Contractuele samenwerkingsverbanden in de BTW (FM nr. 133) 2009/16.1:16.1 De werking en functie van het recht op aftrek van voorbelasting

Contractuele samenwerkingsverbanden in de BTW (FM nr. 133) 2009/16.1

16.1 De werking en functie van het recht op aftrek van voorbelasting

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

In art. 1 lid 2 Btw-richtlijn komt de werking van het btw-systeem tot uitdrukking:

“(...) Bij elke handeling is de btw, berekend over de prijs van het goed of de dienst volgens het tarief dat voor dat goed of voor die dienst geldt, verschuldigd onder aftrek van het bedrag van de btw waarmede de onderscheiden elementen van de prijs rechtstreeks zijn belast. (...)”

Het doel van de aftrekregeling is de belastingplichtige geheel te ontlasten van de in het kader van al zijn economische activiteiten verschuldigde of betaalde btw.1 In de btw zijn ondernemers weliswaar als belastingplichtigen aangemerkt, maar de btw beoogt niet hen, doch de consumerende particulieren te belasten. De heffing van btw verloopt op een indirecte, neutrale wijze. Er mag geen btw cumuleren in de productie- en distributieketen. Daarom hebben belastingplichtigen volgens art. 168 Btw-richtlijn, (ex art. 17 lid 2 Zesde richtlijn, vgl. art. 15 lid 1 Wet OB) een recht op aftrek van voorbelasting voor zover zij de goederen en diensten gebruiken voor belaste handelingen.2 Zij worden – afgezien van timingverschillen en administratieve lasten – op die manier ontheven van de belasting.

De neutrale werking van het btw-stelsel vereist dat in de productie- en distributieketen geen btw drukt. Het recht op aftrek van voorbelasting verzekert deze neutrale werking. De aftrekregeling vormt een integrerend deel van de btw-regeling en kan niet worden beperkt.3 Het is vaste jurisprudentie van het HvJ EG dat belastingplichtigen het recht op aftrek onmiddellijk en volledig moeten kunnen uitoefenen.4 Er mag geen btw blijven drukken in de productie- en distributiefase. Het bestaan van een oceaan van belastbaarheid, veronderstelt een oceaan van aftrek van voorbelasting. Beperkingen van het recht op aftrek van voorbelasting in de productie- en distributiefase dienen uitzonderingen te zijn. Toch bestaan er eilanden van aftrekbeperking, waarvan de belangrijkste worden gevormd door die voor de vrijgestelde prestaties. Uit de tekst van art. 168 Btw-richtlijn, (ex art. 17 lid 2 Zesde richtlijn, vgl. art. 15 lid 1 Wet OB) volgt dat aan de belastingplichtige in rekening gebrachte btw die toerekenbaar is aan door die belastingplichtige verrichte vrijgestelde prestaties, in beginsel niet voor aftrek in aanmerking komt.5 Voor een beperkt aantal vrijgestelde prestaties maakt de Btw-richtlijn een uitzondering.6 Voor wat betreft goederen en diensten die worden gebruikt voor zowel belaste als vrijgestelde prestaties, bestaat op grond van art. 173 Btw-richtlijn (ex art. 17 lid 5 Zesde richtlijn, vlg. art. 11 lid 1 onderdeel c Uitv. Besch. OB) een evenredige aftrek (“pro rata” aftrek). Het “pro rata” is– kort weergegeven – de uitkomst van de breuk van de omzet7 exclusief btw behaald met handelingen waarvoor een recht op aftrek bestaat en de omzet (exclusief btw) behaald met handelingen waarvoor geen recht op aftrek bestaat (art. 174 lid 1 Btw-richtlijn, ex art. 19 lid 1 Zesde richtlijn). Indien de splitsing van de voorbelasting conform het pro rata niet overeenkomt met het werkelijke gebruik dat van de (van derden betrokken) goederen en diensten wordt gemaakt, dan kan een splitsing op basis van het werkelijke gebruik worden gehanteerd (art. 173 lid 2 onderdeel c Btw-richtlijn, ex art. 17 lid 5 onderdeel c Zesde richtlijn, vgl. art. 11 lid 2 Uitv. Besch. OB).

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.