HR, 12-10-2010, nr. 09/01385

De Enkelvoudige Kamer van het Gerechtshof te Amsterdam heeft bij arrest van 6 juli 2007 bevestigd een vonnis van de Politierechter in de Rechtbank te Haarlem van 27 juli 2006, waarbij verdachte wegens ‘opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 3, eerste lid onder B en C, van de Opiumwet gegeven verbod, strafbaar gesteld bij artikel 11, tweede lid, van de Opiumwet’ is veroordeeld tot een taakstraf, in de vorm van een werkstraf, voor de duur van 180 uren, subsidiair 90 dagen hechtenis.

Namens verdachte hebben mr. G. Meijers en mr. P. Scholte, beiden advocaat te Amsterdam, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld.

Het middel behelst de klacht dat het Hof ten onrechte, althans onvoldoende gemotiveerd, heeft geoordeeld dat de dagvaarding in hoger beroep geldig was betekend.

De stukken van het geding houden, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:

Blijkens de toelichting klaagt het middel er in de eerste plaats over dat uit de stukken niet kan blijken dat is getracht de dagvaarding in hoger beroep te betekenen op het adres [a-straat 1] te [plaats], terwijl de raadsvrouw van de verdachte op de terechtzitting in eerste aanleg expliciet had aangegeven dat de verdachte nog steeds het huis aan de [a-straat] had zodat ook naar dat adres de post kon worden verstuurd.

Ingevolge art. 588, eerste lid onder b sub 3^o, Sv wordt de appeldagvaarding uitgereikt aan de griffier, indien de verdachte ten tijde van de betekening niet is gedetineerd en hij niet als ingezetene is ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens noch een feitelijke woon- of verblijfplaats van hem bekend is. Onbekendheid van een feitelijke woon- of verblijfplaats kan evenwel niet worden aangenomen, indien niet is getracht de uitreiking van de appeldagvaarding te doen plaatsvinden op een uit de stukken van het geding blijkend — voor de hand liggend en niet door een latere opgave achterhaald — adres dat redelijkerwijs als feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte zou kunnen gelden, zoals het adres dat de verdachte in de appelakte heeft doen opnemen en — indien daarin geen woon- of verblijfplaats is vermeld — het adres dat hij bij de betekening van de uitspraak in eerste aanleg dan wel op de (laatste) terechtzitting in eerste aanleg heeft opgegeven.2.

In de bestreden uitspraak ligt als het oordeel van het Hof besloten dat het op de terechtzitting in eerste aanleg door de raadsvrouw van de verdachte opgegeven adres van de verdachte ([a-straat 1] te [plaats]) niet heeft te gelden als een woon- of verblijfplaats in de zin van art. 588, eerste lid onder b sub 2^o, Sv.

Het adres [a-straat 1] te [plaats] betreft het adres waarop de ten laste van de verdachte bewezenverklaarde hennepplantage is aangetroffen.3. Volgens het GBA-overzicht van 4 mei 2007 was de verdachte ten tijde van de terechtzitting in eerste aanleg van 27 juli 2006 ‘vertrokken naar Luxemburg’ en stond hij daaraan voorafgaand — te weten vanaf 7 mei 2003 tot 14 maart 2006 — in de GBA ingeschreven op het adres [b-straat 1] te [plaats]. Voorts volgt uit dit GBA-overzicht dat de verdachte vanaf 2 december 1996 tot 7 mei 2003 stond ingeschreven op het door de raadsvrouw van de verdachte op de terechtzitting in eerste aanleg genoemde adres.4. Bovendien heeft de raadsman van de verdachte (mr. F.C. Staehle) in de appelakte als adres van de verdachte ‘zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande’ opgegeven. Aldus kan het adres [a-straat 1] te [plaats] worden aangemerkt als een (oud) in de GBA geregistreerd adres, dat door zijn latere inschrijving in de GBA op het adres [b-straat 1] te [plaats], door zijn latere vertrek naar Luxemburg en door de latere opgave van ‘het adres van de verdachte’ door diens raadsman bij het instellen van het hoger beroep, is achterhaald. Voornoemd adres behoefde derhalve niet te worden aangemerkt als een uit de stukken van het geding blijkend adres dat redelijkerwijs als feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte zou kunnen gelden.5. Tenslotte heeft de raadsvrouw van de verdachte (mr. N. Cuvelier) op de terechtzitting in eerste aanleg enkel ter onderbouwing van een strafmaatverweer aangevoerd dat post over een eventuele taakstraf kan worden verstuurd aan de raadsman, dat de verdachte ‘het huis aan de [a-straat]’ nog steeds heeft en dat de post ook daar naartoe kan, zodat het adres ook op die grond redelijkerwijs niet kon gelden als de feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte.6. De raadsvrouw heeft immers bij het begin van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg niet expliciet aangegeven dat het adres [a-straat 1] te [plaats] als feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte dient te gelden.

