HR, 27-04-2001, nr. R00/104HR

inzake

D Group Europe N.V.

[Verzoeker 2]

(hierna gezamenlijk ook: D Group en [verzoeker 2])

tegen

Mr. Ph.W. Schreurs q.q.

(hierna: de curator)

Edelhoogachtbaar College,

De feiten

Bij vonnis van 4 maart 1999 is Weys Logistics B.V. in staat van faillissement verklaard. Bij vonnis van 5 maart 1999 werden VIT Freight Service B.V. en Techno D Service B.V. failliet verklaard. In deze faillissementen is Mr P.W. Schreurs tot curator aangesteld en is Mr F. Oelmeijer tot Rechter-Commissaris benoemd (de beschikking van de Rechtbank van 31 mei 2000 blz. 2).

Procesverloop

Met een verzoekschrift d.d. 19 april 2000 hebben 1) D Freight Group B.V., 2) de Belgische vennootschap D Group Europe N.V. en 3) [verzoeker 2] (hierna gezamenlijk: "verzoekers") zich tot de Rechter-Commissaris gewend met het verzoek te bewerkstelligen dat zij inzage krijgen in de volledige faillissementsdossiers van de drie failliete vennootschappen, waaronder de gevoerde correspondentie tussen de curator en de Rechter-Commissaris of tussen hen en "andere gekwalificeerde rechtsgeleerden kantoorhoudende in België en/of werkzaam bij de rechterlijke macht in België."

Verzoekers hebben daaraan- zakelijk weergegeven en voorzover begrijpelijk - ten grondslag gelegd dat op onroerende zaken die toebehoren aan D Group naar Belgisch recht bewarend beslag is gelegd, maar dat deze N.V. en [verzoeker 2] niet alle bijlagen behorende bij het beslagexploot hebben ontvangen (verzoekschrift onder 2). Verzoekers wensen deze stukken in te zien (kennelijk) teneinde hun standpunt dat het beslag vaxatoir is te onderbouwen (onder 11 en 12).

Voorts is aangevoerd dat de curator twee broers van [verzoeker 2] heeft gedagvaard voor de Rechtbank Roermond vanwege vermeend paulianeus c.q. onrechtmatig handelen. Verzoekers achten het van belang dat zij weten in hoeverre de curator de Rechter-Commissaris omtrent bedoeld paulianeus handelen onjuist heeft geïnformeerd (onder 18).

Verzoekers hebben ter staving van hun verzoek een beroep gedaan op art. 6 EVRM. Ten eerste hebben zij betoogd dat het beroep op het vertrouwelijk karakter van het niet openbaar gedeelte van het dossier "een aanname is die in strijd is met art. 6 EVRM" (onder 19). Ten tweede hebben zij gesteld dat zij op grond van art. 6 EVRM recht hebben op een eerlijke en openbare behandeling van hun zaak binnen een redelijke termijn door een onpartijdige instantie (onder 20).

Bij brief van 25 april 2000 heeft de Rechter-Commissaris de advocaat van verzoekers, mr ing. Van de Laak, bericht dat er geen enkel belang gediend is met inzage in de niet openbare stukken in de faillissementsdossiers. Enig licht op de geschetste "klacht" zullen deze stukken niet geven, aldus de brief. Het niet ter inzage geven van vertrouwelijke informatie is in zijn algemeenheid niet in strijd met art. 6 EVRM, aldus nog steeds de brief.

Bij beroepschrift van 28 april 2000 zijn verzoekers bij de Rechtbank Roermond in beroep gekomen van de onder 3.5 genoemde beschikking. Zij hebben de inhoud van het verzoekschrift d.d. 19 april 2000 aan hun beroep ten grondslag gelegd.

Het hoger beroep is behandeld ter zitting van 17 mei 2000. De curator heeft betoogd dat verzoekers kennelijk inzage hebben verzocht en verkregen in het openbare gedeelte als bedoeld in art. 107 Fw. Thans vragen zij inzage in het niet-openbare gedeelte, doch daarop hebben zij geen recht. Onder voorwaarden wordt aan de gefailleerde zelf inzage in dit gedeelte toegestaan, maar verzoekers kunnen niet aangemerkt worden als de gefailleerde zelf (pleitnota curator onder 1 - 5).

