19.4.3.8 Pool met contanten: poolovereenkomst commissarissen

Met enige regelmaat komen poolovereenkomsten voor in de onderlinge verhoudingen tussen directeuren en commissarissen van grote concerns, die tevens commissaris zijn in dochtermaatschappijen.1 De commissarissen komen dan overeen de inkomsten uit hun commissariaten in een gemeenschappelijke pool te storten om deze op een later moment onderling te verdelen.2 Daarmee wordt bereikt dat ieder van de commissarissen eenzelfde bedrag krijgt, ongeacht wie van welke dochtermaatschappij commissaris is.3 Een dergelijke pool kan een fysieke pool zijn (de inkomsten worden dan bijvoorbeeld daadwerkelijk op één bankrekening gestort) of een virtuele pool (de inkomsten worden op papier bijeen gebracht, verdeeld, waarna rechtstreeks bilaterale betalingen plaatsvinden).

Met de vorming van een dergelijke pool, met de storting of betaling van bedragen op bankrekeningen vinden geen belastbare handelingen plaats. Ik meen echter dat een (belastingplichtige) commissaris4 die genoegen neemt met een commissariaat dat minder inkomsten genereert dan de commissariaten van andere groepsvennootschappen, geacht moet worden een dienst te verrichten aan de andere commissarissen, wanneer hij uit de gevormde pool meer ontvangt dan hem op basis van het betreffende commissariaat toekomt. Hij gedoogt tegen vergoeding dat anderen commissaris zijn in beter renderende vennootschappen. Aangezien ook een nalaten een dienst is, is een dienst onder bezwarende titel te onderkennen. De commissaris die een beter renderend commissariaat heeft gekregen, staat in ruil daarvoor een deel van zijn inkomsten af. Hierin is een betaling te onderkennen en aangezien er een rechtstreeks verband bestaat met de aan hem verleende dienst, is van een bezwarende titel sprake. Wanneer het aantal participanten echter groot is en de betalingen plaatsvinden vanuit de (fysieke) pool, kan het vaststellen van een rechtstreeks verband en dus van een bezwarende titel, op moeilijkheden stuiten (zie paragraaf 19.4.3.4).