[betrokkene 1]) en [slachtoffer] (kind) in de kleine kamer. De deur stond open. U vraagt mij wat ze aan het doen waren. [bijnaam betrokkene 4] speelde met [slachtoffer]. Ze zaten op de grond. [betrokkene 3] zat op de grond een boek te lezen. U vraagt mij naar de sfeer. Alles was normaal [bijnaam betrokkene 4] was [slachtoffer] aan het leren hoe zij "mama" en "papa" moest zeggen. [slachtoffer] zat terug te brabbelen" en/of

(onder punt 14) "U houdt mij voor dat [betrokkene 3] zegt dat zij [slachtoffer] heeft doodgemaakt omdat [slachtoffer] behekst was en dat iedereen dat wist, en ik ook. Nee, dat is niet waar. U zegt dat ik de waarheid moet zeggen. Ook houdt u mij voor dat [naam 1] en [naam 2] zijn langs geweest omdat [slachtoffer] behekst zou zijn en dat iedereen dat zou weten. Nee [betrokkenen 1 en 2] zeggen daarover niets tegen mij. U vraagt hoe ik weet dat [betrokkenen 1 en 2] op de hoogte waren dat [slachtoffer] behekst zou zijn. Nee dat bedoelde ik niet. [naam 2] en [naam 1] zijn kennissen van [betrokkene 2]. Ik weet helemaal van niks" en/of

(onder punt 18)" U vraagt dat het klopt dat mij niks bijzonders is opgevallen die 2 weken voordat [slachtoffer] was overleden. Alles was normaal, iedereen deed zijn werk. U vraagt mij specifiek naar de relatie tussen [bijnaam betrokkene 4], [betrokkene 3] en [slachtoffer]. Ze gingen liefdevol met elkaar om"en/of

(onder punt 41) U vraagt mij nogmaals of ik weet of [betrokkene 3] of [bijnaam betrokkene 4] [slachtoffer] heeft geslagen. Ik weet het niet, ik was niet thuis";

art 207 lid 1 Wetboek van Strafrecht

Dagvaarding met parketnummer 09-655328-07

Feit 3

zij op één of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 december 2004 tot en met 27 januari 2006 te 's-Gravenhage, tezamen en in vereniging met anderen of een ander, althans alleen, aan een persoon (te weten [slachtoffer], geboren op [geboortedatum slachtoffer]), (telkens) opzettelijk en (telkens) met voorbedachten rade, althans (telkens) opzettelijk, zwaar lichamelijk letsel (te weten vele oude botbreuken aan: talrijke ribben aan de rugzijde en zijwaarts, het linker schouderblad, aan de linker onderarm (met blijvende scheefstand) en aan rechter bovenarm en/of een beschadiging van één van de sensibele banen van het ruggenmerg en/of haemorrghagische necrose van vrijwel de gehele achterwand van (een deel van) het hart), heeft/hebben toegebracht, door toen aldaar meermalen, althans eenmaal, telkens, opzettelijk en na kalm beraad en rustig overleg, althans telkens opzettelijk,

met één of meer shawls en/of doeken de arm(en) en/of be(e)n(en) van die [slachtoffer] om en/of (vast) te binden en/of

een/ de hand(en) op de mond en/of neus van die [slachtoffer] te houden en/of de mond en/of neus van die [slachtoffer] dicht te knijpen, althans de mond van die [slachtoffer] te snoeren en/of

speelgoed, althans een of meer hard(e) voorwerp(en) in de mond van die [slachtoffer] te stoppen en/of te proppen en/of

op enige wijze de ademhaling bij / van die [slachtoffer] te belemmeren en/of

met één of meer stok(ken) en/of snoeren, althans een hard voorwerp op/tegen het hoofd en/of de rug en/of de borst en/of de armen en/of de handen, althans het lichaam van die [slachtoffer] te slaan en/of

(met grote kracht) met de (tot vuist gebalde) hand(en) in/op/tegen de buik en/of het hoofd en/of elders op het lichaam van die [slachtoffer] te slaan en/of te stompen en/of

met het volle gewicht (met een/de voet(en)) op de buik en/of borst, althans het lichaam van die [slachtoffer] te staan en/of

die [slachtoffer] bij haar armen vast te pakken en vervolgens het lichaam van die [slachtoffer] in de lucht rond te slingeren en/of daarbij dit lichaam van die [slachtoffer] tegen een muur aan te slaan en/of

die [slachtoffer] geen, althans onvoldoende eten en/of drinken te geven en/of toe te dienen en/of

die [slachtoffer] wakker te houden, althans te voorkomen dat die [slachtoffer] in slaap zou vallen en/of

die [slachtoffer] (aldus) lichamelijk uit te putten en/of te verzwakken;

art 303 lid 1 Wetboek van Strafrecht

art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht

Subsidiair, indien het vorenstaande niet tot een bewezenverklaring en/of een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

[betrokkene 3] en/of [betrokkene 4], althans één of meer ander(en) in of omstreeks de periode van 1 december 2004 tot en met 27 januari 2006 te 's-Gravenhage, aan een persoon genaamd [slachtoffer] (geboren [geboortedatum slachtoffer]), (telkens) opzettelijk en met voorbedachte rade, althans, telkens opzettelijk, zwaar lichamelijk letsel (te weten vele oude botbreuken aan: talrijke ribben aan de rugzijde en zijwaarts, het linker schouderblad, aan de linker onderarm (met blijvende scheefstand) en aan rechter bovenarm en/of een beschadiging van één van de sensibele banen van het ruggenmerg en/of haemorrghagische necrose van vrijwel de gehele achterwand van een deel van het hart), althans enig lichamelijk letsel, heeft/hebben toegebracht, door die [slachtoffer] toen aldaar meermalen, althans eenmaal, telkens, opzettelijk en na kalm beraad en rustig overleg, althans telkens opzettelijk,

met één of meer shawls en/of doeken de arm(en) en/of be(e)n(en) van die [slachtoffer] om en/of (vast) te binden en/of

een/ de hand(en) op de mond en/of neus van die [slachtoffer] te houden en/of de mond en/of neus van die [slachtoffer] dicht te knijpen, althans de mond van die [slachtoffer] te snoeren en/of

speelgoed, althans een of meer hard(e) voorwerp(en) in de mond van die [slachtoffer] te stoppen en/of te proppen en/of

op enige wijze de ademhaling bij / van die [slachtoffer] te belemmeren en/of

met één of meer stok(ken) en/of snoeren, althans een hard voorwerp op/tegen het hoofd en/of de rug en/of de borst en/of de armen en/of de handen, althans het lichaam van die [slachtoffer] te slaan en/of

(met grote kracht) met de (tot vuist gebalde) hand(en) in/op/tegen de buik en/of het hoofd en/of elders op het lichaam van die [slachtoffer] te slaan en/of te stompen en/of

met het volle gewicht (met een/de voet(en)) op de buik en/of borst, althans het lichaam van die [slachtoffer] te staan en/of

(met kracht) een arm van die [slachtoffer] vast te pakken en deze arm vervolgens met kracht om te draaien, althans te breken en/of

die [slachtoffer] bij haar armen vast te pakken en vervolgens het lichaam van die [slachtoffer] in de lucht rond te slingeren en/of daarbij dit lichaam van die [slachtoffer] tegen een muur aan te slaan en/of

het lichaam van die [slachtoffer] door elkaar te schudden en/of

het hoofd van die [slachtoffer] vast te pakken en/of (vervolgens) met dat hoofd tegen een muur, althans tegen een hard voorwerp, te slaan en/of te bonken en/of

die [slachtoffer] geen, althans onvoldoende eten en/of drinken te geven en/of toe te dienen en/of - die [slachtoffer] wakker te houden, althans te voorkomen dat die [slachtoffer] in slaap zou vallen en/of

die [slachtoffer] (aldus) lichamelijk uit te putten en/of te verzwakken

tot en/of bij het plegen van welk misdrijf verdachte op één of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 december 2004 tot en met 27 januari 2006 te 's-Gravenhage, in elk geval in Nederland, telkens opzettelijk gelegenheid en/of middelen en/of inlichtingen heeft verschaft en/of telkens opzettelijk behulpzaam is geweest door meermalen, althans eenmaal, telkens

met één of meer shawls de arm(en) en/of be(e)n(en) van die [slachtoffer] (vast) te binden en/of

één of meer stok(ken) te pakken en/of over te dragen en/of te geven aan die [betrokkene 3] en/of [betrokkene 4] en/of (een) ander(en) en/of

die [slachtoffer] geen, althans onvoldoende eten en/of drinken te geven en/of toe te dienen en/of

die [slachtoffer] wakker te houden, althans te voorkomen dat die [slachtoffer] in slaap zou vallen en/of

die [slachtoffer] aldus lichamelijk uit te putten en/of te verzwakken en/of

aan die [betrokkene 3] en/of [betrokkene 4] en/of (een) ander(en) de opdracht (door) te geven, dat die [slachtoffer] moest worden vastgebonden en/of geslagen en/of

