HR, 29-03-2011, nr. 10/01182

Het gerechtshof te 's‑Gravenhage heeft bij arrest van 1 maart 2010 de verdachte ter zake van (poging tot) verschillende gekwalificeerde diefstallen (feiten 7, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 33, 34, 35, 36, 37, 41, 42 en 43), deelneming aan een criminele organisatie (feit 44) en het voorhanden hebben van een gasbusje en munitie (feiten 45 en 46) veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vijf jaar. Voorts heeft het hof verschillende inbeslaggenomen voorwerpen verbeurd verklaard en beslist op de vorderingen van de benadeelde partijen, een en ander zoals in het arrest vermeld.

Namens de verdachte heeft mr. V.C. van der Velde, advocaat te 's‑Gravenhage, cassatie ingesteld en een schriftuur ingezonden houdende vier middelen van cassatie.

Het eerste middel behelst de klacht dat uit de gebezigde bewijsmiddelen niet kan volgen dat de verdachte zich aan de bewezenverklaarde feiten schuldig heeft gemaakt en de bewezenverklaring mitsdien ontoereikend is gemotiveerd.

Voor een onderzoek door de cassatierechter komen alleen in aanmerking middelen van cassatie als bedoeld in art. 437 Sv. Als een zodanig middel kan slechts gelden een stellige en duidelijke klacht over de schending van een bepaalde rechtsregel en/of het verzuim van een toepasselijk vormvoorschrift door de rechter die de bestreden uitspraak heeft gewezen. Daarvan is naar bestendige rechtspraak van de Hoge Raad dus geen sprake indien in de schriftuur onvoldoende duidelijk wordt aangegeven waarom het hof het recht zou hebben geschonden dan wel vormen zou hebben verzuimd.2. Het gestelde in de schriftuur is niet nader onderbouwd doordat niet wordt aangegeven waarom de motivering van de bewezenverklaring onvoldoende zou zijn. De klacht kan dan ook niet worden aangemerkt als een middel van cassatie.3.

Het tweede middel klaagt dat het hof niet voldoende heeft gerespondeerd op het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt van de verdediging dat van het schakelbewijs geen gebruik mag worden gemaakt omdat — kort gezegd — daarvoor in de zaaksdossiers contra-indicaties bestaan en niet blijkt van dezelfde modus operandi.

Hierover het volgende. Indien uit het geheel van het bewijsmateriaal ter zake van een reeks van delicten een herkenbaar en gelijksoortig (gedrags)patroon kan worden vastgesteld, mag de rechter gebruik maken van zogenaamd schakelbewijs: bewijsmiddelen die opzichzelf beschouwd redengevend zijn voor het bewijs van uitsluitend een bepaald strafbaar feit kunnen bij deze stand van zaken ook de bewezenverklaring van andere strafbare feiten, en met name verdachtes betrokkenheid daarbij, — bijkomend — ondersteunen.4.

Het hof heeft in de overwegingen met betrekking tot het bewijs — kort samengevat — het volgende vastgesteld:

Aldus acht ik het bewijsoordeel van het hof niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. De feiten en omstandigheden in onderling verband en samenhang beschouwd getuigen van dezelfde kenmerkende handelwijze, hetgeen redengevend mag worden geoordeeld voor het bewijs van de verschillende bewezenverklaarde (pogingen tot) inbraken. Verder kan dit oordeel, verweven als het is met aan de feitenrechter voorbehouden weging en waardering van feitelijke aard, in cassatie niet worden getoetst. Het middel is tevergeefs voorgesteld.

Het derde middel klaagt dat het hof ten onrechte, althans onvoldoende gemotiveerd in hoger beroep een relatief hogere straf heeft opgelegd dan in eerste aanleg is opgelegd en in hoger beroep is gevorderd. Volgens de steller van het middel is de overweging van het hof innerlijk tegenstrijdig omdat het hof spreekt van ‘een beduidend lagere straf’, terwijl het een relatief zwaardere straf heeft opgelegd.

Een blik op de strafmotivering van het hof leert dat de door de steller van het middel bedoelde onbegrijpelijkheid getuigt van een onjuiste lezing van de strafmotivering. Het hof heeft immers overwogen dat het weliswaar minder feiten bewezen acht dan de rechter in eerste aanleg en de advocaat-generaal in hoger beroep bewezen hebben geacht, maar dat het, gelet op het grote aantal inbraken, de ernst van die feiten en het georganiseerde verband waarin die feiten zijn gepleegd, geen reden ziet om een (beduidend) lagere straf op te leggen en daarom een relatief zwaardere straf zal opleggen dan in eerste aanleg is opgelegd en in hoger beroep door de advocaat-generaal is gevorderd.

Het middel faalt.

Het vierde middel klaagt dat het hof ten onrechte heeft geconcludeerd dat geen sprake is geweest van schending van de redelijke termijn in de appèlfase.

Blijkens de stukken van het geding is op 25 juli 2008 tegen het vonnis van de rechtbank van 14 juli 2008 hoger beroep ingesteld. Het arrest van het hof dateert van 1 maart 2010. Aldus is de termijn van zestien maanden met drie maanden en zeven dagen overschreden. Het hof heeft blijkens de strafmotivering overwogen dat het — anders dan de raadsman — van oordeel is dat de behandeling van de zaak in hoger beroep voortvarend is geschied en dat er geen sprake is van een overschrijding van enige termijn waarvoor bij het bepalen van de straf rekening moet worden gehouden met het tijdsverloop. In deze, weliswaar ongelukkig geformuleerde overweging, ligt besloten dat het hof de ingewikkeldheid van de strafzaak in aanmerking heeft genomen. Het gaat om een groot aantal feiten en gelijktijdige berechting van zaken tegen medeverdachten. Het hof oordeelt dat zich bijzondere omstandigheden voordoen op grond waarvan bij het bepalen van de straf geen rekening zal worden gehouden met het tijdsverloop. Dit oordeel omtrent de duur van de op zijn redelijkheid te beoordelen termijn in feitelijke aanleg is niet onbegrijpelijk. Daarmee is ook dit middel vruchteloos voorgesteld.

De voorgestelde middelen falen en kunnen met de aan art. 81 RO ontleende motivering worden afgedaan.

Gronden die tot ambtshalve vernietiging van de bestreden uitspraak zouden behoren te leiden heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De procureur-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden