HR, 30-01-2001, nr. 02058/99

Het Hof heeft in hoger beroep bevestigd een bij verstek gewezen vonnis van de Politierechter in de Arrondissementsrechtbank te Haarlem van 28 augustus 1995, waarbij de verdachte ter zake van "bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht" is veroordeeld tot één maand gevangenisstraf.

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. A. van Waarden, advocaat te Haarlem, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Fokkens heeft geconcludeerd dat de Hoge Raad de bestreden uitspraak zal vernietigen voorzover het betreft de strafoplegging, de zaak zal terugwijzen naar het Hof te Amsterdam opdat de zaak in zoverre opnieuw wordt berecht en afgedaan, en het beroep voor het overige zal verwerpen.

Het middel kan niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 101a RO, geen nadere motivering nu het middel niet noopt tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

Het middel klaagt dat in deze zaak de redelijke termijn van berechting is overschreden, meer in het bijzonder door het tijdsverloop tussen de datum waarop het bestreden, bij verstek gewezen, arrest is gewezen en de datum waarop die uitspraak aan de verdachte in persoon is betekend. Het middel betoogt dat zulks dient te leiden tot strafvermindering.

Bij de beoordeling van het middel moet het volgende worden vooropgesteld (vgl. HR 1 juli 1996, NJ 1997,6).

Voorzover art. 6, eerste lid, EVRM de behandeling van strafzaken door de rechter binnen een redelijke termijn voorschrijft, strekt het ertoe te voorkomen dat een verdachte langer dan redelijk is zou moeten leven onder de dreiging van een (verdere) strafvervolging. Ook het voorschrift, vervat in het eerste lid en de eerste volzin van het derde lid van het hier toepasselijke art. 366 (oud) Sv, dat in de daar bedoelde gevallen een mededeling van een bij verstek gewezen uitspraak zo spoedig mogelijk aan de verdachte wordt betekend, strekt daartoe. Het in art. 366, tweede lid (oud), Sv vervatte voorschrift, inhoudende dat betekening van de verstekmededeling, in gevallen als daar bedoeld, geschiedt door uitreiking aan de verdachte in persoon, strekt ertoe te bereiken dat - behoudens aanwending van het desbetreffende rechtsmiddel - de bestreden uitspraak gelet op art. 399 Sv onderscheidenlijk art. 408 Sv en art. 432 Sv in verbinding met art. 557 Sv ten uitvoer kan worden gelegd en dat de door de rechter op de voet van art. 14b, eerste lid, Sr vastgestelde proeftijd ingevolge art. 14b, derde lid, Sr zal ingaan.

Voor de beantwoording van de vraag of in de fase van de berechting gelegen tussen een bij verstek gewezen uitspraak en de datum van het daartegen ingestelde rechtsmiddel de redelijke termijn is overschreden, is in de eerste plaats van belang of het openbaar ministerie de nodige voortvarendheid heeft betracht om de uitspraak ter kennis van de verdachte te brengen. Indien het openbaar ministerie ter voldoening aan het voorschrift van art. 366, eerste lid (oud), Sv een bij verstek gewezen uitspraak heeft doen betekenen op de voet van art. 588, derde lid, Sv, zal een na die betekening opgetreden vertraging in beginsel aan de verdachte moeten worden toegerekend, nu er immers redelijkerwijs van kan worden uitgegaan dat de verdachte door zodanige betekening van de uitspraak op de hoogte is geraakt. Daaraan doet niet af dat in voorkomende gevallen betekening van de uitspraak in persoon noodzakelijk zal zijn (vgl. HR 23 maart 1993, NJ 1993, 660). Voorts dient bij de beantwoording van genoemde vraag het volgende in aanmerking te worden genomen. Een verdachte, die, kennis dragende van een tegen hem ingestelde vervolging, nalaat op de voorgeschreven wijze opgave te doen van zijn verhuizingen en/of geen in het maatschappelijk verkeer gebruikelijke voorzieningen treft om te bereiken dat hij kennis krijgt van voor hem bestemde stukken die zijn achtergelaten dan wel verzonden aan het adres alwaar hij vroeger woonachtig was of stond ingeschreven en/of nalaat zich op de hoogte te stellen van de inhoud van zodanige door hem ontvangen berichten dan wel daarop niet reageert, tengevolge waarvan de inspanningen van het openbaar ministerie om de uitspraak te zijner kennis te brengen, zonder resultaat blijven, kan zich niet met vrucht beroepen op schending van de hiervoor genoemde verdragsbepaling.

Voorts heeft de Hoge Raad bij zijn arrest van

Uit de stukken blijkt, voorzover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende:

De hiervoor onder 4.3 weergegeven gang van zaken leidt tegen de achtergrond van hetgeen hiervoor onder 4.2 is vooropgesteld, tot het volgende oordeel. Niet kan worden gezegd dat de vertraging die is opgetreden vanaf de datum waarop de bestreden uitspraak is gewezen tot de datum waarop opneming van de verdachte is verzocht in het opsporingsregister (24 april 1998) valt toe te rekenen aan het Openbaar Ministerie, in aanmerking genomen de

pogingen die het Openbaar Ministerie heeft verricht om de uitspraak aan de verdachte bekend te maken. In dat tijdvak is van overschrijding van de redelijke termijn dus geen sprake geweest.

Nu niet blijkt dat binnen een jaar na genoemd verzoek tot opneming in het opsporingsregister is getracht de verstekmededeling aan de verdachte - die in die periode stond ingeschreven in de basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente Haarlem - uit te reiken in persoon, dan wel op de voet van art. 588, tweede en derde lid, Sv, komt de vertraging die is opgetreden tussen 24 april 1999 en 19 oktober 1999 voor rekening van het Openbaar

Ministerie, zodat met die periode de redelijke termijn van berechting is overschreden. Het middel is dus in zoverre gegrond.

Gelet op de aan de verdachte opgelegde straf als hiervoor onder 1 vermeld en de mate waarin de redelijke termijn is overschreden, is er geen aanleiding om aan het oordeel dat de redelijke termijn is overschreden enig rechtsgevolg te verbinden en kan met dat oordeel worden volstaan.

Het middel kan dus niet tot cassatie leiden.

Nu geen van de middelen tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad ook geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, moet het beroep worden verworpen.

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Dit arrest is gewezen door de vice-president C.J.G. Bleichrodt als voorzitter, en de raadsheren F.H. Koster en A.M.J. van Buchem-Spapens, in bijzijn van de waarnemend-griffier H.H.A. de Nijs, en uitgesproken op 30 januari 2001.