(stilzwijgend) in te stemmen met het telkens door die [betrokkene 3] en/of [betrokkene 4] en/of (een) ander(en) houden van een/ de hand(en) op de mond en/of neus van die [slachtoffer] en/of dichtknijpen van de mond en/of neus van die [slachtoffer], althans het snoeren van de mond van die [slachtoffer] te snoeren en/of het stoppen en/of proppen van speelgoed, althans een of meer hard(e) voorwerp(en) in de mond van die [slachtoffer] en/of op enige wijze belemmering van de ademhaling bij die [slachtoffer] en/of met één of meer stok(ken) en/of snoeren, althans een hard voorwerp op/tegen het hoofd en/of de rug en/of de borst en/of de armen en/of de handen, althans het lichaam van die [slachtoffer] slaan en/of (met grote kracht) met de (tot vuist gebalde hand(en)) in/op/tegen de buik en/of het hoofd en/of elders op het lichaam van die [slachtoffer] slaan en/of stompen en/of staan met het volle gewicht met een/de voet(en) op de buik en/of borst, althans het lichaam van die [slachtoffer] en/of (met kracht) een arm van die [slachtoffer] vastpakken en deze arm vervolgens met kracht omdraaien, althans breken en/of die [slachtoffer] bij haar armen vastpakken en vervolgens het lichaam van die [slachtoffer] in de lucht rond slingeren en/of daarbij dit lichaam van die [slachtoffer] tegen een muur aan slaan en/of het lichaam van die [slachtoffer] door elkaar schudden en/of het hoofd van die [slachtoffer] vastpakken en/of tegen een muur, althans tegen een hard voorwerp, slaan en/of bonken en/of

met één of meer shawls en/of doeken de arm(en) en/of be(e)n(en) van die [slachtoffer] op zeer strakke wijze (op de borstkas van die [slachtoffer]) en/of aan een babybox en/of bed om en/of (vast) heeft gebonden en/of

de hand(en) op de mond en/of neus van die [slachtoffer] heeft gehouden en/of de mond en/of neus van die [slachtoffer] heeft dichtgeknepen, althans de mond van die [slachtoffer] heeft gesnoerd en/of

speelgoed, althans een of meer hard(e) voorwerp(en) in de mond van die [slachtoffer] heeft gestopt en/of gepropt en/of

op enige wijze de ademhaling bij die [slachtoffer] heeft belemmerd en/of

met één of meer stok(ken) en/of snoeren, althans een hard voorwerp op/tegen het hoofd en/of de rug en/of de borst en/of de armen en/of de handen, althans het lichaam van die [slachtoffer] heeft geslagen en/of

(met grote kracht) met de (tot vuist gebalde hand(en)) in/op/tegen de buik en/of het hoofd en/of elders op het lichaam van die [slachtoffer] heeft geslagen en/of gestompt en/of

met het volle gewicht met een/de voet(en) op de buik en/of borst, althans het lichaam van die [slachtoffer] is gaan staan en/of

(met kracht) een arm van die [slachtoffer] heeft vastgepakt en deze arm vervolgens met kracht heeft omgedraaid, althans heeft gebroken en/of

die [slachtoffer] bij haar armen heeft vast gepakt en vervolgens het lichaam van die [slachtoffer] in de lucht heeft rondgeslingerd en/of daarbij dit lichaam van die [slachtoffer] tegen een muur aan heeft geslagen en/of

het lichaam van die [slachtoffer] door elkaar heeft geschud en/of

het hoofd van die [slachtoffer] heeft vastgepakt en/of tegen een muur, althans tegen een hard voorwerp heeft geslagen en/of gebonkt en/of

die [slachtoffer] geen, althans onvoldoende eten en/of drinken heeft gegeven en/of heeft toegediend en/of

die [slachtoffer] wakker heeft gehouden, althans heeft voorkomen dat die [slachtoffer] in slaap zou vallen en/of

die [slachtoffer] aldus lichamelijk heeft uitgeput en/of verzwakt;

terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

art 303 lid 1 Wetboek van Strafrecht

art 45 Wetboek van Strafrecht

art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht

en/of

zij op één of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 december 2004 tot en met 27 januari 2006 te 's-Gravenhage, tezamen en in vereniging met anderen of een ander, althans alleen, aan een persoon (te weten [slachtoffer], geboren op [geboortedatum slachtoffer]), (telkens) opzettelijk en met voorbedachten rade, althans (telkens) opzettelijk

met één of meer shawls en/of doeken de arm(en) en/of be(e)n(en) van die [slachtoffer] op zeer strakke wijze (op de borstkas van die [slachtoffer]) en/of aan een babybox en/of bed om en/of (vast) heeft gebonden en/of

de hand(en) op de mond en/of neus van die [slachtoffer] heeft gehouden en/of de mond en/of neus van die [slachtoffer] heeft dichtgeknepen, althans de mond van die [slachtoffer] heeft gesnoerd en/of

speelgoed, althans een of meer hard(e) voorwerp(en) in de mond van die [slachtoffer] heeft gestopt en/of gepropt en/of

op enige wijze de ademhaling bij die [slachtoffer] heeft belemmerd en/of

met één of meer stok(ken) en/of snoeren, althans een hard voorwerp op/tegen het hoofd en/of de rug en/of de borst en/of de armen en/of de handen, althans het lichaam van die [slachtoffer] heeft geslagen en/of

(met grote kracht) met de (tot vuist gebalde hand(en)) in/op/tegen de buik en/of het hoofd en/of elders op het lichaam van die [slachtoffer] heeft geslagen en/of gestompt en/of

met het volle gewicht met een/de voet(en) op de buik en/of borst, althans het lichaam van die [slachtoffer] is gaan staan en/of

(met kracht) een arm van die [slachtoffer] heeft vastgepakt en deze arm vervolgens met kracht heeft omgedraaid, althans heeft gebroken en/of

die [slachtoffer] bij haar armen heeft vast gepakt en vervolgens het lichaam van die [slachtoffer] in de lucht heeft rondgeslingerd en/of daarbij dit lichaam van die [slachtoffer] tegen een muur aan heeft geslagen en/of

het lichaam van die [slachtoffer] door elkaar heeft geschud en/of

het hoofd van die [slachtoffer] heeft vastgepakt en/of tegen een muur, althans tegen een hard voorwerp heeft geslagen en/of gebonkt en/of

die [slachtoffer] geen, althans onvoldoende eten en/of drinken heeft gegeven en/of heeft toegediend en/of

die [slachtoffer] wakker heeft gehouden, althans heeft voorkomen dat die [slachtoffer] in slaap zou vallen en/of

die [slachtoffer] aldus lichamelijk heeft uitgeput en/of verzwakt;

tengevolge waarvan die [slachtoffer] (telkens) zwaar lichamelijk letsel (te weten vele oude botbreuken aan: talrijke ribben aan de rugzijde en zijwaarts, het linker schouderblad, aan de linker onderarm (met blijvende scheefstand) en aan rechter bovenarm en/of een beschadiging van één van de sensibele banen van het ruggenmerg en/of haemorrghagische necrose van vrijwel de gehele achterwand van een deel van het hart), althans enig lichamelijk letsel, heeft bekomen en/of pijn heeft ondervonden en/of waardoor haar gezondheid opzettelijk is benadeeld;

art 301 lid 2 Wetboek van Strafrecht

art 300 lid 2 Wetboek van Strafrecht

Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte van het onder 1 primair en subsidiair en 3 primair en subsidiair eerste en tweede cumulatief/alternatief tenlastegelegde vrijgesproken en ter zake van het onder 1 meer subsidiair, 2 en 3 subsidiair derde cumulatief/alternatief tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie jaren, met aftrek van voorarrest.

Namens de verdachte en door de officier van justitie is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

Namen van de verdachte en de medeverdachten

Gelet op de omstandigheid dat de verdachte en de meeste medeverdachten dezelfde achternaam hebben, zal het hof de verdachte en de medeverdachten in het vervolg bij hun voornaam aanduiden.