Gelet hierop faalt het middel, voor zover het er over klaagt dat de betekening op het adres [a-straat 1] te [plaats] had dienen plaats te vinden.

Blijkens de toelichting klaagt het middel er voorts over dat uit de stukken niet blijkt dat bij de gemeente Hoofddorp is nagegaan of de verdachte — toen hij heeft opgegeven dat hij naar Luxemburg vertrok — een adres in Luxemburg heeft opgegeven.

Indien op grond van het daartoe ingestelde onderzoek als vaststaand kan worden aangenomen dat de verdachte niet als ingezetene is ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens en niet in Nederland is gedetineerd, en van hem ook niet een feitelijke woon- of verblijfplaats in Nederland, maar wel een adres in het buitenland bekend is, geschiedt de betekening van de appeldagvaarding door toezending van de dagvaarding door het openbaar ministerie hetzij rechtstreeks aan het laatst bekende adres van de verdachte in het buitenland, hetzij door tussenkomst van de bevoegde buitenlandse autoriteit of instantie (art. 588, tweede lid, Sv). Door die toezending is de appeldagvaarding rechtsgeldig betekend. Als datum waarop die betekening plaatsvindt geldt de datum van de verzending van de dagvaarding waarvan aantekening dient te geschieden in de akte van uitreiking.7.

Wanneer volgens opgave van de GBA de verdachte naar een ander land is vertrokken, mag eerst dan worden aangenomen dat zijn woon- of verblijfplaats in het buitenland niet bekend is, indien bij de desbetreffende gemeente — zonder resultaat — navraag is gedaan of de verdachte bij zijn vertrek de voor de uitreiking van gerechtelijke mededelingen benodigde adresgegevens heeft opgegeven en of die gegevens zijn geregistreerd.8.

In de bestreden uitspraak ligt als het oordeel van het Hof besloten dat uitreiking van de appeldagvaarding op een adres in het buitenland niet mogelijk was, omdat nadere gegevens van een adres in Luxemburg kennelijk niet beschikbaar waren.

In aanmerking genomen dat de stukken van het geding niet inhouden dat de hiervoor onder 12 bedoelde navraag hier is gedaan, is het in de bestreden uitspraak besloten liggende oordeel van het Hof dat de appeldagvaarding rechtsgeldig is betekend, zonder nadere motivering die ontbreekt, onbegrijpelijk.9. Hieraan doet niet af dat in het kader van de betekening van de aanzegging in cassatie wel navraag is gedaan bij de gemeente Haarlemmermeer10. en dat naar aanleiding daarvan door die gemeente is bericht dat de verdachte op 14 maart 2006 is vertrokken naar Luxemburg en dat een nader adres onbekend is.11. De aan de mededeling uitspraak gehechte akte van uitreiking vermeldt immers wel degelijk een (volledig) adres van de verdachte in Luxemburg ([adres]).

Voor zover het middel klaagt over het verzuim navraag te doen bij de desbetreffende gemeente (Haarlemmermeer), is het derhalve terecht voorgesteld.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak en tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof te Amsterdam teneinde op het bestaande beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG