6.3.2 Niet vereist dat slechts reeds bekende bescheiden worden opgevraagd

Net zoals in de V.S. aanvankelijk verwacht werd dat de verplichting om bescheiden te verstrekken weinig om het lijf zou hebben, getuigt de toelichting van de wetswijziging uit 1988 van terughoudendheid. De minister merkte toen op:

Met een beroep op die passage in de parlementaire geschiedenis is verstrekking van bescheiden dan ook wel geweigerd.2 Een zo terughoudende benadering heeft evenwel tot gevolg dat bescheiden als bewijsmiddel niet uit de verf kunnen komen, omdat de toegang tot onbekend materiaal vrijwel wordt uitgesloten. Daarom is die terughoudende benadering ook niet logisch. Deze benadering is inmiddels dan ook een uitzondering. Herhaaldelijk is inmiddels uitgemaakt dat voor een succesvol opvragen van bescheiden niet vereist is, dat de inhoud in beginsel bekend is en dat derhalve op voorhand vaststaat dat de bescheiden een bepaald processueel standpunt ondersteunen. De loutere stelling van de houder van de bescheiden dat de bescheiden niets relevants bevatten over het dispuut staat aan toewijzing van de vordering tot verstrekking dan ook niet in de weg.3

Deze ruimere opvatting houd ik voor juist: wanneer slechts stukken opgevraagd zouden kunnen worden, waarvan de inhoud in beginsel reeds bekend is, heeft de exhibitieplicht weinig praktische betekenis. Deze ruimhartiger benadering is bovendien in overeenstemming met de eisen die gesteld worden aan een ter zake dienend aanbod om getuigenbewijs te leveren: ook in dat geval behoeft in beginsel niet aangegeven te worden, wat de getuigen naar verwachting zullen verklaren.4 Los daarvan is de ruimhartiger benadering in lijn met de verruiming van de processuele mededelingsplichten5 en met de rechtspraak die verhindert dat een relevant aanbod tot leveren van getuigenbewijs wordt afgewezen op grond van de prognose dat bewijs niet geleverd zal kunnen worden.