Geldigheid inleidende dagvaarding

(parketnummer 09-655328-07)

(onder punt 37) "U vraagt of het niet zo is dat ik om 14.00 uur de woning heb verlaten omdat ik er niet tegen kon dat [slachtoffer] werd geslagen. U vraagt of het niet zo is dat [bijnaam betrokkene 4] en [betrokkene 3] niet met [slachtoffer] aan het spelen waren, maar dat [slachtoffer] werd mishandeld en dat ik dat heb gezien. Nee, dat is niet waar. Ik heb niets gezien, ik was niet thuis" en

Inleiding

In de onderhavige zaak worden [betrokkene 2], [betrokkene 1], [betrokkene 5] (op de dagvaarding genoemd [betrokkene 5], haar echte naam is [betrokkene 5]), [betrokkene 4] en [betrokkene 3] (op de dagvaarding genoemd [betrokkene 3]) verdacht van betrokkenheid bij de mishandelingen voor 28 januari 2006 en de mishandelingen en de dood op 28 januari 2006 van [slachtoffer], geboren [geboortedatum en geboorteplaats slachtoffer].

[betrokkene 1] en [betrokkene 2] worden tevens verdacht van het uitbuiten (mensenhandel) van [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5] in de periode van 1 januari 2005 tot en met 23 maart 2006, alsmede van het beïnvloeden van getuigen om naar vrijheid een verklaring af te leggen.

Mede gelet op de samenhang van de rollen van alle verdachten in de ten laste gelegde feiten terzake het mishandelen en overlijden van [slachtoffer] en van [betrokkene 1] en [betrokkene 2] terzake de mensenhandel, heeft het hof besloten in de arresten van de verdachten na te noemen bewijsmotiveringen te geven terzake die feiten.

Uit het onderzoek ter terechtzittingen in hoger beroep is het volgende gebleken:

Verdachten

[betrokkene 1] en [betrokkene 2] woonden met hun kinderen, [getuige 2] en [R.], in een woning aan de [adres 1] te 's-Gravenhage.

Eind 1999 is [betrokkene 5] vanuit India naar Nederland gekomen en heeft sinds die tijd (tot en met 28 januari 2006) bij [betrokkene 1] en [betrokkene 2] aan de [adres 1] verbleven.

[slachtoffer], het overleden slachtoffer, is de dochter van [betrokkene 3] en [betrokkene 4]. [betrokkene 3] en [betrokkene 4] zijn (in India) met elkaar getrouwd. Tot midden augustus 2004 verbleven [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [slachtoffer] in India. Op 16 augustus 2004 zijn zij in Nederland aangekomen en hebben sinds die tijd (tot en met 28 januari 2006) bij [betrokkene 1] en [betrokkene 2] in de woning aan de [adres 1] verbleven.

[betrokkene 4] wordt ook wel [bijnaam betrokkene 4] of [bijnaam betrokkene 4] genoemd.

[betrokkene 1] wordt ook wel [bijnaam betrokkene 1], [bijnaam betrokkene 1] of [bijnaam betrokkene 1] genoemd.

[betrokkene 2] wordt ook wel [bijnaam betrokkene 2] of [bijnaam betrokkene 2] genoemd.

Woning aan de [adres 1] te 's-Gravenhage

De woning aan de [adres 1] had twee verdiepingen. Op zowel de eerste als de tweede verdieping was er een keuken. Hoofdzakelijk verbleven (en sliepen) [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5] op de eerste verdieping en [betrokkene 1], [betrokkene 2], [getuige 2] en [R.] op de tweede verdieping. Op de eerste verdieping was in ieder geval een woonkamer, een kinderkamertje en een zogenoemde dozenkamer. Op de tweede verdieping waren de slaapkamers van [betrokkene 1], [betrokkene 2], [getuige 2] en [R.] en er was een tempel. In de tempel (ook wel ohmkamer genoemd) stond een soort altaar en daar werden vuuroffers gebracht. [betrokkene 1] en [betrokkene 2] baden in de tempel.

Het overlijden van [slachtoffer] op 28 januari 2006 en de mishandelingen van [slachtoffer] vóór 28 januari 2006

Het hof zal hieronder de feiten weergeven rond het overlijden en de letsels van [slachtoffer] op 28 januari 2006 te 's-Gravenhage, zoals deze op grond van het deskundigenbewijs zijn vastgesteld.

Overigens heeft de verdediging het deskundigenbewijs niet betwist.

Overlijden van [slachtoffer]

Op zaterdag 28 januari 2006 te 's-Gravenhage, omstreeks 17.30 uur, werd [slachtoffer] het Juliana Kinderziekenhuis te 's-Gravenhage binnengebracht. [slachtoffer] had wijde licht stijve pupillen en meervoudig uitwendig letsel, waaronder meerdere hematomen, een fors gezwollen rechterbovenarm (waarvan de chirurg zei dat die was gebroken), een evident afwijkende stand van de linkeronderarm, beide sleutelbeenderen en verschillende ribben waren gebroken, alsmede een gezwollen en blauwe rechterknie waar duidelijk bloed in zat. Bij de aanvang van de reanimatie kwam er bloed uit de maag, wat gaandeweg erger werd, en op de echo was te zien dat zij in ieder geval een scheur in haar lever had. Een gescheurde lever kan ontstaan door een behoorlijke klap in de buik. Gezien de uitgebreidheid van het letsel leek het de behandelend arts [getuige 3] zeer onwaarschijnlijk dat dit veroorzaakt kon zijn door een val van de trap, zoals aanvankelijk door de betrokkenen werd verklaard.

Om 20.10 uur is [slachtoffer] overleden.2

Oorzaak overlijden [slachtoffer] op basis van de door de deskundigen geconstateerde letsels

Dr. B. Kubat, patholoog, van het Nederlands Forensisch Instituut (verder: NFI), afdeling pathologie, heeft de oorzaak van het overlijden van [slachtoffer] onderzocht. Haar bevindingen heeft zij neergelegd eerst in een voorlopig rapport d.d. 30 januari 20063 en later in een volledig obductieverslag d.d. 4 augustus 2006.4 In laatstgenoemd rapport constateert zij onder andere (onder Samenvatting, pagina 9) dat [slachtoffer] iets te kort en licht van gewicht is voor haar leeftijd volgens tabellen voor Europeanen en dat zij in een goede voedingstoestand verkeert (sub A).

Voorts is bij röntgenonderzoek gebleken van talrijke oude en recente botbreuken, onder andere aan de ribben beiderzijds (de rugzijde en zijwaarts), het linkerschouderblad, de onderarm links (met scheefstand passend bij genezing zonder behandeling) en aan de bovenarm rechts (sub B). Er zijn in ieder geval recente breuken aangetroffen aan de armen, aan enkele ribben aan de voor- en achterzijde van de borstkas en aan het (linker)schouderblad.

Ook is er sprake van uitgebreide bloeduitstortingen aan onder andere de rechterarm, voor- en achterzijde van de rechterschouder, bovenzijde van de rug, over het gehele voor- en bovenhoofd beiderzijds, in de oppervlakkige en diepe weke delen naast de wervelkolom beiderzijds, op de linkerarm/hand en op de voor- en achterzijde van de benen (sub C), evenals bloeduitstortingen op het hartzakje (sub D).

Tevens is sprake van kneuzingen van longweefsel links en rechts, kneuzing van de rechterzijde van het hart, kneuzing van de wortel van de lever, kneuzing van de bovenzijde van de maag (sub D), bloedingen in de dunne en dikke darmwand (sub E), en tekenen van vochtophoping in de hersenen (hersenoedeem) en herseninklemming (sub F).

Er is sprake van tekenen van meerdere dagen oude beschadiging aan één van de sensibele banen van het ruggenmerg (die de gevoelszin van de onderste lichaamshelft verzorgt), berustend op traumatische beschadiging van de zenuwbanen die aan de achterzijde het ruggenmerg ingaan (de achterwortels) (sub G).

Bloeduitstortingen in beide oogzenuwen en oogbollen, passend bij trauma zoals bijvoorbeeld acceleratie-deceleratietrauma (sub H).

Voorts is er sprake van kleine oppervlakkige beschadigingen met kleine omgevende bloeduitstortingen aan de binnenzijde van de lippen en kleine wondjes en kleine bloeduitstortingen aan de punt van de tong (sub I), alsmede van kleine bloeduitstortingen in de spieren van de hals aan de voorzijde (sub J) en zeer talrijke stipvormige bloedingen in de huid en de slijmvliezen (sub K).