Voorzover de gronden waarop inzage mogelijk zou kunnen zijn, zoals vermeld in HR 22 september 1995, NJ 1997, 339, tevens van toepassing zouden zijn op anderen dan de gefailleerde zou de rechter een belangenafweging moeten maken (onder 8). Het belang van de curator verzet zich tegen inzage door verzoekers in het niet-openbare gedeelte van het faillissementsdossier. In dat gedeelte is informatie te vinden die de curator nodig heeft bij het vereffenen van de activa en het voeren van procedures op grond van de pauliana en art. 2:248 BW (onder 9). Omtrent het belang van verzoekers verschaft het verzoekschrift volgens de curator te weinig informatie (onder 10 - 13).

De Rechtbank heeft bij beschikking van 31 mei 2000 de zaak terugverwezen naar de Rechter-Commissaris teneinde Z.E.A. alsnog in de gelegenheid te stellen de curator te horen. De Rechtbank overwoog voorts dat de Rechter-Commissaris het verzoek blijkbaar heeft aangemerkt als een verzoekschrift ex art. 69 Fw.

De Rechter-Commissaris heeft vervolgens bij brief van 8 juni 2000 aan mr Van de Laak gesuggereerd zich rechtstreeks te wenden tot de curator teneinde "de lucht te klaren" en om de gerezen vragen beantwoord te krijgen. Mr Van de Laak heeft daarop - zéér zakelijk weergegeven - aan de Rechter-Commissaris geantwoord dat zijn "advies (...) geen realiteit [kent] gezien de voornoemde pogingen die clinten hebben ondernomen om te komen tot een vergelijk".

Mr Van de Laak heeft vervolgens de Rechtbank bij brief verzocht een "eindbeslissing" te nemen.

De curator heeft bij brief van 4 juli 2000, mede naar aanleiding van de brief van mr Van de Laak d.d. 26 juni 2000, aan de Rechtbank bericht dat "verzoekers - die ook voorafgaand aan het indienen van het onderhavige request nimmer bij ondergetekende inzage in of afschrift van specifieke documenten hebben gevraagd - het kennelijk niet nodig vinden gebruik te maken van het aanbod van ondergetekende om in te gaan op verzoeken om afschriften van specifieke stukken".

De Rechtbank heeft verzoekers bij beschikking van 26 juli 2000 niet-ontvankelijk verklaard in - wat zij aanduidt als - hun beroepschrift ex art. 67 Fw. De Rechtbank heeft daaraan de volgende overweging ten grondslag gelegd:

D Group en [verzoeker 2] hebben tijdig beroep in cassatie ingesteld. De curator heeft een verweerschrift ingediend.

De ontvankelijkheid van verzoekers tot cassatie

Zoals vermeld onder 3 heeft de Rechtbank twee beschikkingen gegeven. In cassatie wordt opgekomen tegen "de beschikking" zonder dat duidelijk wordt aangegeven tegen welke beschikking het beroep zich richt. Uit hetgeen in (middel?) 7 en 10 wordt gememoreerd zal, naar ik aanneem, moeten worden afgeleid dat bedoeld is het beroep te richten tegen beide beschikkingen. Niet zonder aarzeling meen ik daarom dat niet onvoldoende duidelijk is wat de inzet van het beroep is. Het loopt mitsdien niet reeds op deze klip vast.

Mr Kars geeft aan ten deze op te treden als procureur. Hij ziet er aldus aan voorbij dat art. 426a lid 1 Rv. vordert dat verzoekschriften in cassatie worden ondertekend door een advocaat bij de Hoge Raad. Omdat hij dat, als advocaat te Voorschoten, feitelijk is, kan daarin evenmin grond voor niet-ontvankelijkheid worden gevonden.

De Rechtbank heeft geoordeeld dat het verzoek aan de Rechter-Commissaris een verzoek op grond van art. 69 Fw was. De Rechtbank heeft dit in haar tussenbeschikking d.d. 31 mei 2000 vastgesteld1.; ook in de eindbeschikking is zij daarvan uitgegaan. Tegen dit oordeel is in cassatie geen klacht gericht.

De Rechtbank heeft voorts overwogen dat D Group en [verzoeker 2] niet-ontvankelijk zijn in hun beroep krachtens art. 67 Fw omdat zij zijn aan te merken als schuldenaren en niet als gefailleerde. Daartegen wordt m.i. evenmin opgekomen. Nu deze overweging dragend is voor de bestreden beslissing, missen verzoekers tot cassatie ieder belang bij hun cassatieberoep. Zij kunnen daarin mitsdien niet worden ontvangen.

