Verhandeling

Een spreekverbod vragen wegens buurtroddels is al een lastige exercitie, maar evident kansloos is het kort geding waarin een vrouw eist dat gedaagde stopt met roddelen over haar zus, terwijl de zus zelf geen partij is in deze zaak.1 Grotendeels kansloos is ook de zaak waarin de eigenaar van een hotel met ingestort parkeerdek maar liefst negentien partijen in rechte betrekt om op hen de schade te verhalen, waaronder bouwbedrijven die bijna 100 kilometer verderop hun werkzaamheden aan de Betuwelijn verrichtten.2 Gelukkig zijn dit soort lichtvaardige vorderingen zeldzaam en hebben verreweg de meeste vorderingen voldoende belang en enige kans van slagen. Zelfs achter de minder kansrijke zaken ligt veelal een gerechtvaardigd probleem dat toegang tot het recht verdient.

Ook binnen gerechtvaardigde procedures gaan partijen echter niet altijd efficiënt om met de beschikbare tijd en kosten van henzelf, de wederpartij en de rechterlijke macht. Denk aan het incassobureau dat in de dagvaarding vermeldt dat tegen de vordering geen verweer is gevoerd, waarna de gedaagde partij een hele briefwisseling en een overzicht van telefoongesprekken inbrengt.3 Er is dan al een schriftelijke ronde voorbij voordat het werkelijke geschil op tafel komt. De partij die wederpartij en rechter ter comparitie nog verrast met een nieuwe productie mag van geluk spreken als het stuk wordt toegelaten en de rechter een leespauze inlast, maar fraai is dit gebruik van middelen niet.

Soms gaat het om opzettelijke verstoringen, zoals aperte leugens4 en geknoei met handtekeningen en stukken5 of vertragingstechnieken6 zoals het opwerpen van een (wrakings- of 843a-) incident. Veelal zijn het echter slordigheden of onbekwaamheden, zoals het per vergissing niet ofte laat verschijnen ter comparitie en het laat indienen van een bewijsstuk dat door miscommunicatie tussen advocaat en cliënt niet eerder kwam bovendrijven.

Wat de oorzaak ook moge zijn, het effect van dit soort gedragingen is dat schaarse middelen van partijen en juridische professionals nodeloos worden besteed. In dit onderzoek wordt bekeken in hoeverre onnodig vertragend en/of kostenverhogend procesgedrag door instrumenteel gebruik van de kostenveroor-deling kan worden ontmoedigd en of dit kan bijdragen aan een voortvarender en efficiënter burgerlijk proces.