Dr. Kubat oordeelt (epicrise) dat er tekenen waren van zeer heftig uitwendig mechanisch botsend en/of samendrukkend geweld op het lichaam en tekenen van eerder doorgemaakte traumata in de vorm van zeer talrijke oude breuken, die niet behandeld waren. Voorts waren er tekenen van herhaaldelijk, heftig, uitwendig mechanisch botsend en/of samendrukkend geweld op de borstkas, gezien de ribbreuken en de letsels aan de borstorganen, alsmede op de buik, gezien de letsels aan de buikorganen. Verder waren er tekenen van letsels aan de ruggenmergwortels met degeneratie van één van de banen van het ruggenmerg, welke letsels zijn ontstaan in het kader van het uitwendig mechanisch geweld op de romp. De bevindingen aan de schedelinhoud (sub F; hof: tekenen van vochtophoping in de hersenen en herseninklemming) zijn niet eenduidig te interpreteren, maar kunnen zijn ontstaan op basis van heftig, uitwendig mechanisch botsend geweld op het hoofd. Dit geweld is er zeker geweest gezien de uitgebreide onderhuidse bloeduitstortingen aan het hoofd. Het feit dat er geen aantoonbare beschadigingen aan de hersenen waren, kan betekenen dat dit geweld niet meer dan enkele uren vóór het overlijden heeft plaatsgevonden, in welk geval de beschadigingen nog niet aantoonbaar zijn middels een sectie. Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn dat het geweld op het hoofd geen of geen uitgebreide hersenbeschadiging heeft veroorzaakt maar wél heeft geleid tot het ontstaan van hersenoedeem. Het aan de lippen en tong geconstateerde letsel (sub I en K) zouden kunnen passen bij uitwendige afsluiting van de neus en mond (in het kader van smoren) en dientengevolge optredende verstikking. De bevindingen aan de hals (sub J) kunnen passen bij bloeduitstortingen, ontstaan ten gevolge van geforceerde ademhalingsbewegingen. Geforceerde ademhalingsbewegingen kunnen optreden bij elke vorm van ademnood (derhalve ook bij smoren). Opvallend was verder dat in de oude breuken verse breuken werden geconstateerd, passend bij herhaaldelijk toegepast geweld.

De gevonden letsels waren bij leven opgetreden, ernstig en zeer uitgebreid. Gezien het voorkomen van oude en recente letsels is er tenminste twee maal heftig geweld tegen [slachtoffer] gebruikt. Niet aan te geven is in welke mate welk (recent) letsel een bijdrage heeft geleverd aan het overlijden.

Dr. Kubat's eindconclusie luidt: Het overlijden van [slachtoffer], geboren [geboortedatum slachtoffer], wordt verklaard op basis van zeer uitgebreide en ernstige letsels op het lichaam en van de inwendige organen, al dan niet in combinatie met smoren, en de daardoor opgetreden verwikkelingen en weefselschade.

Naar aanleiding van het aantreffen van oude fracturen bij [slachtoffer], is door prof. dr. Maat en R. Gerretsen, onderzoek gedaan naar de ouderdom van drie van deze oude breuken (5e, 6e en 7e rib). De fractuur van de 5e rib bleek 0-2 dagen oud te zijn, de 6e en 7e rib 2-3 weken oud, met in de breuk van de 7e rib een nieuwe fractuur van 0-2 dagen oud.5

Ten aanzien van het letsel aan het ruggenmerg heeft dr. Kubat eerst in haar briefrapport aangegeven dat het letsel aan het ruggenmerg enkele dagen tot circa een week oud zou kunnen zijn6, en in haar rapport van 20 juli 2006 heeft zij geconcludeerd dat het neuropathologisch onderzoek van de hersenen en het ruggenmerg een meerdere dagen oude beschadiging van één van de achterstrengen beiderzijds toonde, vrijwel zeker ten gevolge van traumatische letsels van de achterwortels van het ruggenmerg op laagthorakaal en hooglumbaal niveau.7

Ter zake van de beoordeling van de mogelijke mechanismen die tot de letsels hebben geleid, verklaart dr. Kubat als volgt. Er waren tekenen van zeer heftig uitwendig mechanisch botsend en/of samendrukkend geweld op de romp, de extremiteiten (hof: bovenste extremiteiten zijn armen, onderste extremiteiten zijn benen) en het hoofd. Het geweld was zowel kort voor als enige tijd voor het overlijden toegebracht. Het mechanisme dat heeft geleid tot de enkele weken oude letsels is niet meer te reconstrueren. Over het mechanisme dat heeft geleid tot de recente huidbeschadigingen en onderhuidse bloeduitstortingen kan geen uitspraak worden gedaan. De overige letsels kunnen zijn ontstaan door mechanismen van botsend geweld, zoals slaan met een vlak, hard voorwerp zoals een knuppel, slaan met handen, tegen een vlak oppervlak zoals een muur of bed botsen of gegooid worden.8 Bij de rechter-commissaris heeft dr. Kubat voorts verklaard dat er in dit geval sprake was van ernstige inwendige verwondingen, hetgeen erop wijst dat excessief geweld op het lichaam is uitgeoefend, vergelijkbaar met dat bij ernstige verkeersongevallen. Het letsel zou bijvoorbeeld kunnen zijn ontstaan door heftig slaan, schoppen of door met de knieën op het slachtoffer te gaan zitten.9

Voorts hebben ook dr. R.A.C. Bilo en H.G.T. Nijs op verzoek van de rechter-commissaris onder meer nader onderzoek gedaan naar de letsels en de dood van [slachtoffer].10 In hoofdstuk VIII van het dossier worden de skeletafwijkingen besproken.

Men constateert breuken in beide sleutelbenen. Bij deze breuken is sprake van callusvorming, hetgeen betekent dat er al sprake is van oudere fracturen die aan het genezen zijn.11 Tevens wordt vastgesteld dat er sprake is van een groot aantal ribbreuken dat callusvorming toont. Bij één rib is nog geen callus zichtbaar, hetgeen wijst op een recenter moment van ontstaan.12 Het schouderbladfractuur is niet te dateren.13 Voorts blijkt niet alleen sprake van een oudere fractuur van de linkeronderarm met callusvorming, ook blijkt sprake van een afwijkende locatie van de kop van het spaakbeen ten opzichte van het ellebooggewricht. Verder blijken er in de rechterarm diverse fracturen aanwezig: het deel van de bovenarm aan de kant van de elleboog toont een humerusfractuur boven het bolvormige gewrichtsuitsteeksel, van recentere datum, zonder callusvorming. Het deel van de ellepijp aan de kant van de pols toont een fractuur met callusvorming.14

Gevraagd naar de ouderdom van het letsel aan de onderarm (het hof begrijpt: de linkeronderarm), heeft dr. Bilo bij de rechter-commissaris verklaard dat aan de arm drie oude fracturen zichtbaar waren. Er was ook sprake van uitgebreide callusvorming. Callusvorming is bij kinderen zichtbaar vanaf 10 dagen na tot ongeveer drie maanden na het ontstaan van de fractuur.15 Voorts verklaart dr. Bilo desgevraagd dat de blauwe plekken aan de buitenkant en het inwendige letsel wijzen op letsel dat enige uren voor het constateren is ontstaan. Er zijn geen aanwijzingen dat er fracturen zijn ouder dan twee of drie weken. Een aantal van de fracturen is heel recent. De standsafwijking aan de arm is niet te dateren, evenals de claviculafracturen (hof: sleutelbeenfracturen).16

Ook verklaart hij dat er sprake is geweest van een verstoorde ademhaling, hetgeen wordt ondersteund door de gevonden petechiën (kleine puntbloedinkjes). Bij het dichtknijpen van de keel ontstaat een overlijdensrisico aangezien het een belemmering van de ademhaling geeft. Door het inbinden (zoals gedaan tijdens de reconstructie) zou een heel ernstige ademhalingsbelemmering kunnen ontstaan; een belemmering van de ademhalingsbeweging van het middenrif en de borstkas. Dr. Bilo kan geen uitspraak doen of [slachtoffer] door wurging of door inbinden is overleden. De bevindingen laten beide mogelijkheden toe.17

Conclusie terzake de oorzaak van het overlijden van [slachtoffer] op 28 januari 2006

Op basis van het voorgaande is naar het oordeel van het hof komen vast te staan dat op 28 januari 2006 [slachtoffer], geboren [geboortedatum slachtoffer], om het leven is gekomen als gevolg van de haar toegebrachte zeer uitgebreide en ernstige recente letsels op haar lichaam en van de inwendige organen, al dan niet in combinatie met smoren en daardoor opgetreden verwikkelingen en weefselschade.

Ten overvloede overweegt het hof dat het aanvankelijk door de verdachten geschetste scenario dat [slachtoffer] van de trap was gevallen als gevolg waarvan zij de betreffende letsels zou hebben opgelopen, mede op basis van de onderzoeksresultaten van onder andere deskundige Bilo, die - kort gezegd - een val van de trap als oorzaak van de letsels zonder meer uitsluit18, apert ongeloofwaardig is.