Met goede wil zou uit (middel?) 3, waarin wordt gerept van schuldeisers, kunnen worden afgeleid dat zij deze kwestie aan de orde willen stellen. Het zou hen reeds hierom niet kunnen baten omdat in geen enkel opzicht wordt aangegeven waarom zij ten deze niet als schuldenaren zouden moeten worden aangemerkt. Dat zij in ander opzicht mogelijk ook schuldeiser zijn, doet niet ter zake omdat zij niet in die hoedanigheid inzage hebben gevraagd. Daar komt bij dat hetgeen in het verzoekschrift tot cassatie wordt aangevoerd een novum is. Daarop kan geen acht worden geslagen.

Ten overvloede: art. 69 lid 1 Fw. spreekt - voorzover thans van belang - expliciet van schuldeisers; zo heeft de wetgever het ook bedoeld.2. Zo wordt het in de rechtspraak van Uw Raad ook uitgelegd.3. Dat brengt mee dat het op art. 69 Fw. geënte verzoek niet kan worden gehonoreerd;4. ook niet na een eventuele vernietiging.5. Als de bepaling wél van toepassing is kan een afweging van het belang van de boedel tegenover dat van de betrokken crediteur plaatsvinden.6. Dat geldt met name ook in een situatie waarin de gefailleerde inzage wil in het niet openbare gedeelte van het faillissementsdossier.7.

Niet-ontvankelijkheid is bovendien onvermijdelijk omdat - mr Van der Woude wijst daar terecht op8. - niet, althans volstrekt ontoereikend, wordt aangegeven welke klachten tegen de blijkbaar bestreden beschikkingen worden geformuleerd. Daarom voldoen de klachten niet aan de eisen van art. 426a lid 2 Rv. Weliswaar is sprake van 10 genummerde alinea's die in het verzoekschrift tot cassatie voorkomen na een alinea waarin wordt gerept van middelen, maar waarover in die alinea's wordt geklaagd komt in het geheel niet uit de verf.9.

Bespreking ten overvloede van enkele mogelijke klachten

Zo men per se wil kunnen uit (de middelen?) 9 en 10 een of meer klachten worden gedestilleerd. Onder 10 wordt de Rechtbank dan kennelijk verweten de belangen onvoldoende te hebben afgewogen. Voorzover al zou moeten worden aangenomen dat deze klacht aan de daaraan te stellen eisen voldoet (op welke belangen wordt gedoeld wordt in het geheel niet aangegeven)10., wordt uit het oog verloren dat art. 69 Fw. - en daarmee de onder 4.4.3 genoemde jurisprudentie - ten deze toepassing mist. Immers treden verzoekers tot cassatie ten deze op als schuldenaren.

In (middel?) 9 paraisseert art. 6 EVRM. De vraag of deze bepaling ertoe zou kunnen leiden dat (bijvoorbeeld) schuldenaren inzage kunnen vorderen van het niet openbare deel van het faillissementsdossier behoeft thans geen bespreking. Immers hebben verzoekers tot cassatie - naar in cassatie niet is bestreden - hun vordering gebaseerd op art. 69 Fw. Dat fundament is ondeugdelijk. Daarom kom ik aan de vraag niet toe.11. Ook al niet omdat ik aan hetgeen onder 9 is verwoord geen andere zin kan toekennen dan dat art. 6 EVRM zou zijn geschonden.12. Een dergelijke klacht voldoet in genen dele aan de eisen van art. 426a lid 2 Rv. In de lezing die mr Van der Woude aan de "klacht" hecht (s.t. onder 19) komt de vraag al evenmin aan de orde.

Aan hetgeen overigens in het verzoekschrift te berde wordt gebracht ga ik daarom goeddeels voorbij.

Hetgeen onder 7 wordt aangedragen is - zo stip ik nog aan - een ontoelaatbaar novum.

De "klacht" onder 9 ziet eraan voorbij dat er geen wettelijk fundament is voor de stelling dat de R-C aanwezig moet zijn bij de behandeling van een beroep tegen zijn beschikking. Bovendien dient dat beroep om de juistheid dier beschikking te beoordelen en niet om de R-C vragen te stellen en al helemaal geen vragen die buiten de grenzen van het beroep liggen. In het beroepschrift wordt geen melding gemaakt van de correspondentie tussen de R-C en "Mr B. Timmermans te België".

Conclusie

Deze conclusie strekt tot niet-ontvankelijkverklaring van D Group en [verzoeker 2].

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden,

Advocaat-Generaal