Conclusie terzake de mishandelingen van [slachtoffer] vóór 28 januari 2006

Op basis van de onderzoeksresultaten zoals bovengenoemd met inachtneming van na te noemen feiten en omstandigheden is naar 's hofs oordeel komen vast te staan dat [slachtoffer] voorafgaand aan 28 januari 2006 zeer ernstig is mishandeld, als gevolg waarvan zij zwaar lichamelijk letsel heeft opgelopen (onder andere meerdere fracturen en letsel aan het ruggenmerg).

Gelet op de ribfracturen van twee à drie dagen oud en de meerdere dagen (tot een week) oude beschadiging aan het ruggenmerg van [slachtoffer], alsmede het grote aantal fracturen en de callusvorming (zichtbaar 10 dagen tot drie maanden na ontstaan van de fractuur) op de meeste van die fracturen, gaat het hof er vanuit dat [slachtoffer] in de periode van drie maanden tot enkele dagen althans een week voor haar overlijden tenminste tweemaal zwaar lichamelijk letsel is toegebracht.

Feiten en omstandigheden terzake van de mishandelingen die hebben geleid tot het overlijden van [slachtoffer] op

28 januari 2006

Overwegingen van het hof met betrekking tot de voor het bewijs te bezigen verklaringen van de verdachten [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5]

Bekennende verklaringen [betrokkene 3] uit 2006

Voor wat betreft de bekennende verklaringen van [betrokkene 3] uit februari 2006 volgt het hof de verdachte [betrokkene 3] in zoverre dat het hof er vanuit gaat dat [betrokkene 3] op 28 januari 2006 wel geweld heeft gepleegd jegens [slachtoffer], mede gelet op de door [betrokkene 3] in die verklaringen en de in haar cel aangetroffen brief beschreven geweldshandelingen en de bij [slachtoffer] aangetroffen verwondingen. Voor wat betreft de uitlatingen van [betrokkene 3] dat zij alleen en met voorbedachten rade [slachtoffer] op 28 januari 2006 om het leven heeft gebracht, laat het hof die verklaringen buiten beschouwing. Het hof komt die gedeelten van de verklaringen van [betrokkene 3], in onderling verband en samenhang bezien met de overige onderzoeksresultaten en de na te melden feiten en omstandigheden, ongeloofwaardig voor.

[betrokkene 5]

Voor wat betreft de gedurende het strafproces afgelegde verklaringen van [betrokkene 5] volgt het hof in grote lijnen de eerste verklaringen van [betrokkene 5] uit 2006 voor zover deze naar het oordeel van het hof in onderling verband en samenhang bezien aansluiting vinden bij de overige onderzoeksresultaten en afgelegde verklaringen. Voor wat betreft de uitlatingen van [betrokkene 5] dat zij, kort gezegd, op 28 januari 2006 elders in het huis en niet in het kamertje bij [slachtoffer] (en [betrokkene 3]) is geweest, laat het hof deze gedeelten van de verklaringen buiten beschouwing nu deze het hof, in onderling verband en samenhang bezien met de overige onderzoeksresultaten en dan met name de verklaring van [betrokkene 4] terzake, ongeloofwaardig voorkomen.

[betrokkene 4]

Het hof volgt [betrokkene 4] in zijn verklaringen, en met name ook zijn verklaringen ter zitting in hoger beroep, terzake het aannemen van de telefoon op 28 januari 2006, het halen en geven van de stok op die dag, het slaan van [slachtoffer] in het gezicht en het slaan met de stok. Zijn verklaringen voor wat betreft de rollen van [betrokkene 3] en [betrokkene 5] op 28 januari 2006 volgt het hof eveneens in grote lijnen, met name waar zijn verklaringen aansluiting vinden bij overige onderzoeksresultaten.

Het hof acht zijn waarnemingen met betrekking tot [betrokkene 3] en [betrokkene 5] betrouwbaar, temeer daar hij zichzelf niet spaart.

Afstemmen verklaringen [betrokkene 3] en [betrokkene 4]

Het hof merkt hierbij nog op dat, wat er ook zij van de bedoelde afstemming van de verklaringen van [betrokkene 3] en [betrokkene 4] door [betrokkene 3] in de tapgesprekken van 26 april 2007 en 10 mei 2007, uit de nadere verklaringen van [betrokkene 4] van beïnvloeding niet is gebleken. In zijn nadere verklaring van 21 mei 2007 belast [betrokkene 4] namelijk een ieder.

Feiten en omstandigheden vóór en op 28 januari 2006

Onderstaand zal het hof eerst de vaststaande feiten en gebeurtenissen terzake de mishandelingen van [slachtoffer] in de periode voorafgaand aan 28 januari 2006 (voor zover bewezen verklaard) uiteenzetten, met daaropvolgend de feiten en gebeurtenissen op die 28ste januari, welke tot het overlijden van [slachtoffer] hebben geleid.

[betrokkene 5] is eind 1999 naar Nederland gekomen om bij [betrokkene 1] en [betrokkene 2] in de woning aan de [adres 1] te 's-Gravenhage te werken.19 Op 16 augustus 2004 zijn [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [slachtoffer] in Nederland aangekomen, ook om bij [betrokkene 1] en [betrokkene 2] in de woning aan de [adres 1] te 's-Gravenhage te werken.20 [slachtoffer], geboren op [geboortedatum slachtoffer], is de dochter van [betrokkene 3] en [betrokkene 4].21 Toen [slachtoffer] in Nederland aankwam was zij dus 5 maanden oud.

Aanvankelijk ging alles nog goed en was er niets aan de hand, maar na een periode van ongeveer zes maanden begonnen de problemen rond [slachtoffer].22 [betrokkene 3] had aan [betrokkene 1] verteld dat zij in India een slang had gedood en vanaf die tijd is [betrokkene 1] zich anders gaan gedragen. Vanaf die tijd dacht [betrokkene 1] dat [slachtoffer] behekst was of dat er een spook in haar zat. Als er ook maar iets mis ging in het huis, bijvoorbeeld als [R.] of [getuige 2] struikelde, kreeg [slachtoffer] daar de schuld van. [slachtoffer] werd ook geslagen door [betrokkene 1].23 [betrokkene 3] hield eigenlijk heel veel van [slachtoffer], maar [betrokkene 3] begon ook te geloven dat [slachtoffer] behekst was en toen is zij haar ook gaan mishandelen.24

Iedereen sloeg [slachtoffer], met uitzondering van [betrokkene 2], [getuige 2] en [R.].25

Voorafgaand aan 28 januari 2006 hebben [betrokkene 3], [betrokkene 1], [betrokkene 5] en [betrokkene 4] [slachtoffer] geslagen. Van [betrokkene 1] mocht [slachtoffer] heel weinig slapen, want dan zou de geest uit haar komen. Als [slachtoffer] sliep maakten [betrokkene 3], [betrokkene 5] of [betrokkene 4] haar wakker door haar te mishandelen.26 [slachtoffer] is meermalen vastgebonden (hof: terzake het vastbinden, zie verder benedenstaand).27 [betrokkene 3] heeft [slachtoffer] geslagen, onder meer met een snoer.28 [betrokkene 4] sloeg [slachtoffer]29 en [betrokkene 1] heeft [slachtoffer] met de hand en de stok geslagen.30 Volgens [betrokkene 4] sloegen [betrokkene 3] en [betrokkene 5] [slachtoffer] het meest. [betrokkene 1] gaf [betrokkene 5] en [betrokkene 3] opdracht [slachtoffer] te slaan. Het geluid van klappen heeft [betrokkene 4] veel gehoord. Vaak werd [slachtoffer] met de hand geslagen, soms ook met een stok. Als [slachtoffer] was geslagen was haar gezicht iets dikker, en waren er wel eens verkleuringen en blauwe plekken in haar gezicht te zien.31 Ook [betrokkene 5] verklaart dat [slachtoffer] door [betrokkene 3] met een stok op haar rug werd geslagen.32 Ook heeft [betrokkene 5] blauwe plekken gezien bij [slachtoffer], op haar bovenbenen en op (andere) verschillende plekken.33

[slachtoffer] is voor 28 januari 2006 meermalen vastgebonden door [betrokkene 3] en/of [betrokkene 4] en/of [betrokkene 5] en/of [betrokkene 1].34 Ze werd dan strak vastgebonden met een tjuni (hof: soort shawl van dunne stof) bij haar handen (polsen) en (boven)benen.35 [betrokkene 4] heeft [slachtoffer] in de periode omstreeks december 2004 tot en met 27 januari 2006 twee of drie keer vastgebonden. Soms deed hij het, soms [betrokkene 5].36 [betrokkene 4] heeft gezien dat [betrokkene 5] [slachtoffer] een keer met haar handen boven haar hoofd aan de spijlen van haar box had vastgebonden, met haar hoofd naar achteren.37 Ook [betrokkene 3] heeft gezien dat [betrokkene 5] [slachtoffer] een keer met haar handen boven haar hoofd en met haar voeten aan de spijlen van haar box heeft vastgebonden, zodat haar hoofd naar beneden hing.38 Ook [betrokkene 3] heeft in die periode [slachtoffer] meermalen vastgebonden.39

Niemand anders dan [betrokkene 1] gaf de opdracht om [slachtoffer] te slaan. [slachtoffer] werd echter ook geslagen als [betrokkene 1] niet thuis was; [betrokkene 1] gaf ook telefonisch door dat [slachtoffer] moest worden geslagen. Zowel [betrokkene 4], als [betrokkene 3] als [betrokkene 5] hebben deze telefonische opdrachten van [betrokkene 1] tot het mishandelen van [slachtoffer] aangenomen en doorgegeven aan (een van) de anderen.40

Gebeurtenissen op 28 januari 2006

Op 28 januari 2006, vanaf ongeveer 12.15 uur, zijn [betrokkene 3], [betrokkene 4], [betrokkene 5], [getuige 2] en [slachtoffer] thuis in de woning aan de [adres 1] te 's-Gravenhage.41 [slachtoffer] is op dit moment dus 1 jaar en 10 maanden oud.

[betrokkene 1] en [betrokkene 2] zijn op deze dag omstreeks 12.00 uur met hun zoon [R.] en een vriendje van hem, [D.], naar een schaaktoernooi gegaan waaraan [R.] en [D.] zouden deelnemen.42 Het schaaktoernooi vond plaats in de [sportvereniging] gevestigd op [adres 2] te 's-Gravenhage.43 Het toernooi begon, iets te laat, om 12.55 uur en telde 7 rondes met telkens een pauze tussendoor. De leiding kwam toch goed uit met het speelschema en de tijd omdat de pauzes iets werden ingekort. [R.] en [D.] hebben alle 7 wedstrijden gespeeld.44 [R.] heeft de eerste drie wedstrijden verloren, de vierde is in remise geëindigd en de laatste drie heeft hij gewonnen.45

Gedurende de dag, vanaf 13.25.45 uur, is er (zeer) intensief belverkeer geweest tussen de telefoons van [betrokkene 1] ([telefoonnummer 1]) en [betrokkene 2] ([telefoonnummer 2]) enerzijds, die op dat moment naar het schaaktoernooi waren, en de vaste huistelefoon van de [adres 1] ([telefoonnummer 3]) en de mobiele telefoon die [betrokkene 4] op 28 januari 2006 in gebruik had ([telefoonnummer 4]) anderzijds.46

Op deze dag tussen 14.00 en 14.30 uur, zijn [betrokkene 3] en [betrokkene 4] met [slachtoffer], gewikkeld in een dekentje, korte tijd buiten de woning geweest. Buren hebben twee personen, een man en een vrouw, met een klein kind, gewikkeld in een dekentje, buiten zien staan en onder andere [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5] hebben bevestigd dat [betrokkene 3] en [betrokkene 4] met [slachtoffer] naar buiten zijn geweest.47

[betrokkene 1] had die dag, reeds voorafgaand aan haar vertrek uit de woning, aan [betrokkene 3] en [betrokkene 5] de opdracht gegeven om [betrokkene 3] met [slachtoffer] in het kinderkamertje (hof: ook wel kleine kamertje genoemd) op te sluiten, [slachtoffer] vast te binden en haar geen eten of drinken te geven, omdat [R.] zou gaan huilen als hij zou verliezen op het schaaktoernooi en als [slachtoffer] los was kon het spook uit [slachtoffer] komen en ervoor zorgen dat [R.] zou verliezen.48 [slachtoffer] heeft die dag dan ook niets te eten of te drinken gekregen.49 Om 13.25 uur belde [betrokkene 1] voor het eerst die middag naar de woning aan de [adres 1].50 [R.] heeft op dat moment net zijn eerste schaakronde gehad en heeft deze verloren. De ronde begon (iets te laat) om 12.55 uur en zal rond 13.20/13.25 uur zijn afgelopen. De andere rondes zijn wel op tijd begonnen, omdat de pauzes iets korter waren.51 [betrokkene 5] neemt de eerste keer de huistelefoon op (of [betrokkene 4], die hem daarna aan [betrokkene 5] gaf52) en [betrokkene 1] geeft haar de opdracht tegen [betrokkene 3] te zeggen dat [slachtoffer] moet worden vastgebonden en klappen moet krijgen.53 Als reden hiervoor gaf zij dat [R.] op het schaaktoernooi aan het verliezen was en dat de reden daarvan [slachtoffer] was, want in [slachtoffer] zat een geest.54 [betrokkene 5] geeft de opdracht van [betrokkene 1] om [slachtoffer] te slaan door aan [betrokkene 3].55 Na het eerste telefoontje van [betrokkene 1] is [slachtoffer] in het kinderkamertje door [betrokkene 3] met een shawl (hof: uit het dossier blijkt dat de shawl waarmee [slachtoffer] wordt vastgebonden, door de verdachten ook wel wordt omschreven als 'tjuni', 'sluier' of 'doek') vastgebonden en wordt [slachtoffer] geslagen.56 Het hof gaat er vanuit dat zowel [betrokkene 3] als [betrokkene 5] op dat moment met [slachtoffer] in het kinderkamertje waren.57 [betrokkene 3] heeft [slachtoffer], voordat zij met [slachtoffer] en [betrokkene 4] naar buiten ging, hard op het gezicht geslagen waardoor [slachtoffer] moest huilen.58 [betrokkene 5] heeft [slachtoffer] op 28 januari 2006 tussen 13.00 uur en 14.00 uur heel erg hard horen huilen. [slachtoffer] was toen in het kleine kamertje.59 [betrokkene 4] heeft gehoord dat [slachtoffer] van [betrokkene 1] moest worden vastgebonden en geslagen.60

Om 13.54 uur wordt er voor de tweede keer door [betrokkene 1] naar de woning gebeld. De tweede ronde van het schaaktoernooi is dan net geweest en [R.] heeft wederom een wedstrijd verloren.

Een minuut daarna belt [betrokkene 1] voor de derde keer naar de woning, om 13.55 uur.61 [betrokkene 1] geeft op dat moment de opdracht aan [betrokkene 5]62 om [betrokkene 4] en [betrokkene 3] met [slachtoffer] naar buiten te sturen, omdat er een kwade geest in het lichaam van [slachtoffer] zat en omdat ze in het huis waren, was [R.] de schaakwedstrijden aan het verliezen.63 [betrokkene 5] geeft de boodschap van [betrokkene 1] door dat [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [slachtoffer] naar buiten moeten gaan.64 [betrokkene 5] weet dat [slachtoffer] op dat moment al flink was mishandeld; [betrokkene 5] heeft [betrokkene 3] horen slaan, [slachtoffer] horen huilen en gillen en ze ziet haar liggen, ze lijkt te zweten, had rode vlekken op haar handen, bloed op haar lippen, ze bewoog maar een klein beetje en ze huilde zachtjes.65

[betrokkene 3], [betrokkene 4] en [slachtoffer] zijn korte tijd buiten geweest66: Omstreeks 14.00 uur zijn [betrokkene 3] en [betrokkene 4] met [slachtoffer], gewikkeld in een dekentje, naar buiten gegaan.67 [betrokkene 4] had een mobiele telefoon (nummer [telefoonnummer 4]) mee naar buiten genomen. Uit onder meer de telefoongegevens blijkt dat [betrokkene 1] om 14.07 uur naar de mobiele telefoon van [betrokkene 4] heeft gebeld.68 [betrokkene 1] gaf hen de opdracht weer terug te keren naar de woning, omdat de geest in [slachtoffer] anders terug zou gaan naar [R.].69 [betrokkene 3] en [betrokkene 4] zijn teruggegaan en tussen 14.15 uur en 14.30 uur weer de woning binnengegaan.70

Na hun terugkeer van buiten zijn [betrokkene 3] en [slachtoffer] het kinderkamertje ingegaan.71 [betrokkene 1] belde om 14.19 uur weer naar de woning72 en [betrokkene 5] nam de huistelefoon op. De derde schaakronde is dan (zo goed als) voorbij en [R.] heeft die weer verloren.73 [betrokkene 1] gaf [betrokkene 5] de opdracht [slachtoffer] weer vast te binden in het kinderkamertje. Daar is [slachtoffer] wederom vastgebonden en is zij opnieuw geslagen.74 [slachtoffer] wordt vastgebonden met één of meer shawls.75 Bij het vastbinden wordt [slachtoffer] helemaal in elkaar gevouwen, als een bolletje; haar benen worden omhoog opgevouwen en haar armen over elkaar aan de voorkant opgevouwen, en dan met de shawl vastgebonden.76 [betrokkene 3] verklaart dat [slachtoffer] op de dag van haar dood met de benen op haar borst is vastgebonden.77 [betrokkene 5] beschrijft de wijze waarop [slachtoffer] was vastgebonden voorts als met de benen omhoog gevouwen, de armen zaten ook vast. Het was op een heel strakke manier vastgebonden. [betrokkene 5] ziet dat [slachtoffer] er heel slecht uitziet en ziet geelkleurig spuug bij de mondhoek van [slachtoffer].78 Op verzoek van [betrokkene 5] legt [betrokkene 4] een knoop in de shawl waarmee [slachtoffer] is vastgebonden.79 [slachtoffer] is, na van buiten teruggekeerd te zijn, heel erg geslagen en [betrokkene 5] heeft [slachtoffer] heel erg hard horen huilen.80 Op verzoek van [betrokkene 5] haalt [betrokkene 4] een stok om [slachtoffer] te slaan. [betrokkene 4] haalt de stok van boven en geeft hem aan [betrokkene 5].81 [slachtoffer] wordt door [betrokkene 5] geslagen, met de stok op haar lichaam.82 [betrokkene 3] slaat [slachtoffer] met een tot vuist gebalde hand op haar voorhoofd en op haar wangen.83 [betrokkene 3] slaat [slachtoffer] ook met de stok, tot er bijna geen geluid meer uit de keel van [slachtoffer] komt.84 In een bij [betrokkene 3] aangetroffen handgeschreven geschrift, waarvan zij heeft verklaard dat het door haar is geschreven,85 schrijft [betrokkene 3] dat zij met de stok op de borst van [slachtoffer] heeft geslagen, alsmede dat zij [slachtoffer] op haar gezicht, oren, armen en benen heeft geslagen.86 Ook [betrokkene 5] zag dat [betrokkene 3] [slachtoffer] met de stok sloeg.87 Ze hoorde [slachtoffer] eerst heel erg hard huilen en toen dat de stem van [slachtoffer] zwaarder werd, alsof iemand bijna doodgaat. [slachtoffer] lag op de grond van het kleine kamertje. [betrokkene 5] zag dat [slachtoffer] aan het hijgen was en dat haar borst op en neer ging. [betrokkene 4] heeft dit ook gezien.88 Zowel [betrokkene 3] als [betrokkene 5] zijn wederom, gedurende de (gezien het letsel zoals bovenomschreven) zeer ernstige mishandelingen van [slachtoffer], in het kinderkamertje bij [slachtoffer] aanwezig.89

Ook [betrokkene 4] heeft [slachtoffer] de betreffende 28ste januari geslagen. [betrokkene 4] heeft [slachtoffer] enkele malen met zijn hand op haar mond althans haar gezicht geslagen en hij heeft haar met de stok op haar rug geslagen.90 Daarna riep [betrokkene 5] [betrokkene 4] en zei dat hij sambal mee moest nemen. [betrokkene 4] voldeed hieraan en [betrokkene 5] heeft vervolgens sambal op de lippen van [slachtoffer] gesmeerd.91 [betrokkene 4] denkt dat [slachtoffer] al werd geslagen voordat hij met haar en [betrokkene 3] naar buiten gaat.92 [betrokkene 4] wist dat op 28 januari 2006 [betrokkene 3] en [betrokkene 5] bij [slachtoffer] in het kamertje waren, dat [slachtoffer] was vastgebonden en dat [slachtoffer] met een stok werd geslagen, die hij op verzoek van [betrokkene 5] had gehaald. Hij wist dat [betrokkene 1] tegen [betrokkene 5] had gezegd dat [slachtoffer] moest worden geslagen. [betrokkene 4] verklaart dat hij zich kan voorstellen dat [slachtoffer] pijn heeft geleden toen ze werd geslagen.93

Aan het einde van de middag zag [betrokkene 5] dat [slachtoffer] er slecht uitzag; ze lag op haar rug met haar handen naast haar, ze zag dat [slachtoffer] nog maar moeilijk kon ademen (alsof ze aan het spartelen was) en haar ogen werden doffig. Toen ze dat zag heeft [betrokkene 5] (om 16.54 en 16.55 uur, gelet op de telefonische gegevens) naar [betrokkene 1] gebeld (ze weet niet meer precies of ze het nummer van [betrokkene 1] of [betrokkene 2] heeft gebeld, maar ze heeft in ieder geval met [betrokkene 1] gesproken) om te zeggen dat het niet goed ging met [slachtoffer].94

Door [betrokkene 1], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] is [slachtoffer] naar het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag gebracht.95

Juridische kwalificatie van het handelen van de verdachten op 28 januari 2006

[betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5]:

dat rond 14.00 uur [betrokkene 4], [betrokkene 3] en [slachtoffer] op de grond in de kleine kamer zaten. [betrokkene 4] speelde met [slachtoffer], hij was haar aan het leren hoe zij 'mama' en 'papa' moest zeggen, en [betrokkene 3] zat op de grond een boek te lezen;

dat zij op 28 januari 2006 rond 14.00 uur boodschappen was gaan doen en dus niet de hele middag in de woning was gebleven;

dat zij niet had gezien dat [betrokkene 3] of [betrokkene 4] [slachtoffer] die dag had geslagen en dat de sfeer die dag normaal was;

dat zij niets weet of heeft gezien omdat ze niet thuis was.

Op 23 maart 2006 is [betrokkene 5], op eigen verzoek, bij de politie gehoord als getuige. Daar heeft zij erkend dat zij in haar eerdere verklaringen (waaronder de verklaring van 17 maart 2006 bij de rechter-commissaris) heeft gelogen.101 In dit verhoor verklaarde zij onder meer - zakelijk weergegeven -:102

dat zij op die zaterdag heeft gezien dat [betrokkene 3] [slachtoffer] (met een stok en met een tot vuist gebalde hand) aan het slaan was;103

dat zij [slachtoffer] die dag tussen 13.00 uur en 14.00 uur heel erg hard heeft horen huilen;104

dat zij daarna hoorde dat de stem van [slachtoffer] zwaarder werd alsof iemand bijna doodgaat en dat zij haar hijgend op de grond heeft zien liggen.105

[betrokkene 5] is op 28 januari 2006 de gehele middag in de woning aan de [adres 1] te 's-Gravenhage geweest, zij heeft die dag [betrokkene 3] [slachtoffer] zien slaan, en zij is die middag niet de deur uitgeweest om boodschappen te gaan doen.106

Conclusie meineed

Gelet op het bovenstaande is naar het oordeel van het hof vast komen te staan dat [betrokkene 5] zich schuldig heeft gemaakt aan meineed als in de bewezenverklaring omschreven.

Overige bewijsverweren

1) Geen sprake van medeplegen of strafrechtelijk verwijtbaar nalaten ter zake van de feiten 1 en 3

(Pleitaantekeningen, hoofdstuk 5, pag. 21-22)

De verdediging heeft ter terechtzitting betoogd dat de verdachte dient te worden vrijgesproken van de feiten die betrekking hebben op de mishandelingen en/of de dood van [slachtoffer], nu er - kort gezegd - geen sprake is van medeplegen of een strafrechtelijk verwijtbaar nalaten van de verdachte met betrekking tot deze feiten. De verdachte heeft zelf [slachtoffer] niet mishandeld. De bewuste, nauwe en volledige samenwerking kan niet worden vastgesteld en zij kon zich, vanwege de feitelijke omstandigheden waarin zij leefde, niet van het geweld distantiëren. Zij leefde onder extreme onderdrukking, bedreiging, mishandeling en slavernij en werd daardoor beperkt in haar mogelijkheden om [slachtoffer] te beschermen.

Voorts is door de verdediging bepleit dat de verdachte niet medeplichtig is aan het op [slachtoffer] uitgeoefende geweld d.d. 28 januari 2006 (met haar dood als gevolg) nu vast is komen te staan dat niet de verdachte, maar de medeverdachte [betrokkene 4] de stok is gaan halen en heeft aangegeven. Tot slot heeft de raadsman aangevoerd dat [betrokkene 5] de doenpleger van medeverdachte [betrokkene 1] was.

Het hof overweegt als volgt.

Gelet op de betreffende feiten en omstandigheden zoals die bovenstaand door het hof zijn vastgesteld en de conclusie van het hof daaromtrent, verwerpt het hof bovenstaand verweer integraal.

2) Meineed, feit 2

(Pleitaantekeningen, hoofdstuk 12, pag. 46 e.v.)

Primair heeft de verdediging bij het ontbreken van voldoende wettig bewijs vrijspraak van de verdachte bepleit, nu buiten de verklaring van de verdachte er geen ander bewijs in het dossier voorhanden is om tot een bewezenverklaring van meineed te komen.

Subsidiair bepleit de verdediging dat de verdachte door anderen is aangezet tot het plegen van meineed, hetgeen een verontschuldigende werking heeft. De raadsman doet een beroep op psychische overmacht en concludeert tot ontslag van alle rechtsvervolging, dan wel tot schuldigverklaring zonder oplegging van straf.

Het hof overweegt als volgt.

Buiten de eigen verklaringen van de verdachte, inhoudende - kort gezegd - dat zij op 28 januari 2006 thuis was en wel heeft gezien dat er geweld is gepleegd jegens [slachtoffer], heeft het hof ook de verklaringen van [betrokkene 3] en [betrokkene 4] ter terechtzitting in hoger beroep voor het bewijs gebezigd.

Op 6 april 2006 verklaart [betrokkene 5] als getuige bij de politie dat, zakelijk weergegeven, zij op 28 januari 2006 de hele middag in de woning is geweest en derhalve niet, zoals zij op 17 maart 2006 bij de rechter-commissaris had verklaard, die middag boodschappen was gaan doen.107 Ook ter terechtzitting in hoger beroep d.d. 5 juni 2009 heeft [betrokkene 5] als verdachte gepersisteerd bij haar verklaring, in zoverre dat zij - zakelijk weergegeven - op 28 januari 2006 de gehele middag thuis was en dat zij [betrokkene 3] [slachtoffer] heeft zien slaan.108

[betrokkene 4] heeft ter terechtzitting van het hof van 5 en 12 juni 2009 ook verklaard dat, kort gezegd, [betrokkene 5] op die 28ste januari in de woning was en heeft gezien dat er geweld jegens [slachtoffer] is gepleegd.109 [betrokkene 3] bevestigt deze lezing van de gebeurtenissen op die 28ste januari 2006, in zoverre dat [betrokkene 5] die dag thuis was en dat zij heeft gezien dat [slachtoffer] werd mishandeld (althans [slachtoffer] zelf mishandelde), volledig.110

Gelet op het bovenstaande verwerpt het hof het primair gevoerde verweer.

Met betrekking tot het beroep op psychische overmacht, zoals subsidiair is aangevoerd, verwijst het hof naar hetgeen dienaangaande onder 'Strafbaarheid van de verdachte' wordt opgemerkt.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezenverklaarde levert op:

Ten aanzien van het onder 1 primair bewezenverklaarde:

Medeplegen van doodslag.

Ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde:

In de gevallen, waarin een wettelijk voorschrift een verklaring onder ede vordert, mondeling, persoonlijk opzettelijk een valse verklaring onder ede afleggen.

Ten aanzien van het onder 3 subsidiair derde cumulatief/alternatief bewezenverklaarde:

Mishandeling gepleegd met voorbedachte raad, meermalen gepleegd.

Strafbaarheid van de verdachte

1) Beroep op noodweer

(Pleitaantekeningen, hoofdstuk 5, pag. 21)

De verdediging heeft bepleit dat de verdachte heeft gehandeld uit noodweer tegen de ogenblikkelijke en jarenlang voortdurende aanranding door [betrokkene 1], zodat zij dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.

Het hof overweegt als volgt.

Indien er op enig moment al sprake zou zijn geweest van een noodweersituatie, dan is het hof van oordeel, gelet op het verhandelde ter terechtzittingen in hoger beroep, dat geenszins aannemelijk is geworden dat verdachtes handelen met betrekking tot het mishandelen van [slachtoffer] is aan te merken als handelen ter noodzakelijke verdediging van haar eigen lijf (dan wel een anders lijf) tegen een ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding door [betrokkene 1] in de zin van artikel 40 van het Wetboek van Strafrecht.

Gelet op het vorenoverwogene verwerpt het hof het beroep op noodweer.

2) Beroep op psychische overmacht

(Pleitaantekeningen, hoofdstuk 11, pag. 38 e.v.)

De verdediging heeft voorts ter zake van de ten laste gelegde feiten bepleit dat de verdachte heeft gehandeld uit psychische overmacht, zij was in een zodanige positie gemanoeuvreerd dat zij niet anders kon handelen dan zij heeft gedaan, zodat zij dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.

Het hof overweegt als volgt.

De vraag die hierbij moet worden beantwoord is of anders handelen door van buiten komende drang, van psychische en fysieke aard, redelijkerwijs en menselijkerwijs van de verdachte niet kon en hoefde te worden gevergd.

Bij de beantwoording van deze vraag betrekt het hof dat in rechte ervan kan worden uitgegaan dat [betrokkene 1] en [betrokkene 2] de verdachte, die afkomstig is uit de Indiase cultuur, heeft uitgebuit door, kort gezegd, de verdachte illegaal in hun woning in Nederland te laten verblijven en te werk te stellen in hun huishouding, en dat [betrokkene 1] op 28 januari 2006 om de kwade geest in [slachtoffer] te bedwingen aan de verdachte opdrachten heeft gegeven [slachtoffer] te (laten) slaan en/of te (laten) vastbinden.

Bij het beoordelen van psychische overmacht dient de proportionaliteits- en subsidiariteitseis te worden gesteld en zijn van belang de maatstaven die gelden voor wat redelijkerwijs in het maatschappelijke verkeer - in casu de Nederlandse samenleving - van de mensen kan worden gevergd.

Feiten betreffende [slachtoffer]

Van de verdachte mocht in redelijkheid worden gevergd, gelet op de inbreuk op het (internationaal geldende) absolute recht op leven van de peuter [slachtoffer] van nog geen twee jaar, dat zij mogelijkheden had gezocht de gezondheid en het leven van dit slachtoffer te sparen door zonodig de woede van [betrokkene 1] en/of [betrokkene 2] te trotseren.

Het gegeven dat de verdachte volgens de psychiater W.G.E. Kuyck ten tijde van het bewezenverklaarde lijdende was aan een aanpassingsstoornis en als licht verminderd toerekeningsvatbaar moet worden beschouwd maakt bovengenoemde afweging niet anders.

Meineed

Ten tijde van het plegen van de meineed was de verdachte uit eigen beweging vertrokken bij [betrokkene 1] en [betrokkene 2] en was zij reeds (geruime tijd) niet meer woonachtig bij hen.

Niet aannemelijk is geworden dat de verdachte toentertijd redelijkerwijs niet anders kon of behoefde te handelen dan zij heeft gedaan.

Gelet op het vorenoverwogene verwerpt het hof het beroep op psychische overmacht integraal.

Conclusie strafbaarheid van de verdachte

Ten aanzien van de strafbaarheid van de verdachte heeft het hof voorts acht geslagen op de Pro Justitia rapporten d.d. 31 januari 2007 en 14 februari 2007, opgesteld en ondertekend door respectievelijk drs. W.G.E. Kuyck, forensisch psychiater, en drs. J.H. Ruijs, GZ-psycholoog, alsmede op de schriftelijke beantwoording van deze deskundigen op de door de raadsman mr. Martens gestelde (aanvullende) vragen, opgesteld en ondertekend door drs. Kuyck op 12 mei 2009 en door drs. Ruijs op 3 mei 2009.

Kuyck concludeert in zijn rapport dat er omstreeks of ten tijde van de tenlastegelegde feiten een ziekelijke storing van de geestesvermogens aanwezig was, te weten een aanpassingsstoornis met een gemengde stoornis van emoties en gedrag. Hij adviseert, kort gezegd, de verdachte bij een bewezenverklaring van de ten laste gelegde feiten als licht verminderd toerekeningsvatbaar te beschouwen.

Ruijs overweegt in zijn rapport, kort gezegd, dat de verdachte in de periode rond het tenlastegelegde hoogstwaarschijnlijk onder grote spanning verkeerde en dat het heel goed mogelijk is dat deze spanning tot een overreactie in de zin van een aanpassingsstoornis heeft geleid. Omdat hieromtrent echter geen duidelijke diagnose is te stellen en de verdachte de ten laste gelegde feiten ontkent, komt Ruijs tot de conclusie zich van een uitspraak over de mate van toerekeningsvatbaarheid te moeten onthouden.

Het hof komt met in achtneming van de beschouwingen en de conclusies van deze deskundigen tot het oordeel dat het

bewezenverklaarde de verdachte in licht verminderde mate dient te worden toegerekend.

Ook overigens is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.

Strafmotivering

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte ter zake van het onder 1 primair, 2 en 3 subsidiair derde cumulatief/alternatief tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie jaren, met aftrek van voorarrest.